زندگیهای کودکان کار با طعم «شکلات تلخ»
مهر/ مجتبي احمدي تهيهکننده و کارگردان «شکلات تلخ» با اشاره به زندگي کودکان کار در اين مجموعه از چالشها و تلخيها و شيرينيهاي اين برنامه مستند نمايشي گفت.
مجتبي احمدي تهيهکننده برنامه «شکلات تلخ» درباره نحوه ساخت اين برنامه درباره آسيبهاي اجتماعي که از شبکه پنج سيما پخش ميشود بيان کرد: ما مدتي براي نگارش سريالي با سازمان بهزيستي کشور مذاکرات و جلساتي داشتيم که براي آن يک اتاق فکر تشکيل داديم. من مشغول نگارش يک سناريوي تلويزيوني بودم و از همان نسخه قرار بود تئاتري هم به صحنه ببرم.
وي ادامه داد: در اين اتاق فکر به چند سوژه و سرفصل رسيدم که ابتدا به آسيبهاي اجتماعي حوزه کودک و نوجوان منتهي شد. قدم اول در اين سرفصلها کودکان کار و خيابان بودند. از اين حيث که مردم دائم با آنها در ارتباط بودند و تصميم گرفتيم با توجه به پيشنهادات مطرح شده و هماهنگيهايي که با مديران شبکه پنج داشتيم برنامهاي تلويزيوني با ساختار مستند بسازيم.
احمدي با اشاره به ساختار برنامه عنوان کرد: در اين فضاي مستند بنا شد واقعيتها را به تصوير بکشيم و آسيبهاي حول زندگي کودکان کار را مطرح کنيم. البته مدل سختي نبود که به سمت يک برنامه گفتگومحور استوديويي برويم و با حضور چند کارشناس و مجري موضوعات را بررسي کرده و حتي به چالش بکشيم با اين حال تحقيقات ما نشان داد که اين برنامه وقتي جواب ميدهد که دوربين به خارج از استوديو برود و به جغرافياي محل زندگي اين بچهها برود و به صورت واقعي با چالشهاي آنها مواجه شود.
کارگردان «شکلات تلخ» با اشاره به چالشهاي ساخت برنامه گفت: البته با مشکلاتي هم مواجه بوديم برخي از اين بچههاي کار، پيمانکاران يا مسئولاني داشتند که تمايل نداشتند بچهها از مشکلاتشان بگويند و ما گاهي با مخالفت آنها مواجه بوديم و حتي چالشهايي هم داشتيم.
وي همچنين به محدوديتها اشاره و بيان کرد: نمايش چهره برخي از اين بچهها که قرار بود امانتدارشان باشيم محدوديت هم داشت. ما از همان ابتدا يک نگاه نمايشي و داستان گونه هم در نظر داشتيم و براي همين برخي را به مستند نمايشي تبديل کرديم.
احمدي اضافه کرد: اين را هم بگويم هرکسي در جريان زندگي و چالشهاي اين کودکان و نوجوانان قرار بگيرد حتماً دوست دارد يک کاري برايشان انجام دهد و شنيدن داستانهايشان دغدغه ميشود که کاري انجام دهيد.
اين تهيه کننده و کارگردان درباره اينکه چگونه تلاش کرده است برنامه فضايي تلخ يا سياه نمايي نداشته باشد توضيح داد: ما ميخواستيم برنامه را در حوزه آسيبهاي اجتماعي در قدم اول با کودکان کار کليد بزنيم اما در حوزه کودک به مباحث مختلفي کشيده شد و ما وارد بحث اعتياد، طلاق خانوادهها، مهاجرتهاي اشتباه، خودکشيها و… شديم. سعي کرديم هم برنامه خيلي تلخ نباشد هم از واقعيتها فاصله نگيرد بنابراين ساختار برنامه را چند وجهي کرديم و نگاه شغلي و تحصيلي و اتفاقات مهم و مثبت زندگيشان را هم بررسي کرديم.
وي با اشاره به تلاشهاي خارج از برنامه سازي براي اين کودکان عنوان کرد: اين ميان با ارگانهاي مختلف، شهرداري، پليس، نمايندگان مجلس و… گفتگو کرديم تا بتوان براي هر يک از اين بچهها کاري انجام داد. درنهايت تصميم داشتيم مردم را هم با آسيبها همراه کنيم که طي بازخوردها ديديم آنها هم به مسأله ورود کردند. مردم خيلي علاقه دارند با ما همکاري کنند و اصلاً بخشي از ويدئوهاي برنامه را آنها ارسال ميکنند.
وي اضافه کرد: خدا را شکر هر چه برنامه جلوتر رفت تاثير آن را بيشتر ميديديم و حتي ارگانها خودشان با ما تماس ميگرفتند تا کاري انجام دهند. يکي از دلايلي که مخاطب خيلي زود اين برنامه را پسنديد اين بود که اين بچهها را پيش از اين در زندگي خودش هم ديده بود.
وي محدوديتهاي پخش اين سوژهها را به خود آنها مرتبط دانست و گفت: داستان زندگي برخي از اين کودکان به ويژه دختران نوجوان قابليت پخش نداشت و سعي کرديم با استفاده از بازيگران دختر اين قصهها را با فضاي مستند نمايشي بسازيم که هم اتفاق را به گوش مسئولان برسانيم و هم درسي براي ديگران باشد.
احمدي با اشاره خروجي مثبت و اميدبخش برنامه براي برخي از اين کودکان نيز يادآور شد: چند نمونه از اين افراد که داستان زندگيشان را تعريف کردند خانوادههايشان در بهزيستي سراغشان آمدند و به خانواده بازگشتند. برخي شغل پيدا کردند، يکي از اين کودکان کار که علاقمند به فوتبال بود باشگاه سپاهان، او را جذب کرد و اکنون در اين باشگاه مشغول بازي است. دختر خانمي تماس گرفته بود که به دليل شنيدن يکي از روايتها از خودکشي منصرف شده است و گفت که هنوز ميتوان اميدوار بود و بسياري از اين اتفاقات انگيزه کار را براي ما بيشتر ميکرد.
وي در پايان درباره توليد برنامه بيان کرد: برنامه در ۴۰ قسمت طراحي شده است و ممکن است با نظر مساعد مديران ادامه پيدا کند.