تولد، رشد و مرگ در فضای مجازی/ مکالمه در خانواده‌ها به کمتر از ۱۵ دقیقه رسید

باشگاه خبرنگاران/ دنيايي که امروزه جوانان در آن زندگي مي‌کنند، با دنياي چند دهه‌ قبل کاملا متفاوت است. در گذشته خانواده بيشترين تاثير را در رشد، تربيت، شکل گيري شخصيت، نگرش و باور‌هاي فرزندان خود داشته است. اما امروزه با گسترش دنياي مجازي و ساير رسانه‌هاي ديجيتال، رسانه هايي چون تلويزيون، ماهواره اينترنت، تلفن همراه، بازي‌هاي کامپيوتري و ... به ميزان زيادي جايگزين خانواده و دورهمي‌ها شده است. به دليل محبوبيت گسترده فضاي مجازي در بين جوانان روز به روز به جمعيت طرفداران و علاقه‌مندان آن افزوده مي‌شود. دسترسي آسان، جذابيت، کم هزينه بودن و... از ويژگي‌هاي دنياي رسانه و مجازي است که جوانان به سبب اين ويژگي‌ها جذب آن مي‌شوند و بخش قابل توجهي از زندگي نوجوانان و جوانان امروز را ارتباط و استفاده از اينترنت تشکيل مي‌دهد. در واقع آنان در فضاي مجازي به دنبال علايق و بخشي از زندگي مي‌روند که در فضاي حقيقي به آن دسترسي نداشته باشند. پيامد‌هاي مثبت و منفي فضاي مجازي براي نوجوانان در گذشته والدين به طور مستقيم بر نگرش، رفتار و تربيت فرزندان خود تاثير گذار بودند و آنان را کنترل مي‌کردند، اما دنياي امروز نوجوانان و جوانان رسانه‌اي و از کنترل خارج است. مدت زماني که نوجوانان صرف اجتماعي شدن و تعامل با خانواده و دوستان مي‌کنند، با مدت زماني که صرف اينترنت و رسانه مي‌شود قابل مقايسه نيست. طبق آمار گفته شده ميانگين زمان گفتگو در بين خانواده‌هاي ايراني ۱۵ دقيقه است که اين مي‌تواند خود نمايانگر استفاده افراطي از فضاي مجازي و ساير رسانه‌ها باشد. عصر جديد را دانشمندان عصر انقلاب در ارتباطات و روشن‌ترين نشانه اين قرن را انفجار اطلاعات مي‌دانند. اين انفجار مي‌تواند در بردارنده نکات مثبت براي رشد و بالندگي انسان يا حاوي نکات منفي و خطر‌هاي پنهان باشد. اگر استفاده از اينترنت با مديريت صحيح صورت نگيرد، مي‌تواند آثار مخربي از جمله فروپاشي خانواده، تجارت کودکان و گسترش روسپي گري کودکان در اينترنت، جنايت جوانان، انحطاط اخلاقي و... داشته باشد. اما اگر اين ابزار اينترنتي به درستي مديريت شود، مي‌تواند پيامد‌هاي مثبتي، چون ايجاد اشتغال ديجيتالي، کاهش فقر اطلاعاتي، ايجاد پل‌هاي ارتباطي، نوآوري در همه عرصه‌هاي زندگي و... را به همراه داشته باشد. تلفن‌هاي همراه امروزه جزوي از زندگي جوانان شده است؛ مي‌توان گفت که تلفن‌ همراه يک بخش جدايي ناپذير زندگي است که در تمام طول مدت حتي در زمان مطالعه، اوقات فراغت، مهماني‌ها وغيره به عضو لاينفک زندگي جوانان تبديل شده است. در خصوص اين موضوع اسماعيل قديمي پژوهشگر و محقق علم ارتباطات در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعي باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: وسايل ارتباطات جمعي از جمله فضاي مجازي ابزاري ضروري است. هر انساني در همه اقشار جامعه، جوان يا مسن، زن يا مرد و... نياز به ابزار ارتباطي دارد. وي ادامه داد: گسترش فضاي مجازي يک پيشرفتي است که هيچکس نمي‌تواند مانع اين پيشرفت باشد و همه ابزار‌هاي ارتباطي مدت زماني را طي کرده و سپس مورد استفاده قرار مي‌گيرند. آنچه که حائز اهميت است، اين است که استفاده از اين ابزار‌ها مديريت و برنامه ريزي شود و پدر و مادر‌ها بر فرزندان خود نظارت داشته باشند. وي اظهار کرد: والدين بايد توانايي لازم براي درک استفاده از اين رسانه‌ها را داشته باشند و آموزش ببينند، زيرا اگر نظام تربيتي و شخصيتي فرزندان صحيح باشد، مي‌توان اطمينان داشت که اين ابزار‌ها به درستي به کار گرفته شده است و صحيح يا غلط