خالهبازی توییتری؛ ماجرای «مهناز»، «پگاه» و «منیژه»
صبح نو/ در روزهاي اخير بازهم تعدادي از سلبريتيها در فضاي مجازي خبرساز شدند. مهناز افشار توييتي درباره پگاه آهنگراني منتشر کرد که باعث حواشي زيادي شد. چندوقتي است که فضاي مجازي و شبکههاي اجتماعي بستر حواشي اجتماعي در کشورمان شده است، يعني شبکههايي که به خودي خود ميتوانند سبب اتفاقات مفيدي باشند، وسيلهاي براي انتشار حاشيههاي نازل و بعضاً دروغهايي شاخدار شده است. در ايام دهه اول محرم بود که يکي از بازيگران درجه دو تلويزيون پستي منتشر کرد که حاشيهساز شد. قبلتر هم موارد زيادي از اين دست رخ داده بود؛ اما در روزهاي اخير جنجال مجازي ديگري ايجاد شد که البته اينبار ميان خود سلبريتيها بود. مصاحبهجنجاليآهنگراني خانم پگاه آهنگراني از بازيگران شناختهشده سينماست. او فرزند خانم منيژه حکمت از فيلمسازان ايراني است. پگاه آهنگراني اوايل ماه جاري از ممنوعالخروجي خود خبر داده بود. اين بازيگر سينما و تئاتر که بهعنوان داور به دعوت جشنواره «باتومي» گرجستان، قرار بود در اين رويداد سينمايي شرکت کند، متوجه شد که ممنوعالخروج شده است. اين اتفاق بهدليل پروندهاي است که بعد از حوادث ۸۸ در قوهقضاييه داشته و به موجب آن به ۱۸ ماه حبس تعزيري محکوم شده بود و اکنون حکم در پروسه اجرا قرار گرفته است. چندي پيش دادستان تهران هم در اين زمينه گفته بود آهنگراني بهدلايل اتهام امنيتي و جرم عمومي ممنوعالخروج شده است؛ اما پگاه آهنگراني بازهم خبرساز شد. اينبار او طي يک مصاحبه تصويري صحبتهايي کرد که گويا خوشايند برخي از سلبريتيها نبود. پگاه آهنگراني در گفتوگويي تازه به انتقاد از بازيگراني که در فضاي مجازي درباره هر چيزي اظهارنظر ميکنند، پرداخت. پگاه آهنگراني اين روزها در فضاي مجازي فعاليتي ندارد و درباره چيزي هم اظهارنظر نميکند. او که چند سال پيش از بازيگران فعال در اين ميدان بود، ميگويد: «خيلي وقت است که نه در فضاي مجازي هستم، نه از کسي حمايت کردهام و نه حرفي زدهام.» او ميگويد اين رفتار از سر ترس نيست: «اين از سر ترس نيست زيرا حمايت از چهرههاي سياسي ترسي که ندارد هيچ، اتفاقاً بعداً امتيازاتي هم ميتواني بگيري.» آهنگراني در بخش ديگري از اين گفتوگوي تصويري با خبر فوري ميگويد: «مگر ما که هستيم و چه برتري نسبت به ديگر مَردم داريم که بايد راجع به همهچيز نظر دهيم؟» او کمپينهايي که بازيگران راه مياندازند را هم بيفايده ميداند، چون مردم واقعاً به آن احساس نياز نکردهاند و فقط بهدليل هواداري از يک بازيگر به آن پيوستهاند، پس در نهايت عمر کوتاهي هم خواهد داشت. بازيگر «دختري با کفشهاي کتاني» همچنين از احساس توهمي گفت که بازيگران در نتيجه داشتن چند ميليون فالوئر در فضاي مجازي پيدا ميکنند: «بازيگران فکر کردهاند چون چند ميليون فالوئر دارند، حق دارند راجع به همهچيز حرف بزنند.» ماجراي«مهناز»،«پگاه»و«منيژه» اما اينها پايان ماجرا نبود. مهناز افشار که خودش چندماه پيش بهدليل توييت خاصي که داشت، خبرساز شده و حتي کارش به بازخواست قضايي کشيده شده بود، مدتي است خارج از کشور به سر ميبرد. اين باعث شده نهتنها پرونده قضايياش باز بماند، بلکه نتواند تيم سازنده «قسم» را در زمان اکران اين فيلم همراهي کند. حالا و پس از انتشار مصاحبه پگاه آهنگراني درباره فعاليت مجازي سلبريتيها، مهناز افشار توييتي دراينباره منتشر کرد و نوشت: «پگاه آهنگراني عزيزم، پيغامت رو همه شنيدن. اميدوارم هرچه زودتر حکم ممنوعالخروجيات لغو شود.» سپس منيژه حکمت، کارگردان سينما و مادر پگاه آهنگراني، بازيگر، در واکنش به توييت مهناز افشار درباره دخترش نوشت: «مهناز جان قصد جواب نداشتم ولي پگاه گفت اين پيغام رو بهت بدم؛ اول اينکه اين مصاحبه براي دو سال و اندي پيش است، پس نه به ممنوعالخروجي من ربط دارد و نه بهخاطر عافيتطلبي است و به غلط اين شائبه را جا نيندازيد که پگاه عافيتطلب يا به هر طريقي بهدنبال رفع ممنوعالخروجي بود.» مرور همين ماجراي اخير نشاندهنده ميزان سست بودن فعاليت برخي از سلبريتيها در فضاي مجازي است. از طرفي، يک بازيگر درباره فعاليت چهرهها در فضاي مجازي مصاحبهاي کرده و نظرش را گفته است. حالا اين نظر کمي برخلاف جريان مرسوم و با مضموني انتقادي بوده است. در مقابل بازيگر ديگري که اتفاقاً به لحاظ نگرش سياسي و اجتماعي از آن يکي دور نيست، توييتي منتشر کرده که به صورت کنايهآميز نظر او که در قالب مصاحبه بيان شده را نه از روي صداقت که فقط براي رهايي از ممنوعالخروجي دانسته است. چه تعاملات ناپسندي! تا پيش از اين گمان ميکرديم سلبريتيها فقط به غير از خودشان انگهايي از اين دست ميزنند و هر نظر مخالفي را با نيتي خاص ميدانند؛ اما حالا شاهديم که بازيگري مثل مهناز افشار حتي در مقابل مصاحبه يک همصنفي هم طاقت ندارد و سريعاً در مقابلش موضعگيري منفي ميکند. اگر از اتهامزني به يک همصنف بگذريم، نکته بعدي توييت مهناز افشار درباره اشتباه اوست. طبق ادعاي منيژه حکمت، مصاحبه فوق مربوط به دو سال پيش است ولي مهناز افشار با تصور اينکه اين گفتوگو، جديد و پس از ممنوعالخروجي آهنگراني است اين قضاوت را انجام داده است؛ اما مرور مورد اخير چه ارزشي دارد که سوژه يک گزارش شده است؟ همانطور که گفته شد، شبکههاي اجتماعي درکنار تمام مزايا، تهديداتي نيز دارند، يعني کاربر اگر فردي اهل تأمل نباشد، ممکن است درگير و حتي مسخ سرعت انتشار و موجهاي مجازي در آن شود. اين آسيب منحصر به سلبريتيها نيست اما قطعاً براي آنها از ديگران خطرناکتر است. يادمان نرود سلبريتيها بهدليل داشتن فالوئر زياد بعضاً دچار اشتباه محاسباتي در شناخت جايگاه علمي و اجتماعي خود ميشوند، يعني ممکن است فالوئر زياد به آنها القا کند که لزوماً از اطلاعات و سواد لازم براي اظهارنظر درباره همه مسائل برخوردار هستند. همين ميشود که شرايطي در فضاي مجازي فارسي به وجود ميآيد که تقريباً هفتهاي نيست که يک سلبريتي پست يا توييتي منتشر نکند که خبرساز نشود؛ از ترانه عليدوستي و مهناز افشار تا فلان فوتباليست که تحتتاثير غرور شخصي و موجهاي مجازي است.