روش های جلوگیری از صاف شدن سر نوزاد
مجله دلگرم/ پهن شدن وضعيتي سر نوزاد در روزهاي اول زندگي به علت نوع خواباندن او، ممکن است رخ دهد يکي از علت هاي اين پهن شدن سر، خواباندن نوزاد به پشت است. در دهه 1990 ميلادي، يک بررسي بزرگ نشان داد که خواباندن نوزاد روي شکم، احتمال وقوع " نشانگان مرگ ناگهاني نوزاد" را بالا ميبرد. از آن هنگام به بعد به والدين توصيه شد که براي جلوگيري از اين عارضه، نوزادان را به روي شکم نخوابانند و به پشت بخوابانند. در نتيجه به موارد " پهن شدن وضعيتي سر نوزاد " افزوده شده است. با توجه اين که ايمني نوزاد شما در صدر اولويت ها قرار دارد، شما بايد همچنان نوزادتان را به پشت بخوابانيد، هر چند که سر او به طور گذرا تغيير شکل پيدا کند.وقتي کودک شما به اندازه کافي بزرگ شد که خودش روي شکم اش بچرخد، مي توانيد به او اجازه دهيد در اين وضعيت بماند اما حتي در اين موقع هم بايد او را در ابتدا به پشت بخوابانيد. برخي از موارد اين نوع تغيير شکل جمجمه نوزاد نياز به درمان دارد. براي درمان از وسيله اي به نام " باند جمجمهاي " استفاده مي کنند که مانند يک کلاه خود کوچک روي سر نوزاد گذاشته مي شود اما در بسياري از نوزادان اين تغيير شکل سر با رشد بيشتر سر و متحرک شدن بيشتر نوزاد خود به خود برطرف مي شود.شايع ترين علت صافي سر نوزاد وضعيت خواب است. از آنجا که نوزادان ساعات زيادي را به پشت مي خوابند، سر در يک نقطه صاف مي شود. قرار دادن نوزادان در وسايلي که در طول روز پشت به آنها مي خوابند مانند صندلي ماشين، کالسکه و... اين مشکل را تشديد مي کند. نوزادان نارس بيشتر مستعد سر صاف هستند چون جمجمه نرم تري نسبت به نوزادان ترم دارند. آنها زمان زيادي را به پشت مي خوابند بدون آنکه جابه جا شوند يا بلندشان کنند چون بايد در دستگاه باشند يا وسايل پزشکي به آنها متصل است و بايد در بخش مراقبت هاي ويژه نوزادان باشند. چرا سر صاف مي شود؟ نکته جالب اينجاست که اگر لگن مادر در زمان بارداري به جمجمه کودک فشار بياورد يا مادر دوقلو باردار باشد، نوزاد ممکن است قبل از تولد کم کم دچار صافي سر شود. در واقع بسياري از نوزاداني که از زايمان هاي چندقلويي به دنيا مي آيند سر صافي دارند. تنگ بودن رحم مادر هم مي تواند به سر صاف منجر شود. نوزادان تورتيکولي يا نوزاداني که گردن کج دارند، به دليل سختي عضلات در يک طرف گردن، به سختي مي چرخند و بنابراين سرشان را به سختي مي چرخانند و در وضعيت درازکش سر را به يک طرف متمايل مي کنند و همين منجر به سر صاف مي شود. به اين ترتيب بسياري از نوزاداني که سندروم سرصاف دارند، ممکن است دچار تورتيکولي هم شوند چون به سختي مي توانند سرشان را برگردانند. از کجا بفهميد سر نوزاد صاف است؟ سندروم سر مسطح معمولا براي والدين قابل تشخيص است. به طور معمول پشت سر کودک يا همان استخوان پس سر در يک طرف تخت است و اغلب در همان سمت موي کمتري هم مي رويد. اگر فردي به سر نوزاد نگاه کند، ممکن است گوش در سمت مسطح کمي به جلو آمده باشد. در موارد شديدتر ممکن است سر در طرف مقابل سمت مسطح، برآمده شود و پيشاني نيز ناهمواري پيدا کند. اگر علت تورتيکولي باشد گردن، فک و صورت هم ممکن است دچار ناهمواري شوند. شايد مشکل چيز ديگري باشد! پزشکان معمولا به سادگي سندروم سرصاف را تشخيص مي دهند. براي بررسي تورتيکولي يا کجي گردن ممکن است پزشک حرکات سر و گردن نوزاد را بررسي کند و آزمايش، راديوگرافي و سي تي اسکن تجويز کند. پزشک اغلب چندين بار نوزاد را معاينه مي کند تا چگونگي تغييرات سر را بررسي کند. در صورتي که با جابه جايي موقعيت خواب، وضعيت صافي سر کودک بهبود پيدا کند مشکل احتمالا سندروم سرصاف است. اما اگر اين اتفاق نيفتد، ممکن است دلايل ديگري وجود داشته باشد. مانند کرانيوسينوستوزيس يا جوش خوردن و اتصال زودتر از موعد درزهاي جمجمه که يک بيماري مادرزادي است. رشد مغز در اين شرايط محدود شده و باعث تغيير شکل جمجمه مي شود. کودکان مبتلا به اين بيماري نياز به درمان براي رفع مشکل دارند. اگر پزشک به کرانيوسينوستوزيس يا وضعيت هاي ديگر مشکوک باشد کودک بايد نزد جراح مغز و اعصاب و جراح پلاستيک سر و صورت برود تا آزمايش هاي تخصصي براي او انجام شود. روش هاي جلوگيري از صاف شدن سر نوزاد دستورات زير کمک مي کنند که هم خطر بروز سندروم مرگ ناگهاني کم شود و هم سر نوزاد صاف نشود: 1. از وقتي که بچه به دنيا مي آيد به طور متناوب جهت سر او را تغيير دهيد. 2. بعد از چند هفته اول، وقتي که نوزاد قادر شد خودش سرش را بچرخاند، هر شب او را در جهت مخالف در گهواره اش بخوابانيد. اگر گهواره اش کنار ديوار است، او به طور طبيعي سرش را به سمت اتاق برمي گرداند. به همين خاطر بايد هر شب او را به گونه اي بخوابانيد که سرش هميشه در يک جهت نماند. 3. وقتي نوزاد شير مادرش را مي خورد، مادر به صورت ناخودآگاه او را جا به جا مي کند و هر از چند گاهي او را به چپ يا به راست برمي گرداند. توجه کنيد زماني هم که با شيشه به کودکتان شير مي دهيد هر از چند گاهي او را جا به جا کنيد تا مدت زمان زيادي را روي يک جهت از سرش يا به پشت سرش نخوابيده باشد. 4. نوزاد را زماني که در صندلي اش در ماشين، صندلي نوزاد، گهواره و هر جاي ديگري که مدت ها بدون حرکت روي يک نقطه، سرش ثابت مي ماند، تنها نگذاريد. 5. در طول روز که نوزاد بيدار است او را روي شکم قرار دهيد. اگر اين وضعيت را دوست ندارد، به تدريج عادتش دهيد، اول با يک يا دو دقيقه شروع کنيد؛ البته به شرطي که قادر باشد براي اين مدت سرش را نگه دارد. قرار دادن بچه روي شکم، در هفته هاي اول موجب قدرت گرفتن گردنش مي شود. 6. براي نوزاداني که پلاژيوسفالي موضعي حاد دارند، پزشک يک کلاه سفارشي يا هدبند دست ساز تجويز مي کند. اين کلاه ها زماني اثربخش هستند که از 4 تا 6 ماهگي به نوزاد پوشانده شوند، زيرا رشد جمجمه نوزاد در اين ماه ها سرعت بالايي دارد و بعد از 10 ماهگي اين کلاه ها عملاً فايده اي ندارند. اثر اين کلاه ها بدين ترتيب است که فشار ملايم و مداومي بر جمجمه در حال رشد نوزاد وارد مي کنند تا جهت رشد را تصحيح کنند. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد