سهم «ارشاد» و «تهیه‌کننده» در قاچاق فیلم‌های سینمایی چقدر است؟

مهر/ محمدحسين قاسمي تهيه‌کننده فيلم سينمايي «شبي که ماه کامل شد» ضمن اشاره به مسيرهاي مختلف قاچاق فيلم‌هاي سينمايي درباره شائبه‌هاي موجود در اين زمينه توضيحاتي ارائه کرد. محمدحسين قاسمي تهيه‌کننده سينما که در ماه‌هاي اخير خبر از انتشار نسخه غيرقانوني فيلم «شبي که ماه کامل شد» داده بود، امروز با حضور در برنامه تلويزيوني «سلام صبح بخير» درباره سرانجام اين فيلم و وضعيت قاچاق فيلم‌هاي سينمايي توضيحاتي ارائه کرد. وي که در ميز سينما حضور يافته بود در ابتدا در پاسخ به سوالي درباره وضعيت نسخه غيرقانوني و قاچاق «شبي که ماه کامل شد» و اينکه نسخه روي پرده آن در دسترس مخاطب است يا خير؟ توضيح داد: متاسفانه اين اتفاق رخ داده بود اما خوشبختانه نسخه‌اي که سودجويان از فيلم «شبي که ماه کامل شد» در سينما فيلمبرداري کرده بودند، نسخه بسيار بي‌کيفيتي بود چون از پشت صندلي‌هاي سينما گرفته شده بود و صندلي‌ها هم ديده مي‌شود. اين نسخه به صورت گسترده هم پخش شد اما به دليل نبود کيفيت، استقبالي از آن نشد. قاسمي در ادامه درباره مسيرهاي مختلف قاچاق فيلم‌هاي سينمايي اظهار کرد: به طور کلي قاچاق در سه حوزه انجام مي‌شود يکي نسخه بازبيني است که تاحدودي باکيفيت است و قبل از اکران در سينما و يا توزيع در شبکه نمايش خانگي روانه بازار مي‌شود. به طور مثال در مورد فيلمي، گفته شد پسر فلان وزير در لندن فيلم را در يک مهماني پخش کرده و همان باعث شده اين فيلم در فضاي عمومي هم منتشر شود نسخه فيلم‌ها به صورت دي‌سي‌پي تحويل داده شود اين تهيه‌کننده درباره راه‌هاي جلوگيري از توزيع فيلم به اين شکل عنوان کرد: بايد تا جايي که امکان دارد خود ما تهيه‌کنندگان جلوي اين ماجرا را بگيريم و آن هم به اين شکل است که راه‌ها را ببنديم و هيچ نسخه دي‌وي‌دي يا فايلي از فيلم را به هيچ جايي ارائه ندهيم. ارسال فيلم بايد به صورت دي‌سي‌پي باشد که تنها با کد قابل تماشا باشد. وي در ادامه اشاره به مسيرهاي قاچاق فيلم افزود:‌بستر دوم فضاي مجازي است که به صورت گسترده فيلم‌ها در آن پخش و فيلم‌ها به صورت قاچاق در آن عرضه مي‌شود؛ چه در سايت‌ها و چه در شبکه‌هاي اجتماعي. البته به همان شکل که به سادگي پخش مي‌شود به همان شکل هم مي‌تواند به سادگي جمع شود؛ به شرط اينکه همتي وجود داشته باشد که فراتر از يک تهيه‌کننده است. پيگيري حقوقي قاچاق فيلم در فضاي مجازي در توان تهيه‌کننده نيست اين تهيه‌کننده سينما با اشاره به همکاري نهادها با تهيه‌کنندگان در اين مسير تصريح کرد: ستاد صيانت از آثار سينمايي که در ارشاد تشکيل شده است که خيلي خوب است. اين شورا به زعم من بايد در دو محور کار کند بايد نوعي هماهنگي بين اين شورا و دستگاه قضايي وجود داشته باشد تا بتوانند رصد کنند و براساس هماهنگي بين