قاچاقچیان فیلمبین
صبح نو/ در اتفاقي نادر و عجيب سه فيلم سينمايي در کمتر از 24ساعت قاچاق شد. پيش از اين نيز برخي فيلمها قاچاق شده بودند که مسوولان وزارت ارشاد مدعي بودند لورفتن فيلمها از طريق ارشاد نبوده است. قاچاق فيلم پرحاشيه روز چهارشنبه آخرين روز اکران فيلم «خانه پدري» بود ولي قبل از پايان اکران فيلم نسخه باکيفيت و البته مميزي نشده فيلم منتشر شد و کانالهاي فيلم آن را بارگذاري کردند. شايد بتوان گفت اين تازهترين حاشيه براي اين فيلم پرحاشيه باشد. قاچاق فيلم «خانه پدري» شايد در نوع خودش متفاوت و منحصربهفرد باشد. چرا که اکران اين فيلم در آخرين ساعت چهارشنبه 13آذر به معناي پايان اکران فيلم بود و قراري براي عرضه اين فيلم در شبکه نمايش خانگي و vodها نبود. همين مساله به شائبه قاچاق فيلم از سوي منابع آشنا يا نزديک به فيلم دامن مي زند. اظهارات سيدمحمدمهدي طباطبايينژاد، معاون نظارت و ارزشيابي سازمان سينمايي و دبيرکل ستاد صيانت و مبارزه با تکثير و عرضه غيرمجاز آثار سينمايي هم در اينباره است: ««درباره اين موضوع بايد کساني که فيلم را در اختيار داشتهاند پاسخ دهند. ما پيگيري حقوقي و قضايي ميکنيم و در ستاد صيانت هم در پي آن هستيم که بدانيم فيلم از کدام منشأ قاچاق شده است. ما چندي پيش متوجه اين ماجرا شديم، با پليس فتا ارتباط گرفتيم و بخشي از پيگيريهاي قضايي را هم تاکنون انجام دادهايم.» طباطبايينژاد در اين مسأله مستقيماً تهيهکننده فيلم را مسوول ميداند: «اين نسخه تنها در اختيار تهيهکننده و نهاد فني آن يعني لابراتوار بوده است. ارشاد اساساً اين نسخه را در اختيار نداشته و بنابراين فيلم يا از مجراي تهيهکننده يا لابراتوار قاچاق شده است. همانطور هم که ديدهايد نسخه منتشر شده، نسخه کامل و بدون هيچ نشاني از سوي وزارت ارشاد است؛ بنابراين نه شما ميتوانستيد آن را منتشر کنيد نه ما! چرا که اين نسخه تنها در اختيار تهيهکننده و لابراتوار بوده است. البته من علوم غيبيه ندارم که مستقيم بگويم چه کسي اين کار را انجام داده است، نميخواهم کسي را متهم کنم، اما مسير ديگري براي انتشار اين نسخه وجود نداشته است. اين را هم بايد عنوان کنم که فيلم سينمايي «رحمان۱۴۰۰» هم دقيقاً به همين روش قاچاق شده بود» يک ذهن بدبينانه که حاشيههاي «خانه پدري» از ابتداي ساخت تا اکران را دنبال کرده باشد شايد به اين نتيجه برسد که انتشار نسخه قاچاق فيلم براي قدرتنمايي به مسوولان قضايي و در مرحله بعدي سينمايي باشد. اتفاقي که با توجه به ممنوعيت عرضه بعدي اين فيلم در شبکه نمايش خانگي شايد قابل پيشبيني بود. البته نکته عجيب ماجراي خونسردي کيانوش عياري در مقابل قاچاق فيلمش است: «کيانوش عياري کارگردان فيلم «خانه پدري» درباره لو رفتن فيلمش ميگويد: «خودم هم ديروز عصر خبر لو رفتن فيلم و توزيع غيرقانوني آن را ديدم ولي پيگيري نکردم و فعلاً نميتوانم اظهارنظر دقيقي درباره اينکه چطور اين اتفاق افتاده