اظهارات افسانه بایگان درباره تاثیر قصه ۹۰ ثانیهای بر خودشناسی
باشگاه خبرنگاران/ افسانه بايگان بازيگر سينما و تلويزيون است که از ۱۲سالگي وارد کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان شده است. بخشي از خاطرههاي دوران نوجواني خود را با قصه قصهگويان کانون رقم زده است. بايگان با يادآوري اينکه کانون مانند مادربزرگي قصهگو در ذهنش ماندگار شده، گفت: خاطرم هست اولين قصهاي را که شنيدم خانم عاطفي روايت ميکرد. آن قصه در آن زمان تاثير زيادي روي من گذاشت و حتي در سالهاي بعد هم در منش و کنشهاي رفتاري من تاثيرگذار بود. وي افزود: به نظر من قصه ميتواند فرمول شخصيت باشد. براي من که اينطور بود، چون با شنيدن قصهاي در سن نوجواني عشق، عاطفه، ايثار و دوست داشتن را ياد گرفتم. من هم اگر بخواهم امروز قصهاي را براي دختري در سن و سالهاي آن روزهاي خودم تعريف کنم، قصه «سياوش و سودابه» را ميگويم. اين بازيگر سينما و تلويزيون در ادامه يادآور شد: ما صاحب بضاعت فرهنگي، ادبي و عرفاني بسيار غني هستيم که آنچنان که بايد به آن پرداخته نشده و هر کدام از اين قصهها يادآور نکتههاي ظريف و عميقي از پيچيدگيهاي شخصيت انسانهاست. در قصههاي ما به انسانهاي والا و انسانهايي که اسير اهريمن نيستند بسيار پرداخته شده که جا دارد آنها را براي بچههايمان روايت کنيم. نمونهاي از اين قصهها را اگر بخواهم مثال بزنم باز همين قصه «سياوش و سودابه» است که داستان پاکي و معصوميت سياوش است و اينکه چهطور اسير حسادتهاي شخصي و بدلي اطرافيانش ميشود. اين قصه در مراسم و آيينهاي بسياري از نواحي ايران جايگاه خاصي دارد و مراسم «سووشون» از جمله آيينهايي است که هر ساله در اين رابطه برپا ميشود و جايگاه خاصي در فرهنگ ما دارد؛ بنابراين پرداختن به آن از ضروريات است. بايگان بيان کرد: ما براي داشتن نسلي آرام و عميق در آينده نياز داريم تا هر روز بچهها را بيشتر به سوي اين ادبيات سوق دهيم. اين کار را با روايت متفاوت، جذاب و گويش درستتر قصههاي قديمي ميتوانيم انجام دهيم. واقعيت اين است که جوانان امروز مثل نسل من نيستند که با يک قصه گفتن بتوانيم توجه آنها را به سمت موضوعي جلب کنيم. بايد ياد بگيريم از انواع وسايل و فناوريهاي روز استفاده کنيم تا بتوانيم بچهها را پاي شنيدن قصهها بنشانيم که با قصه ارتباط برقرار کنند. ما در شاهنامه، گلستان، کليله و دمنه، قصههاي مولانا و... قصهها و بضاعتهاي فوقالعادهاي داريم که اگر بتوانيم از اين فرهنگ عجيب و غريب درست بهرهبرداري کنيم، ميتوانيم نسلي را تربيت کنيم که عميق به زندگي نگاه ميکند و حرفهاي زيادي براي گفتن دارد. وي در بخش ديگري از صحبتهاي خود به نقش تربيتي قصهها در زندگي کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: کلمه، ظرف معني است و قصهها کلمههايي هستند که به دنبال هم موضوعي را روايت ميکنند به خصوص که ادبيات غني و اساطيري ما از اين ظروف معني به بهترين شکل بهره بردهاند و ميتوانيم براي تربيت بچهها کمک بسياري از آنها بگيريم. البته بايد در نظر داشته باشيم که کودک امروز آنقدر با سرگرميهاي مختلف سمعي و بصري در فضاهاي مجازي مشغول است که ما نميتوانيم با يک قصهگويي صرف و ساده او را جذب کنيم. بهويژه اگر بخواهيم به شکل شعاري قصهاي را براي او روايت کنيم. بايگان گفت:ما نياز داريم در قصهگويي هم مانند بسياري از مسائل با علم روز آشنا شويم و از شيوههاي نو روايت بيشتر بهره ببريم. اگر بتوانيم قصهها را به شيوهاي روايت کنيم که مخاطب احساس نکند ميخواهيم بهاجبار پيامي را به او منتقل کنيم و اين فرصت را در اختيارش قرار دهيم که خودش پيام قصه را دريافت کند، موفقتر خواهيم بود. اين بازيگر همچنين درباره برگزاري جشنواره قصهگويي کانون يادآور شد: اگر جشنواره بتواند مسئوليت خود را بر عهده بگيرد و کارش را درست انجام دهد ميتواند کمک کند تا پيوند بچهها با دنياي قصهها پر رنگتر شود. اگر ما اين جشنواره را با عشق و باور برگزار کنيم تاثيرش را هم روي مخاطبان در سنين مختلف خواهيم ديد و بعد از به پايان رسيدن آن، شرکت کنندگان در جشنواره در واقع راويان و بازگوکنندگان وقايع آن براي ديگران خواهند شد و افراد بيشتري را ترغيب ميکنند تا نسبت به موضوع قصه و قصهگويي رغبت پيدا کنند. وي در رابطه با بخش قصه ۹۰ ثانيه جشنواره بينالمللي قصهگويي کانون نيز که از دوره پيش بنيان آن گذاشته شده و مخاطبان بسياري هم جذب کرده است، گفت: قرار دادن اين بخش با ويژگيهايي که دارد، ميتواند کمک روانشناختي خوبي هم براي افراد باشد. بيستودومين جشنواره بينالمللي قصهگويي کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان از ۲۶ تا ۳۰ آذر سال ۱۳۹۸ در مرکز آفرينشهاي فرهنگي هنري کانون واقع در خيابان حجاب تهران برگزار ميشود.