نکاتي براي استفاده از سيب زميني
بيتوته/نوعي گياه ريشه اي با ساقه هاي گوشتي و زير زميني که در آن ساقه هاي گوشتي يا غده اي که زير خاک رشد مي کنند، همان محصول سيب زميني مي باشد. انواع گوناگون سيب زميني در شکل و اندازه هاي مختلف در سراسر دنيا کشت و مصرف مي گردد و در حال حاضر يکي از مهمترين محصولات کشاورزي محسوب مي شود. پوسته خارجي سيب زميني صاف يا زبر و بيشتر به رنگ قهوه اي خاکي است و گوشت آن سفيد، کرمي يا زرد رنگ و با طعم نشاسته اي مي باشد. سيب زميني غني از نشاسته بوده و منبع خوبي از ويتامين C محسوب مي گردد ارزش غذايي سيب زميني سيب زميني غني از نشاسته بوده و منبع خوبي از ويتامين C محسوب مي گردد، به عبارتي در 100 گرم خالص و خام آن فقط 11 ميلي گرم ويتامين C وجود دارد ولي چون در اکثر موارد، سهم عمده اي از سبد غذايي خانوار را تشکيل مي دهد، مي تواند به عنوان منبعي براي تامين اين ويتامين مطرح باشد. البته در اثر انبارداري طولاني مدت و يا پخت با روش هاي نامناسب، محتواي ويتامين C سيب زميني به ميزان قابل توجهي به هدر مي رود. علاوه بر آن سيب زميني فاقد چربي بوده، حاوي پروتئين و مقادير فراواني پتاسيم، فيبر غذائي و ميزاني از ويتامين هاي گروه B مثل ويتامين B6 است. انتخاب و نگهداري سيب زميني در سراسر سال به وفور در دسترس است. در زمان خريد انواع سالم با پوست صاف و يکدست، بدون جوانه و رنگ سبز در پوسته را انتخاب کنيد. سيب زميني هاي سالم را درون سبدي که هوا در آن جريان دارد، در جاي خشک، خنک و تاريک نگه داري کنيد. سيب زميني را هر بار به اندازه لازم براي مصرف، شسته و با پوست در ظرفي که حاوي آب در حال جوش است بپزيد و قبل از استفاده پوست آن را بگيريد. آبپز يا تنوري کردن بهترين روش هاي پخت سيب زميني محسوب مي شوند. جايگزين هاي سيب زميني در کشور ما از سيب زميني در تهيه انواع غذاهاي سنتي و غير سنتي استفاده مي شود و ميتوان از آن بدليل داشتن نشاسته در بعضي از وعده هاي غذايي به جاي نان، برنج يا ماکاروني استفاده نمود. به عبارتي يک عدد سيب زميني متوسط پخته (بدون روغن) جايگزين يک برش کف دست نان (30گرم) يا نصف ليوان برنج يا ماکاروني پخته (بدون روغن) مي باشد. افرادي که از رژيم هاي کاهش وزن پيروي مي کند در صورت خوردن سيب زميني بايد مقداري از برنج يا نان مصرفي خود را کم کنند. لازم به ذکر است که اضافه کردن روغن يا چربي به سيب زميني در هنگام پخت، انرژي آن را به ميزان قابل توجهي افزايش مي دهد. خواص سلامتي بخش سيب زميني: سيب زميني پخته (بدون روغن و نمک) به دليل داشتن پتاسيم فراوان، ويتامين 6B و فيبر غذايي (مخصوصاً وقتي که بعد از پخت با پوست خورده شود) در کنترل فشارخون، کلسترول خون و سلامت قلب و عروق، تاثير بسزايي دارد. چيپس و سيب زميني سرخ کرده: چيپس و سيب زميني سرخ کرده دو شکل پر مصرف اين سبزي به ويژه بين کودکان و نوجوانان است. توصيه مي گردد که از انواع غير خانگي اين نوع خوراکي ها به دليل بالا بودن محتواي چربي، روش نادرست سرخ کردن، ميزان فراوان نمک و در اکثر موارد ناسالم بودن روغن مصرفي، کمتر استفاده شود. در صورت تمايل، سيب زميني سرخ کرده و يا چيپس را در منزل با روغن سالم و مخصوص اين کار و مقدار محدود نمک تهيه کرده و بعد از پخت روغن اضافي آن ها را بگيريد. اشکال مصرف سيب زميني: غذاهايي که از مخلوط سيب زميني با تخم مرغ (مثل سيب زميني و تخم مرغ آبپز، کوکوي سيب زميني، املت سيب زميني) تهيه مي گردند، ارزش پروتئيني بالايي داشته و استفاده از آن ها در برنامه غذايي هفتگي توصيه مي شود. پوره سيب زميني که از مخلوط سيب زميني آبپز له شده با شير و کمي کره يا خامه پاستوريزه تهيه مي شود، ميان وعده ي مناسبي در دوران تغذيه تکميلي و يا براي کودکان کم وزن و لاغر و سالمندان مي باشد. احتياط براي استفاده از سيب زميني: سيب زميني هاي جوانه زده و يا داراي پوست سبز حاوي ماده سمي به نام سولانين هستند که استفاده از آن ها سبب بروز مسموميت، اختلالات گوارشي و عصبي مي گردد. اين نوع سيب زميني ها را مصرف نکنيد.