اين دستگاه‌ها سريعا اقدام کنند، نهادهاي قضايي ما خيلي توانمند هستند و خيلي سريع مي‌توانند جلوي توزيع را بگيرند و سايت‌ها ارائه دهنده را فيلتر کنند. در گذشته مردم از کمربند ايمني استفاده نمي‌کردند اما فرهنگسازي توانست اين موضوع را تغيير دهد. براي عدم استفاده از کالاي قاچاق نيز فرهنگسازي نياز است. مردم بايد بدانند اين کار با دزدي فرقي نمي‌کندتهيه‌کننده «شبي که ماه کامل شد» گفت: من به‌عنوان تهيه‌کننده اگر بخواهم در مقابل انتشار کاري کنم از زماني که شکايت مي‌کنم تا وقتي اين شکايت به پليس فتا برود و کاري انجام شود طول مي‌کشد و از توان من خارج است که در زمان کم اين اتفاق را پيگيري کنم. اين نهادها بايد گروه رصد داشته باشند. حتي قبل از اينکه من تهيه‌کننده متوجه شوم اين ستاد بايد متوجه شود و بعد براساس هماهنگي بين اين نهادها سريعاً اقدام شود قاسمي ادامه داد: مثلا درباره فيلم «رستاخيز» که در يوتيوب عرضه شده، مجاري قانوني وجود داشت. در همان سايت يوتيوب امکاني وجود دارد که اگر ذکر شود اين نسخه صاحب دارد به صورت خودجوش، اگر کسي بخواهد آن را نشر بدهد، يوتيوب حذفش مي‌کند. در بسياري از مجاري قانوني ديگر هم اين امکان در فضاي مجازي وجود دارد، به جز فضاي تلگرام که به قوانين بين‌المللي توجهي نمي‌کند. پيگيري اين موضوع از توان من تهيه کننده به تنهايي خارج است و نياز به متولي دارد و بايد کاملا به صورت ستادي و سازماني انجام شود. فيلم صبح منتشر مي‌شود، شب در شبکه‌هاي ماهواره‌اي است! وي به سومين بستر عرضه فيلم‌هاي قاچاق هم پرداخت و ادامه داد: بستر و محور بعدي که قاچاق در آن صورت مي‌گيرد شبکه‌هاي ماهواره‌اي است. تا فيلم ما به شبکه نمايش خانگي مي‌آيد، مثلا صبح عرضه مي‌شود، ظهر از آن شبکه‌ها پخش مي‌شود و کاملا يک فضاي مجرمانه شکل گرفته است. اگر کپي‌رايت را به صورت بين‌المللي در آثارمان داشته باشيم و شوراي صيانت بتواند پيگيري کند اين مشکل هم حل مي‌شود. اين تهيه‌کننده با تاکيد بر نقش فرهنگسازي در اين خصوص، تصريح کرد: در گذشته مردم از کمربند ايمني استفاده نمي‌کردند اما فرهنگسازي توانست اين موضوع را تغيير دهد. براي عدم استفاده از کالاي قاچاق نيز فرهنگسازي نياز است. مردم بايد بدانند اين کار با دزدي فرقي نمي‌کند. برخي از مردم دستمزد سوپراستارها مدنظرشان است و نمي‌دانند فيلمي که توليد مي‌شود حداقل 200 نفر براي آن کار مي‌کنند و معيشت اين‌ها هم نبايد به خطر بيفتد. وقتي فيلمي ضرر مي‌کند فيلم بعدي به تبع ساخته نمي‌شود و وقتي فيلمي سود مي‌کند تعداد فيلمهاي بيشتري ساخته مي‌شود. اگر اين فرهنگسازي جا بيفتد خيلي خوب است. شايد زماني وزارت ارشاد به تهيه‌کننده‌اي مجوز بابت انتشار فيلمش نمي‌دهد و او براي اينکه بخواهد وزارت ارشاد را تحت فشار قرار بدهد اين کار را کند ولي من فکر نمي‌کنم کسي اين ريسک را نمي‌پذيردقاسمي اضافه کرد: نسخه قاچاق هم ديگر به صورت فيزيکي عرضه نمي‌شود چون به صرفه نيست. در گذشته سطح دسترسي مردم را به نسخه‌هاي اورجينال بالا بردند و بستر عرضه فيلمهاي قانوني را گسترش دادند، مثلا سوپرمارکت‌ها را اضافه کردند و همين باعث کاهش قاچاق فيزيکي شد. اکنون هم به اين دليل که قاچاق در فضاي مجازي رخ مي‌دهد بايد کاري کنيم که سطح دسترسي مردم به نسخه قانوني بالاتر برود. وي‌اودي‌ها آمده‌اند اما شايد دسترسي به آن‌ها براي همه مردم راحت نباشد و بايد فکري کنيم و بيشتر از همه فرهنگسازي مهم است و صداوسيما هميشه گام‌هاي خوبي برداشته شده است. آيا فيلم‌ها از «ارشاد» قاچاق مي‌شود!؟ وي در پاسخ به اينکه آيا درست است از خود ارشاد اين فيلمها درمي‌آيد و ساداتيان تهيه‌کننده «متري شيش و نيم» هم به صراحت اين موضوع را اعلام کرده بود، تاکيد کرد: براساس اينکه خود ارشاد اين موضوع را درباره اين فيلم خاص تکذيب کرده و من هم مطلع نيستم نمي‌توانم قطعي صحبت کنم اما به عرايض قبلي‌ام ارجاع مي‌دهم که چرا اصلا بايد نسخه دي‌وي‌دي به ارشاد عرضه شود؟ ارشاد که قابليت دارد براي شورا و اعضاي خود نسخه دي‌سي‌پي نشان دهد. آقاي ساداتيان پيشکسوت بنده است و من شاگرد ايشان هستم اما عرضم اين است که من تهيه‌کننده هم بايد مراقبت کنم. آن آقازاده لندني که در پارتي «عصباني نيستم» را نمايش داده اين نسخه چطور به دست او رسيده است؟ تهيه‌کننده «شبي که ماه کامل شد» درباره فرضيه دخالت عوامل در قاچاق فيلم‌ها نيز توضيح داد: چرا بايد تهيه‌کننده چنين کاري کند؟ من نمي‌دانم آقاي طباطبايي‌نژاد که به اين موضوع اشاره کرده، از چه چيزي اطلاع دارد که من از آن مطلع نيستم. من نوعي اگر اقدامي انجام مي‌دهم و تخلفي مي‌کنم بايد سودي ببرم. اما اگر صاحب اثر باشم چه سودي از اين قضيه مي‌برم؟ وي افزود: طبق ماده 23 قانون مولفين اين کار بين 6 ماه تا سه سال حبس دارد و من اگر سودي نبرم و بخواهم هزينه کنم اين گزاره منطقي نيست. البته شايد زماني که وزارت ارشاد به تهيه‌کننده‌اي مجوز بابت انتشار فيلمش نمي‌دهد و او براي اينکه بخواهد وزارت ارشاد را تحت فشار قرار بدهد اين کار را کند ولي من فکر نمي‌کنم کسي اين ريسک را نمي‌پذيرد. قاسمي در پايان گفت: سطح سينماي ما در دنيا بالا است و اگر بخواهيم به بهترين فيلم‌هاي سالمان در قياس بهترين فيلمهاي سال در فضاي بين‌المللي نمره بدهيم نمره مان پايين نيست بلکه تنه به تنه است و شايد حتي بالاتر باشيم. ما پتانسيل بالايي داريم که آن مديون سينماگران ما است و مديون صنعت سينما نيست. مشکل اصلي ما اين است که بايد صنعت سينمايمان را درست کنيم تا اين چرخه درست شود و از بستر عرضه در منطقه استفاده کنيم. اگر اين صنعت را درست پيش ببريم به توفيقات بيشتري مي‌رسيم. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد