اصل اساسيِ انتخاب رنگ که هرکس باید بداند!

برترين ها/ بسياري از ما طراح داخلي نيستيم ، اما مانند يک طراح از اينکه با نور، رنگ و چيدمان سر و کار داشته باشيم، لذت برده و دوست داريم که بتوانيم فضايي دلچسب و رمانتيک براي خود بسازيم. اما قبل از هر چيز بايد به زبان مخصوص اين رشته آشنا شويم. آرل سعي دارد بدون اينکه نياز به داشتن تحصيلات آکادميک باشد، شما را با اصول اوليه و کلياتي که قبل از شروعع به آنها نياز داريم، آشنا سازد. به عنوان اولين قدم، در اين مقاله نگاهي مي اندازيم به سيزده اصل اوليه و اساسي انتخاب رنگ که هرکس بايد بداند. 1. نحوه استفاده از چرخه رنگ : يکي از ابزار مهم براي انتخاب رنگ و نحوه قرارگيري و چگونگي ترکيب رنگها با يکديگر،چرخه رنگ است.با استفاده از اين ابزار شما خواهيد توانست از همان ابتدا نتيجه را بدور از هر گونه حدس و گمان و به طور دقيق پيش بيني کنيد. نگران نباشيد، نيازي به ، بخاطر سپردن آن نداريد؛ وبسايتهايي مثل paletton به شما کمک مي کنند تا چيدمانهاي مختلف رنگي را ايجاد کرده و بهترين را انتخاب کنيد. 2. مشخصات رنگ : هر رنگ سه مشخصه دارد: ته مايه رنگ (hue) : برداشتي که از يک رنگ داريم. در بيشتر موارد به نام خود رنگ اطلاق مي شود: زرد،آبي،قرمز و … خلوص (saturation) : به ميزان خلوص يا شدت رنگ از نظر ترکيب با خاکستري مي گويند. بسته به اينکه چه مقدار خاکستري به رنگ اضافه شده، ميزان آن تغيير مي کند. بدينن ترتيب که هرچه قدر خاکستري بيشتري به رنگ اضافه شود، خلوص آن پايين تر آمده و ماتر مي شود. خاکستري کمتر، خلوص بيشتري به رنگ داده و رنگ شفاف تر مي شود. درجه تيره-روشني (value) : اين گزينه به ميزان روشني يا تيرگي رنگ از ترکيب با سياه يا سفيد گفته مي شود. سياه داراي کم ترين ارزش رنگي(value) و سفيد داراي بيشترين ارزش رنگي است. 3. گروههاي اصلي رنگ : در هر چرخه رنگي دوازده رنگ يا فام وجود دارد،که عبارتند از: رنگهاي اصلي(primary colors) : قرمز ، آبي و زرد. اين رنگها به تنهايي در طبيعت وجود داشته و از ترکيب رنگهاي ديگر به دست نمي آيد. رنگهاي فرعي(secondary colors): نارنجي ، بنفش، سبز. از ترکيب رنگهاي اصلي با يکديگر به وجود مي آيند. قرمز+ آبي = بنفش زرد+ آبي= سبز زرد+قرمز= نارنجي رنگهاي گروه سوم (tertiary colors) : که شامل شش رنگ مي باشد و از ترکيب رنگهاي اصلي با دنگهاي فرعي به وجود مي آيند. قرمز+ بنفش= قرمز- بنفش آبي + بنفش= آبي – بنفش قرمز+ نارنجي= قرمز – نارنجي زرد+ سبز= زرد – سبز آبي + سبز= سبز-آبي زرد+ نارنجي= زرد- نارنجي اگر نمي دانيد از کجا شروع کنيد، بهترين نقطه براي شروع انتخاب يکي از همين دوازده رنک به عنوان رنگ اصلي است.با مرور مطالب بعدي به راحتي خواهيد توانست به چيدمان رنگي مورد نظر خود برسيد. انتخاب رنگ اصلي تا حد زيادي به نوع شخصيت و کاراکتر شما دارد. در تحقيقاتي که در دانشگاه وست مينسترwestminster))انجام شده، محققان دريافتند که به طور معمول کدام تيپ شخصيتي چه رنگي را انتخاب مي کند. بعضي از آنها عبارتند از: قرمز: هدف محور، با اراده و مصمم نارنجي: پر انرژي، خوشحال زرد: خوش برخورد و اجتمايي با کنترل در رفتار، مجاب کننده