سریال «کامیون» زیر سایه «کرونا» چگونه به آنتن نوروزی رسید؟
مهر/ «کاميون» به کارگرداني مسعود اطيابي از سريالهاي ويژه نوروز ۹۹ است که فرآيند توليد را همزمان با فراگير شدن تهديد «کرونا» تحت تدابير شديد بهداشتي پشت سر گذاشت؛ از اين تدابير ويژه چه ميدانيد؟ احتمالاً اين روزها که سريالهاي نوروزي را دنبال ميکنيد اولين سوالي که در ذهنتان نقش ميبندد درباره نحوه توليد و ساخت پروژهها در شرايط کرونايي است؛ اينکه همزمان با بحراني که اين روزها همه فعاليتهاي جمعي را تحتالشعاع خود قرار داده و با هر بار بيرون رفتن از خانه همه مجبورند سر تا پا با محافظ و ماسک و دستکش باشند و فاصلههاي خود با ديگران را تا يک متر افزايش دهند، بازيگران و عوامل سريالها چگونه کار ميکنند؟ «کاميون» ساخته مسعود اطيابي يکي از همين سريالهاي نوروزي است. براي پاسخ به همين سوالات به پشت صحنه اين سريال رفتيم تا يک شب تصويربرداري سريال را در اوج روزهاي کرونايي مرور کنيم و شايد اين گزارش پشت صحنه بيشتر از اکت بازيگران و مرور ديالوگها و فضاي قصه و محتوا تحتالشعاع همين فضاي کرونايي قرار گرفته باشد. در آخرين روزهاي اسفندماه که سريال براي سرعت بيشتر و رسيدن به کنداکتور با ۲ گروه در حال تصويربرداري بود به پشت صحنه آن با حضور گروهي ميرويم که به کارگرداني خود اطيابي در حال کار بودند. در چنين شبي ساعت هفت و نيم عصر به لوکيشني واقع در اتوبان حکيم ميرسيم؛ به واحد آپارتماني در يک مجتمع که منزل يکي از کاراکترهاي سريال است. طبقه پنج آسانسور را با همه موارد بهداشتي انتخاب ميکنيم. دستکش بر دست و ماسک بر صورت. جلوي آپارتمان پر از کفش است. کسي نيست که از او آداب و مقررات چگونه رفتن به داخل را بپرسم چون اين روزها از کنار آدمها هم که رد ميشويد بايد همه جوانب بهداشتي را رعايت کنيد تا داد کسي درنيايد! لوکيشني با بوي وايتکس! در باز است و درحالي که بعد از کمي انتظار فکر ميکنم کسي به کسي کاري ندارد و ميتوان وارد واحد شد، مسعود اطيابي در مقابلمان سبز ميشود به همراه کسي که قرار است به نوعي با تبسنج مجوز ورود را صادر کند. احوالپرسي ميکنيم و به شوخي و جدي همه جوره چکاپ ميشويم. تب سنج را مقابل پيشانيام ميگيرند، درجه تبم روي ۳۷ است. يک نفر ديگر هم به دستهايم اسپري ميزند. اطيابي ميخواهد همه کساني که به تازگي وارد لوکيشن شدهاند با همين تبسنج چک شوند. برخي از عوامل ماسک دارند، عده بيشتري دستکش دارند و برخي هم هيچ کدام را ندارند. با اين حال اسپريهاي ضدعفونيکننده در دسترس همه هست. برخي در جيبهاي لباسهايشان هم اسپري دارند و همانقدر که موبايل در ميآورند و حتي اگر کسي پيامي نداده باشد آن را چک ميکنند، دم به دم اسپريهايشان را در ميآورند به دستهايشان ميزنند و گاهي هم در فضا اسپري ميکنند و دوباره به داخل جيب ميگذارند! البته اين قطرات ريز اسپري که در هوا پخش ميشود حس اطمينان ميدهد. فضاي خانه بوي وايتکس و همه ضدعفونيکنندههاي دنيا را يک جا ميدهد. يک نفر از تدارکاتيها هر چند ساعت يک بار کف سراميکي زمين