محتويات سبزي دلال و خواص آنها

سايت ستاره/ سبزي دلال (دلار) مخلوطي از سبزي‌هاي محلي شمال کشور بوده که محتويات و ترکيب آن در استان‌هاي گيلان و مازندران متفاوت است. استفاده از اين سبزي خوش عطر و پرخاصيت چه به صورت خام و چه به صورت پخته، همچنان در ميان مردم شمال و در بسياري از رستوران‌هاي آن رواج دارد. در ادامه به معرفي دو نوع مختلف از محتويات سبزي دلال مي‌پردازيم و نسبت هر يک، مراحل آماده کردن سبزي دلال، موارد استفاده سبزي دلال و خواص سبزي دلال را به تفصيل شرح خواهيم داد. محتويات سبزي دلال سبزي دلال شامل گشنيز، جعفري، سير تازه، اوجي، سوسنبر، کوتکوتو يا خالواش، بو انجير، چوچاق و نعنا بوده که از آن ميان گشنيز، جعفري، سير تازه و نعنا در همه شهر‌ها موجود است ولي اوجي، سوسنبر، کوتکوتو يا خالواش، بو انجير و چوچاق از سبزي‌هاي محلي هستند که در همه مناطق کشور نمي‌رويند و به راحتي در دسترس نيستند. محتويات سبزي دلال براي 6 نفر گشنيز 350 گرم کوتکوتو (خالواش) 200 گرم بو انجير 200 گرم چوچاق 150 گرم نعنا 100 گرم نکته: محتويات سبزي دلال براي استفاده در خوراک‌هاي مختلف، متفاوت است. در تهيه دلال ماست و يا همراه با ميوه‌هاي ترش، سبزي دلال بدون چوچاق استفاده مي‌شود و سبزي دلال با چوچاق را در تهيه غذا‌ها و خورش‌ها به کار مي‌برند. طرز تهيه دلال ماست اوجي (پونه وحشي) 100 گرم سرسم (سوسنبر) 500 گرم سير تازه 250 گرم جعفري 250 گرم نعنا 100 گرم گشنيز 250 گرم نمک 1 قاشق غذاخوري آماده کردن سبزي دلال سبزي دلال را پاک کنيد و از آنجا که ساقه‌ نازکي دارند، تا حد امکان ساقه‌ها را دور نريزيد. (البته به جز نعنا که داراي ساقه ضخيم و سفتي است) نسبت سبزي دلال به گونه ايست که گشنيز بيشترين مقدار و نعنا کمترين مقدار را دارد. افزايش مقدار نعنا در سبزي دلال باعث تيره شدن رنگ سبزي مي‌شود و بالعکس هرچه مقدار گشنيز بيشتر باشد، سبزي دلال رنگ روشن تري خواهد داشت. پس از پاک کردن سبزي، آن را چند بار بشوييد تا کاملا تميز و ضد عفوني شود. سبزي را در آبکش ريخته و اجازه دهيد آب آن کاملا خارج شده و خشک شود. سبزي دلال را با استفاده از سبزي خردکن يا غذاساز خرد کنيد طوريکه کاملا له شده و هيچ اثري از ساقه و برگ در آن به چشم نخورد. سبزي دلال را مي‌توانيد بدون افزودن نمک، بسته بندي کرده، در فريزر نگهداري کنيد و در تهيه غذا مورد استفاده قرار دهيد. همچنين مي‌توانيد به مقدار کمي از آن، نمک فراوان اضافه کرده و در ظرف شيشه‌اي تميزي به مدت چند ماه در يخچال نگهداري کنيد. سبزي دلال را پس از آماده کردن به ميزان دلخواه در ماست ريخته و در کنار غذاي اصلي سرو کنيد. دو نکته مهم افزودن نمک از فساد و کپک زدن سبزي دلال جلوگيري مي‌کند و مي‌توانيد آن را به مدت بيشتري در يخچال نگهداري کنيد. در صورت عدم دسترسي به سبزي‌هاي محلي، به جاي اوجي مي‌توانيد از ريحان و به جاي سرسم يا سوسنبر از نعنا استفاده کنيد. معرفي محتويات سبزي دلال ۱. کوتکوتو يکي از محتويات سبزي دلال، کوتکوتو بوده که در گيلان به آن خالواش نيز گفته مي‌شود. کوتکوتو در فصل بهار، برگ‌هاي جوان و ساقه‌اي کوتاه دارد و به مرور ساقه‌ي آن بلند شده و گل‌هاي صورتي مي‌دهد. برگ‌هاي اين گياه از زماني که ساقه‌اي يک سانتيمتري دارد تا زماني که گل مي‌دهد، قابل استفاده است. اين سبزي، طبعي گرم دارد و نرم کننده و ملين است. کوتکوتو تقويت کننده معده بوده و ترکيب آن با رب انار، معجوني شفابخش براي درمان شکم درد محسوب مي‌شود. ۲. بو انجير از ديگر محتويات سبزي دلال، بو انجير بوده که برگ‌هايي با پرز‌هاي نرم و لطيف دارد. اين گياه داراي ساقه‌اي ترد و شکننده بوده و داراي عطر و بوي فوق العاده‌اي است. بو انجير طعمي شيرين و شبيه گياه مرزه دارد، ولي بوي آن نسبت به مرزه خيلي کمتر است. اين گياه داراي طبعي گرم بوده و مصرف آن با غذا‌هاي سرد توصيه مي‌شود. ۳. چوچاق چوچاق که به آن شوشاخ، شش شاخ، زولنگ، زونا و بوقناق نيز گفته مي‌شود، از محتويات سبزي دلال است که در فصل‌هاي مختلف، ظاهري متفاوت دارد. اين گياه در فصل پاييز داراي برگ‌هايي شبيه برگ شاهي يا اسفناج ضخيم با سطحي صاف و بدون ساقه بوده که به زمين چسبيده است. گياه چوچاق در فصل بهار شبيه بوته مي‌شود و برگ‌هاي نوک تيزي دارد. پس از اتمام فصل رويش برگ از اين گياه، بوته خاري با گل‌هاي آبي مايل به بنفش باقي مي‌ماند. برگ‌هاي چوچاق سفت بوده و مزه خاصي ندارد، ولي به دليل دارا بودن عطر و بوي فوق العاده در تهيه خوراکي‌هاي زيادي به کار مي‌رود.