سبز: ذاتا همکارو مراقبت کننده آبي: تحليل کننده و منطقي، محتاط بنفش: تسلي دهنده، باوقار و باشکوه سفيد: صلح طلب، قوي در نظم بخشيدن سياه: خلاق اما محافظه کار قهوه ايي: عمل گرا، بهترين تکميل کننده در فعاليتها 4. تغيير رنگ با اضافه کردن رنگهاي خنثي: وقتي رنگ اصلي خود را انتخاب کرديد، با ترکيب اين رنگ با رنگهاي خنثي ( مشکي،سفيد،خاکستري) مي توان تن هاي مختلفي از همان خانواده را بدست آوريد، که عبارتند از : ته رنگ (tint) : کمرنگ کردن يک رنگ با اضافه کردن رنگ سفيد به آن سايه (shade) : تيره کردن رنگ با اضافه کردن رنگ سياه به آن درجات رنگ (tone) : تيره کردن تدريجي رنگ با اضافه کردن خاکستري 5. دماي رنگ (color tempture) : شايد تا به حال شنيده باشيد هر رنگي داراي درجه حرارت است. از اين نظر رنگها به دو دسته گرم و سرد طبقه بندي مي شوند. قرمز، نارنجي و زرد را با نام رنگ هاي گرم ميشناسند. اين رنگ ها به محيط انرژي، سر زندگي، پويايي و حرکت مي دهند. همچنين بخاطر اينکه باعث کوچکتر به نظر رسيدن فضا مي شوند، حسي خودماني به محيط مي دهند. در مقابل اين گروه، گروه رنگ هاي سرد يعني آبي ها، بنفش ها و تعدادي از سبزها قرار دارند که مي توانند از آنها در محيط هاي که مي خواهيم حس آرامش و سکون را تداعي کنند، استفاده کنيم. استفاده از اين رنگ ها، باعث بزرگتر به نظر رسيدن فضا مي شوند. دقت کنيد استفاده از رنگ هاي گرم در محيط هاي کوچک، شلوغ و کم نور ممکن است ايجاد احساس خفگي کند و يا برعکس، استفاده از رنگ هاي سرد در محيط هاي بزرگ نيز احساس سرد،خالي و نيمه تمام بودن را القا مي کند. 6. الگوي تک رنگ (monochromatic) : در اين الگو تنها از يک رنگ استفاده مي شود. براي جذاب تر کردن اين الگوي رنگي مي توان از تناليته هاي مختلف رنگ مورد نظر با ترکيب آنها با سفيد، سياه و خاکستري استفاده کرد. استفاده از رنگ هاي خنثي مانند انواع کرم يا قهوه اي، در کنار رنگ اصلي کامل کننده اين الگو مي باشند. سياه و سفيد هم محلي برايي استراحت چشم مي آورد. پس از آنها به عنوان نقاط تاکيدي الگوي انتخابي خود استفاده کنيد. الگوي تک رنگ با ايجاد ارتباط بين اثاثيه و فضا، سادگي و آرامش بخش بودن را براي محيط به ارمغان مي آورد. يکي ديگر از محاسن اين الگو استفاده از بافت و نقوش مختلف در پرده يا روکش ملبمان است. بدون اينکه احساس خستگي و آشفتگي در محيط ايجاد شود. 7. الگوي مکمل (complementary color scheme) : يکي از ساده ترين الگوهاي رنگي، الگوي مکمل است و آن استفاده از دو رنگ مکمل که در دو سر قطرهاي چرخه رنگ قرار دارند، مي باشند. معمولا يکي از رنگ ها به عنوان رنگ اصلي انتخاب مي شود. و آن ديگري به عنوان رنگ دوم يا تاکيدي (accent) استفاده خواهد شد. به طور مثال ترکيباتي مثل قرمز و سبز، آبي و نارنجي، زرد و بنفش، از بهترين نمونه هاي الگوي مکمل مي باشند. اين الگو داراي کنتراست خيلي زيادي است و بنابراين بهتر است در سطوح کوچک يا براي جلب توجه يک المان بکار برده شود. بهتر است بيشتر از 60 درصد از فضا را به رنگ اصلي اختصاص دهيم. هر دو رنگ مي توانند به يک نسبت با رنگ هاي خنثي (tone,tint,shade) ترکيب شده و استفاده شوند. انتخاب رنگ غالب بستگي به نور فضا دارد. مثلا اگر نور طبيعي خوب داشته باشيم، رنگ غالب را سرد انتخاب مي کنيم و اگر نور طبيعي کمي داشته باشيم رنگ غالب از تن هاي گرم تر انتخاب مي شود. استفاده از رنگ هاي خنثي را فراموش نکنيد چرا که باعث ايجاد ارتباط بهتر در فضا و از خستگي چشم جلوگيري مي کند. 8. الگوي مکمل دو طيفي (split-complementtany color scheme) : اگر شما الگوي مکمل را دوست داريد اما فکر مي کنيد انتخاب جسورانه اي براي شما خواهد بود، اين الگو ملايمت بيشتري داشته و استفاده از آن مطمئن تر است. براي اجراي اين الگو ابتدا رنگ اصلي خود را انتخاب کرده، به جاي انتخاب رنگ مکمل دو رنگي را که در دو طرف رنگ مکمل قرارر دارند را انتخاب کنيد. اين انتخاب تعادلي خوبي را براي فضاي شما ايجاد خواهد کرد، در اين الگو نه تنها از جنبه هاي بصري رنگ هاي مکمل سود مي بريد، بلکه مي توانيد الگوي هماهنگ و يکپارچه داشته باشيد بدون اينکه بخواهيد از رنگ هاي خنثي زياد استفاده کنيد. بهتر است بجاي استفاده از رنگ اصلي بطور خالص آن را کمي مات کرده و در کنار آن از رنگ هاي مکمل به عنوان نقاط تاکيدي روشن و درخشان بهره ببريد. قانون 10-30-60 : از اين قانون براي تنظيم رنگ ها در اين الگو استفاده مي شود. به اين ترتيب که : 60 درصد براي رنگ اصلي، 30 درصد براي رنگ دوم و 10 درصد براي رنگ تاکيدي (accent) در نظر گرفته مي شود. رعايت اين تناسب باعث چرخش چشم در فضا شده و به آن تعادل مي بخشد. رنگ اصلي معمولا رنگي است که بر روي ديوار ها قرار مي گيرد، رنگ دوم عموما براي مبلمان و پرده و رنگ سوم بصورت نقاط تاکيدي در وسايل تزئيني، تابلوها و … استفاده مي شود. 9. الگوي مجاور (Analogous color scheme) : الگوي مجاور از ترکيب 3 رنگ مجاور بر روي چرخه رنگ ايجاد مي شود. به طور معمول از کنار هم قرار گرفتن دو رنگ اصلي و رنگ فرعي حاصل مي شود. رنگ فرعي از ترکيب دو رنگ اصلي به نسبت مساوي ايجاد مي شود. مثلا قرمز و زرد با نارنجي. قانون 10-30-60 براي اين الگو نيز قابل استفاده است. رنگ اول به عنوانن رنگ غالب، رنگ دوم براي تقويت رنگ اول و رنگ سوم تنها بصورت نقاطي در نظر گرفته مي شود. جالب است بدانيد که مي توانيد با استفاده از رنگ هاي خنثي نيز الگوي رنگي مشابهي ايجاد کنيد، مثلا از کنار هم قرار دادن سه رنگ سفيد، سياه و خاکستري به جاي رنگ هاي درخشان تر استفاده کنيد. 10. الگوي مثلث متساوي الاضلاع (Triadic color scheme) : انتخاب سه رنگ با فاصله هاي مساوي روي چرخه رنگ، الگوي مثلث خوانده مي شود. سه رنگ اصلي زرد،آبي و قرمز بهترين مثال براي اين الگو هستند، همين طور ترکيب رنگي بنفش،سبز و نارنجي بسيار چشم گير و جذاب خواهد بود. اگر هر سه رنگ در اين الگو بصورت خالص و داراي کنتراست زيادي باشند معمولا تنها در اتاق خواب کودکان يا اتاق هاي بازي مورد استفاده قرار مي گيرد. هنگام استفاده از اين الگو بخاطر شلوغ بودن، مراقب فضاهاي اطراف آن باشيد، هرگز دو الگوي متفاوت از اين نوع را در کنار هم استفاده نکنيد. سعي کنيد در محيط مجاور بيشتر از رنگ هاي خنثي يا الگوي تک رنگ استفاده شود. 11. الگوي مستطيل (tetradc color scheme) : در الگوي مستطيل از چهار رنگ که دوبه دو با يکديگر يک گروه مکمل را مي سازند استفاده مي شود. در اين الگو، دماي رنگ نقش مهمي دارد، دقت کنيد که حتما دو رنگ گرم و دو رنگ سرد داشته باشيد. استفاده متناسب و مسا.