را با آب و وايتکس تميز ميکند. هنوز فيلمبرداري را شروع نکردهاند که چند دقيقهاي با اطيابي صحبت ميکنم، گوشهاي را انتخاب ميکنيم با فاصلهاي يک متري از يکديگر قرار ميگيريم و اولين سوالات را از کارگردان سريال ميپرسم. سوالاتي که بخش عمده آنها بيشتر از اينکه درباره قصه و محتواي سريال باشد به شرح سختيهاي کار در چنين فضايي منحصر ميشود. خانوادهام درگير توليد اين سريال هستند اطيابي در واکنش به انتقادها نسبت به عدم توقف پروژهها و حساسيت نسبت به سلامت عوامل به خبرنگار مهر توضيح ميدهد: در همين سريال دخترم تدوينگر و پسرم عکاس است و به اين ترتيب خانواده ام هم درگير هستند. با اين حال من نگران حدود ۵۰ نفر از عواملي هستم که در حال کار هستند و فکر ميکنم مبادا اتفاقي برايشان رخ دهد. هر شب که به منزل ميروم به اين فکر ميکنم که فردا پروژه را تعطيل کنم. اطيابي: ما هيچ گاه اجبار نکردهايم و اگر کسي تمايل به رفتن داشت پروژه را ترک کرده است که يکي دو نفر بيشتر نبودند. يکي دو نفر هم تب داشتند و ما آنها را مرخص کرديم اما بعداً ديدند مشکلي نبوده و دوباره بازگشتندوي درباره اينکه در اين مدت خود عوامل خواهان تعطيلي پروژه شدهاند يا خير ميگويد: ما هيچ گاه اجبار نکردهايم و اگر کسي تمايل به رفتن داشت پروژه را ترک کرده است که يکي دو نفر بيشتر نبودند. يکي دو نفر هم تب داشتند و ما آنها را مرخص کرديم اما بعداً ديدند مشکلي نبوده و دوباره بازگشتند. حين مصاحبه اطيابي يک باره گفتگو را قطع ميکند و با جديت و قاطعيت به دو نفر از عوامل سريال ميگويد «خانمها چي کار ميکنيد؟ اين چه مدل دوستياي است؟» دو نفر از خانمها که ظاهراً مدتي است همديگر را نديدهاند بدون اينکه با هم دست بدهند، همديگر را در آغوش ميکشند. هر دو از يکديگر جدا ميشوند و اطيابي از آنها ميخواهد فاصلهشان را در اين اوضاع و شرايط حفظ کنند و نه تنها دست ندهند بلکه به يکديگر نزديک هم نشوند و بعد از عذرخواهي آنها دوباره مصاحبه را از سر ميگيرد. اين کارگردان سينما و تلويزيون درباره اينکه چه نکاتي را براي در نظر گرفتن مراقبتهاي سلامتي در طول پروژه در نظر گرفته است، توضيح ميدهد: ما دو بخش مراقبتهاي سلامتي داريم که بخشي به خود افراد مربوط ميشود و ميتوان گفت در گروه صد نفره يک صد نوع واکنشهاي متفاوت نسبت به اين بيماري ديده ميشود؛ يک نفر ممکن است بيخيال باشد و يک نفر هم به شکلي وسواسي باشد که يک تنه روزي چند ليتر الکل مصرف ميکند. بخشي هم رفتار مديريتي است به طور مثال من غذاي سرد را ممنوع کردهام و يا خواستهام که شيريني و ديگر خوردنيهاي غيرقابل شستشو فقط بستهبندي خريداري شود. يکي از بازيگران حاضر در لوکيشن امشب اميد روحاني است. اميد روحاني علاوه بر بازيگري منتقد هم هست و خودش هم پزشک است و حضورش اينجا ميتواند با نوعي اطمينان بيشتر همراه باشد. خودش البته اسمش را حساسيت بيشتر ميگذارد. البته ابتدا تمايلي براي مصاحبه ندارد و از چنين فضاهايي دوري ميکند اما در ادامه خيلي خلاصه به سوالات پاسخ ميدهد. با يک متر فاصله دور از من ميايستد و حتي تاکيد ميکند که رکوردر را بالاتر بياورم و خودم دورتر بايستم و بعد ميگويد اين کار براي اين است که «شما يک وقت از من نگيريد.» فقط بهخاطر اطيابي آمدهام روحاني درباره اينکه با توجه به حرفهاش چقدر حساسيتهايش براي کار در چنين شرايطي بيشتر شده است؟ ميگويد: وسواس من ۱۰ برابر بيشتر شده است. به لوکيشن هم نيامدم تا اينکه گفتند اينجا را ضد عفوني کردهاند. در واقع من فقط به خاطر آقاي اطيابي آمدهام. وي درباره اينکه در چنين شرايط بحراني چقدر مردم نياز دارند سريالهاي طنز ببيند؟ توضيح ميدهد: ما ابتدا بايد مشخص کنيم مردم چه کسي هستند؟ مردمي که تلويزيون را ميبينند چند درصد هستند؟ البته در همه جاي دنيا تعريف جامعهشناسي دارد اما ما اينجا حرفهاي کلي ميزنيم. حتماً اين سريال در شهرستانها مخاطب دارد اما شايد آن جواني که در ولنجک مينشيند ماهواره ببيند و اصلاً تلويزيون را نگاه نکند. حضور ما به اين دليل است که بالاخره بخشي از اين مردم به اين سريالها نياز دارند و هدف ما هم اين است که بتوانيم با اين سريالها اميد را زنده کنيم. بازيگر «مرد دو هزار چهره» و «ساختمان پزشکان» درباره اينکه نياز است پزشک هر روز سر صحنه پروژههاي تلويزيوني حاضر باشد يا خير؟ نيز ميگويد: اصلاً حضور پزشکِ ناظر اهميت چنداني ندارد. خود ما بايد دائم شرايط را بهداشتي نگه داريم به طور مثال کف اينجا دائم ضدعفوني شود. همين الان اينجا تجمع افراد بيش از حد مجاز است و يا گروه زيادي از خبرنگاران اينجا هستند که بايد همين موارد را مراقبت کرد. اميد روحاني که با يک دستش که دستکش دارد فيلمنامه را ورق ميزند و نگاهي به آن مياندازد و براي صحنه خود را آماده ميکند. در کار تعارف ندارد و صريح است مثلاً به يکي از عوامل ميگويد هم با فاصله بايستد و هم وقتي سخن ميگويد صورتش را مستقيم در صورت او نگه ندارد بهنام شرفي، علي هاشمي و هادي مرتضيزاده سه بازيگر اصلي سريال چهرههاي جديدي هستند که شايد پيش از اين بيشتر در تئاتر فعاليت داشتهاند و يا مثل مرتضيزاده براي اولين بار بعد از حضور در «عصر جديد» در تصوير ديده ميشود و امشب هر سه در لوکيشن حضور دارند. شرفي پيش از اين هم در يکي دو سريال بازي کرده است که از جمله آنها ميتوان به «سالهاي دور از خانه» به کارگرداني مجيد صالحي در شبکه نمايش خانگي اشاره کرد. شرفي در توضيحاتي از حضور خود در اين سريال به خبرنگار مهر ميگويد: فضا براي هر يک از ما به شدت محتاطانه است و هر کداممان تحت تأثير اخبار و… قرار ميگيريم. با اين حال سعي کرديم مسائل بهداشتي را رعايت و يا فاصلهها را حفظ کنيم. خدا را شکر هر يک از محتاطترين افراد پروژه را که در نظر بگيريد اقاي اطيابي از او هم يک قدم جلوتر است و همه موارد مراقبتي و سلامتي در نظر گرفته شده است. وي اضافه ميکند: خود من فکر ميکنم ادامه کاري که چندين ماه پيش توليد داشته خيلي بهتر از توقف است. درواقع ما هم با همه آن دلهرههايي که مردم دارند کار ميکنيم ولي فکر ميکنم بايد کارمان را به سرانجام برسانيم. حالا ساعت حدود ۲۱ است و قرار است صحنهاي را ضبط کنند که بازيگران دور ميز هستند. سه جوان دانشجو، اميد روحاني، شيوا خسرومهر و مهسا طهماسبي بازيگران اصلي اين سکانس هستند که دور يک ميز نشستهاند. ميز به طور کامل چيده شده است و نوشابه و سالاد بر سر ميز است. ابتدا ضبط تمريني ميگيرند، همه سر ميز نشستهاند و اشرف خانم آشپز منزل، دور ميز و تک به تک براي همه به شکلي فرماليته سوپ ميکشد؛ ابتدا براي اميد روحاني که در ديالوگي ميگويد چقدر سوپهايش را دوست دارد و بعد براي دانشجوها، آخر از همه هم ميرسد به بهنام شرفي که همان زمان و براساس قصه ظاهراً پيامکي برايش ميآيد که طبق آن با ديدن اشرف خانم متعجب ميشود و يک باره به او ميگويد که سوپ نميخورد و رژيم گرفته است! سپس آشپز دور ميزند تا به مهسا طهماسبي بازيگر نقش ندا و شيوا خسرو مهر مادر او برسد و براي آنها هم سوپ بريزد. براي انتقال حس و حال رمز گونه اتفاقات و پيامکي که سر ميز شام براي شرفي ميرسد يکي دو باري اين صحنه را تمرين ميکنند و بعد سراغ ضبط اصلي ميروند. شستشوي مدام ظرفهاي سوپ خوري! سلفونهايي را که براي جلوگيري از آلودگي روي ظرفهاي غذا و سالاد کشيدهاند برميدارند. افشين عليزاده مدير فيلمبرداري ابتدا ميپرسد سوپها واقعي است يا خير تا بداند بايد با همه جزئيات بگيرد يا نه. سوپ را براي خوردن و ضدعفوني شدن داغ ميکنند و تصويربرداري آغاز ميشود. دور اول را با يک جابهجايي دوباره ميگيرند. کات ميدهند همه بشقابها به دليل سوپهاي ريخته شده، جمع آوري شده، شسته ميشود و دوباره روي ميز و در مقابل هر بازيگر قرار ميگيرد. اين اتفاق اما فقط يک بار و دو بار انجام نميشود و تقريباً به اندازه ظرفهاي چند مهماني بايد ظروف سوپ خوري به آشپزخانه برود شسته شود و برگردد. اين صحنه از اين حيث از قسمتهاي پردردسر بخشهاي تصويربرداري شده امشب است که ممکن است در چشم مخاطب خيلي هم ساده به نظر بيايد! البته دردسر آن هم به پشت صحنه مربوط ميشود چراکه هر بار ديالوگي، حرکتي، اکتي و… اشتباه پيش ميرود يا مشکلات فني صدا و تصوير پيش ميآيد باعث ميشود که تصويربرداري دوباره انجام شود و بشقابها هر بار به آشپزخانه رفته، شسته شده، خشک و بعد چيده شوند. مدير صدابرداري سريال از جمله کساني است که هر چند دقيقهاي يک بار دستها و وسايلش را ضدعفوني ميکند و به قول خودش ميگويد آنقدر ضدعفوني کرده است که دستگاهش هنگ ميکند. مدل کاري اطيابي معمولاً با يک دوربين است با اين حال در اين سريال از ۲ دوربين استفاده ميشود و شايد همين دليلي است تا کار با زمان بيشتري جلو برود. همين صحنه را تا آخر شب چند بار ديگري تصويربرداري ميکنند و از زواياي مختلف ضبط ميشود تا حدوداً به ساعت ۲۳ ميرسد و البته عوامل هنوز در حال کارند تا بتوانند صحنههاي امشب را به پايان برسانند. سريال «کاميون» در چنين شرايطي بهعنوان يکي از گزينههاي پيش روي مخاطبان سيما در شبهاي نوروز مراحل توليد را سپري کرده است، شرايطي که البته درباره دو سريال ديگر نوروزي يعني «دوپينگ» و «پايتخت ۶» هم برقرار بوده است.