داشته باشم.» ديگر خودتان قضاوت کنيد. از نسخه بيکيفيت به نسخه با کيفيت چندي پيش بود که فيلم «شبي که ماه کامل شد» هم قاچاق شد البته نسخه موبايلي آنقدر بيکيفيت بود که کسي رغبتي به تماشاي آن نداشته باشد. به فاصله اول تا 13آذر و در کمتر از 45روز فيلم از نسخه بيکيفيت به نسخه قاچاق فيلم با کيفيت بالا رسيد. قاسمي، تهيهکننده فيلم قبلاً در اينباره گفته بود: «نسخهاي که از اين فيلم در فضاي مجازي و اينترنت منتشر شده نسخه بسيار بيکيفيتي است و حتي قابليت چند دقيقه ديده شدن را هم ندارد و از داخل سالن سينما بهگونهاي با موبايل فيلمبرداري شده که صندليها تا نيمه تصوير و قاب را گرفتهاست و همچنين صداي خوبي ندارد. نسخه اصلاً قابل تماشا نيست و تماشاي چند دقيقه ابتداي آن نيز بسيار آزاردهنده است.» قاسمي ميگويد اين مدل قاچاق براي باجگيري از تهيهکننده است: «متاسفانه برخي افراد در زمان تماشاي فيلم در سينما با موبايل از پرده سينما تصويربرداري ميکنند و بعد در کانالي تلگرامي قرار ميدهند سپس با صاحب فيلم تماس ميگيرند و اعلام ميکنند که نسخه غيرقانوني فيلم منتشر شده است و اگر علاقه داريد ما ميتوانيم آن را پاک کنيم اما هزينه زيادي دارد. اين افراد با اين ترفند قصد اخاذي و باجگيري از صاحبان فيلمها را دارند البته اين امر بيشتر در سينماهاي شهرهايي به جز تهران ديده شده است.» درباره نسخه لورفته فيلم «شبي که ماه کامل شد» اين نکته گفتني است که فيلم با آرم حک شده for the review روي فيلم ديده ميشود و اينجا احتمالاً نسخه با کيفيت از دست فضاهاي نظارتي يا جشنوارههايي که فيلم در آنها شرکت داشته لو رفته است. نبينيد تا ما قانوني عرضه کنيم «قصرشيرين» به گفته صاحبان فيلم قرار بود در هفتههاي آتي در شبکه نمايش خانگي عرضه شود و حالا صاحبان فيلم از مردم تقاضا کردند که تا زمان انتشار نسخه قانوني صبر کنند امري که احتمالش ضعيف است و قطعاً بخشي از سرمايه فيلم سوخته است به اين مسأله بايد نمايش فيلم از شبکههاي فارسي زبان هم اشاره کرد که باز هم باعث حذف بخشي از مخاطبان فيلم خواهد شد. «رحمان ۱۴۰۰»، «متري شيشونيم»، «تگزاس۲» و «سرخپوست» فيلمهايي بودند که امسال دست قاچاقچيان به آنها رسيد و اين مسأله ضررهاي مالي فراواني را به صاحبان آنها وارد کرد. دراين کنار اين مسائل بايد ناامنياي که از پي اين مسائل به صاحبان و عوامل فيلمها وارد ميشود را هم در نظر داشت. در ماجراي قاچاق فيلم «رحمان ۱۴۰۰» مسوولان سازمان سينمايي تلويحاً قاچاق را به صاحبان فيلم نسبت دادند و در ماجراي «خانه پدري» هم اين مسأله رخ داده است. هنوز از نحوه بررسي قاچاق فيلم «رحمان ۱۴۰۰» خبري در دست نيست ولي به نظر ميرسد اين مساله بايد به صورت ريشهاي حل شود و اگر براي مسوولان ارشاد و نظارتي اين مسأله اثبات شود قطعاً برخورد با آن راحتتر خواهد بود و اگر اين فيلمها از ارشاد و زيرمجموعهها درز ميکند که بايد مشکل را در آنها جستوجو کرد.