وي از رنگ ها ( دو به دو) به محيط تعادل خواهد بخشيد. به دنبال طرح و نقوشيي باشيد که بتوانيد به مجموعه ي رنگي خود اضافه کنيد. آنها را تنها روي اشيا بکار ببريد. اگر همه مبلمان يا وسايل استفاده شده در محيط طرح دار شوند، اتاق بيش اندازه شلوغ به نظر مي رسد و اشيا باهم اصطحکاک پيدا مي کنند. براي فاصله گذاري در محيط، يک يا دو تکه از مبلمان را طرح دار و بقيه را ساده دار در نظر بگيريد. 12. الگوي مربع (square color scheme) : اين الگو نيز از لحاظ تعداد رنگ شبيه به الگوي قبلي مي باشد. با اين تفاوت که بجاي انتخاب دو جفت رنگ مقابل هم، رنگ هاي انتخاب مي شوند که با فاصله مساوي روي چرخه رنگ قرار دارند. مثلا زرد، قرمز، نارنجي يا بنفش، سبز، آبي. اين الگو از يک رنگ اصلي، يک رنگ فرعي و دو رنگ از گروه سوم تشکيل مي شود. خلوص رنگها را با ترکيب دو تاي آنها با سياه (shade) و روشن کردن دو رنگ ديگر (tint) تغيير داده و در محيط تنوع ايجاد کنيد. همانند گروه قبلي به دماي رنگ ها توجه کنيد. بهتر است دو رنگ سرد در کنار دو رنگ گرم قرار گيرد. علاوه بر آن دقت کنيد که يکي از رنگ ها را به عنوان رنگ اصلي در نظر گرفته و بقيه رنگها به عنوان نقاط تاکيدي مورد استفاده قرار گيرد. به طور خلاصه مي توان الگوهاي رنگي را به سه بخش تقسيم کرد: الگوي درجات مختلف رنگي (tonal): تنها از يک رنگ با تناليته هاي مختلف (ترکيب با خاکستري) استفاده مي شود و يا استفاده از تعداد بيشتري رنگ که همه آنها با يک تن همسان استفاده شده باشند. الگوي هماهنگ (harmonious) : انتخاب رنگ هاي مجاور روي چرخه رنگ که الگوي آرام بخش بوده و در طولاني مدت باعث خستگي و دلزدگي نمي شود. کنتراست اين الگو پايين بوده و در فضاهاي غير رسمي تر مانند اتاق هاي خواب يا نشمين هاي خصوصي استفاده مي شود. الگوي مکمل (complementary) : با انتخاب رنگ هاي مکمل اين الگو کنتراست بالاي خواهد داشت، که باعث سر زندگي و شادابي فضا مي شود. کنتراست بالا در اين الگوها ممکن است براي تعدادي از افراد در طولاني مدت قابل تحمل نباشد. از اين الگوها بيشتر در فضاهاي رسمي تر استفاده مي شود. 13- چگونگي توزيع رنگ هاي تيره و روشن در محيط : اشتباهي که اغلب طراحان در اجراي الگوهاي رنگي انجام مي دهند اين است که به بالانس و توزيع رنگ هاي تيره و روشن در فضا دقت نمي کنند. اين مسئله باعث برهم خوردن تعادل در فضا مي شود. به اين معني که قسمتي اتاق تيره تر و سنگين تر به نظر رسيده و قسمت ديگر کم رنگ و محو، انگار به آرامي در حال دور شدن است. يکي از راه ها براي اجتناب از اين مشکل، تقليد از مادر طبيعت است. استفاده از رنگ هاي تيره تر در کف (زمين)، رنگ هاي با تيرگي يا روشني متوسط براي ديوارها (درختان و کوه ها) و رنگ هاي روشن تر و سبک تر براي سقف (آسمان) در نظر گرفته مي شوند. به عبارت ديگر توزيع افقي رنگ ها در فضا تعادل چشم نوازي در فضا ايجاد خواهند کرد. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد