جوانه غلات را چطور درست کنم؟

شور وشيرين/ تميزترين، مفيدترين و بيدردسرترين غذايي که ميتوان در زمان ما پيدا کرد، آنهايي هستند که به وسيلهي خود ما و در خانه درست ميشوند(مثل انواع جوانهها، ماست، پنير، نان، سبزي خوردن). تهيهي جوانهها کار بسيار آساني است و ما ايرانيان به خصوص با سبز کردن انواع دانهها براي سبزي شب عيد، آشنايي زيادي با تهيهي جوانه داريم. محل تهيهي جوانه بايد کمي گرم باشد. مثلا يک طاقچهي بالاي شوفاژ يا نزديک اجاق و يا يک قفسه که هوا در آن جريان داشته ولي سرد نباشد، بسيار مناسب است.
براي آن که گردوغبار روي جوانه ننشيند خوب است روي شيشه يا سيني را با پارچهاي نازک بپوشانيد. توجه کنيد که از هر يک قاشق غذاخوري دانهي غلات، هشت قاشق جوانه به دست ميآيد.
وسايل لازم براي تهيه جوانه:
- يک شيشهي دهان گشادِ نسبتاً بزرگ يا يک سيني کوچک که لبهي آن اندکي بلند باشد.
- يک تکه ململ يا تنظيف و چند کش لاستيکي.
- يک آبکش و يا يک چاي صاف کن بزرگ.
روش تهيه:
- دانه را يک شب تا صبح در آب خيس کنيد و آن را در جاي نيم گرمي بگذاريد (بعضي دانهها نياز به خيس کردن ندارند).
- پس از خيساندن و آبکش کردن، آن را به آرامي زير شير آب بگيريد و سپس در همان آبکش بگذاريد، آبش خوب جدا شود تا نپوسد.
- آن را در شيشه و يا سيني کوچک بريزيد و پارچهاي مرطوب روي آن بکشيد و هر صبح و شب عمل شستن (به آرامي) و آبکش کردن را تکرار کنيد. در تابستان وقتي هوا خيلي گرم است عمل شستن را سه بار در شبانهروز تکرار کنيد. در تمام اين مدت ظرف را در محلي تاريک و نسبتاً گرم نگه داريد. توجه کنيد که بايد اندکي آب در ته دانهها موجود باشد.
- اگر حرارت حدود 70 درجهي فارنهايت (حدود 22 درجهي سانتيگراد) و محل تاريک باشد، دانه خيلي زود جوانه ميزند. بستگي به نوع دانه، بين سه تا پنج روز و گاهي بيشتر جوانه آماده است. اکنون آن را پشت پنجره رو به آفتاب بگذاريد و جوانه را هميشه مرطوب نگاه داريد تا اندکي بيشتر رشد کند (آبکش کردن را فراموش نکنيد).
- پس از يک تا دو روز ماندن در جلوي نور خورشيد، جوانه آمادهي خوردن است. آن را يک بار ديگر به آرامي آبکش کنيد و در ظرفي در بسته در يخچال نگاه داريد و به تدريج مصرف کنيد.
اگر بخواهيد پوستهي روي بعضي از جوانهها (مانند ماش يا سويا) را از آنها جدا کنيد، جوانهي آماده شده را در کاسهاي بريزيد و آن را پر از آب کنيد. سپس به آرامي آن را به هم بزنيد. پوستهها روي آب ميآيند، ولي بهتر است پوستهها را از جوانهها جدا نکنيد زيرا همين پوستهها داراي مقدار زيادي اليافاند که براي دستگاه گوارش بسيار مفيد است.
بعضي از دانهها مانند عدس، سويا، نخود و مانند آن را يکي دو بار در روز زير و رو کنيد تا همهي آنها هوا بگيرند و جوانه بزنند.
بعضي دانهها زودتر و برخي ديرتر جوانه ميزنند ولي اگر دانه کهنه باشد جوانه نميزند. هميشه بهترين نوع دانه را بخريد و تا آنجا که ممکن است دانههايي را بخريد که به آن سموم نباتي نزدهاند.
بدين گونه انواع مختلف مواد معدني را با خوردن جوانهها به بدن خود ميرسانيد. ميتوانيد دانهي هر نوع سبزي را سبز و سپس مصرف کنيد (به جز سيبزميني، گوجه فرنگي و لوبيا چشم بلبلي که مسموم کنندهاند).
آسانترين دانهها براي جوانه زدن عبارتند از: يونجه، ماش، عدس، شنبليله، تربچه، نخود و گندم و پس از آنها تخمهي آفتابگردان، کدو، کنجد، برزک، نعناع و سپس انواع لوبياها مانند سويا و نيز جو، ذرت و ارزن. از ميان جوانهها، دانهي سويا بسيار مغذي است. توجه کنيد که دانه سويا تازه باشد، پوستش شکسته نباشد و دانه، نيمه نشده باشد.
زمان لازم براي تهيهي جوانهها:
الف- دانههايي که بايد حدود 6 تا 8 ساعت خيس کرد:
يونجه (مدت جوانه زدن: 5- 6 روز)
شنبليله (مدت جوانه زدن: 3-4 روز)
تربچه (مدت جوانه زدن: 4- 5 روز)
کنجد (مدت جوانهزدن: 1- 2 روز)
ب- دانههاي زير را بايد حدود 10 تا 18 ساعت خيس کرد:
نخود (مدت جوانه زدن 3-4 روز)
عدس (مدت جوانه زدن: 3- 5 روز)
ماش (مدت جوانه زدن: 3- 5 روز)
سويا (مدت جوانه زدن: 3- 5 روز)
آفتاب گردان (مدت جوانه زدن: 1- 2 روز)
گندم (مدت جوانه زدن: 2- 3 روز)
ارزن (مدت جوانه زدن: 3-4 روز)