استفاده کردن از يک رسانه بستگي به نظام تربيتي، شخصيتي افراد، گروه همسالان، موقعيت اجتماعي و... دارد. تولد، رشد و مرگ در فضاي مجازي/ مکالمه در خانواده‌ها به کمتر از ۱۵ دقيقه رسيد اين استاد ارتباطات افزود: اما امروزه بسياري از خانواده‌ها در برابر معضل استفاده نادرست از ابزار‌هاي اينترنتي قرار گرفته اند و فرزنداني که در سنين خيلي پايين اين ابزار‌ها در اختيارشان قرار مي‌گيرد، براي درک استفاده درست آن نيازمند سواد رسانه‌اي هستند. زماني که اين ابزار‌ها بدون هيچ آموزش و تربيت لازمي در اختيار نوجوانان و جوانان قرار مي‌گيرد، خود مي‌تواند يک آسيب باشد. اسماعيل قديمي تفاوت فضاي مجازي را با ساير رسانه‌ها در آزاد بودن آن اعلام کرد و گفت: فضاي مجازي در تغيير مناسبات خانوادگي و گرايش به فرهنگ کشور‌هاي خارجي توانايي بالقوه‌اي دارد. کشوري همچون کشور ايران که داراي فرهنگ غني و اسلامي است نبايد با بي برنامگي و ضعف مديريت فرهنگ خود را از دست بدهد و از طرفي مديران نبايد با سانسور و فيلتر با آن مقابله کنند، زيرا سانسور و فيلتر کردن اين ابزار‌ها آثار مخربي، چون بي اعتمادي و هزاران تبعات ديگر در آينده مي‌تواند به همراه داشته باشد. وي در پايان افزود: استفاده از فضاي مجازي اگر درست مديريت و برنامه ريزي شود، مي‌تواند حفظ رقابت ايجاد کرده و فعاليت‌هاي مثبت به همراه داشته باشد و به پيشرفت فردي، خانوادگي، اجتماعي جوانان کمک مي‌کند. برعکس آن هم مي‌تواند جوان را به منجلاب گمراهي، اعتياد و... گرفتار کند. در نتيجه خانواده، مديران، معلمان، آموزش و پرورش و... در کنترل و مديريت استفاده از اين رسانه‌ها نقش بسزايي دارند. با گسترش فضاي مجازي در بين جوانان نمي‌توان اثرگذاري آن بر سبک زندگي جوانان را ناديده گرفت و در مورد اين موضوع امان الله قرائي مقدم جامعه شناس و آسيب شناس اجتماعي در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعي باشگاه خبرنگاران جوان؛گفت: فضاي مجازي يکي از مهم‌ترين ابزار‌هاي مهمي است که بر سبک زندگي، کردار، رفتار، طرز تفکر، نگرش، بينش، خواسته‌ها و اميال افراد جامعه بالخصوص نوجوانان و جوانان نقش قاطع و موثري دارد. اين جامعه شناس ادامه داد: از همان زمان که ابزار‌هاي تکنولوژي مانند راديو و تلويزيون و... به وجود آمد، به گفته مک لوهان جامعه شناس کانادايي دنيا را به صورت دهکده جهاني تبديل کرده که در اختيار وسايل ارتباط جمعي و فضاي مجازي است؛ بنابراين منظور از دهکده جهاني اين است وقتي که يک اتفاقي مي‌افتد، همزمان همه از آن اتفاق مطلع شوند که فضاي مجازي اين فضا را به وجود آورده است. وي فضاي مجازي را مهم‌ترين وسيله براي انتقال افکار يا تغيير فرهنگ از تمام نقاط جهان دانست و اظهار کرد: فضاي مجازي براي کشورهايي مثل ايران که محافظه کار و سنتي هستند، مي‌تواند خطرناک باشد، زيرا تمام آداب و رسوم را تحت تاثير قرار مي‌دهد. در ۱۰۰۰ سال گذشته سال‌ها طول مي‌کشيد تا پيامي از يک کشور به کشور ديگر فرستاده شود، اما امروزه يک خبر همزمان در تمام نقاط جهان منتشر مي‌شود. قرائي مقدم افزود: با گسترش فضاي مجازي، متاسفانه موسيقي، شعر، ادبيات، تاريخ سنتي ايران در حال فراموشي است. جوانان با فرهنگ ملي کشور خود بيگانه شده اند و در نتيجه به آساني جذب فضاي مجازي مي‌شوند که البته اين‌ها به سطح خانواده، طبقه اجتماعي، طرز تربيت و... نيز بستگي دارد. اعتياد اينترنتي استفاده زياد جوانان از فضاي مجازي مسئله مهمي است؛ اين استفاده افراطي و وابستگي به آن را به اصطلاح اعتياد اينترنتي مي‌گويند. اعتياد به اينترنت جوانان را به افرادي رها شده تبديل مي‌کند و بر تمام جوانب زندگي آنان اثر مي‌گذارد. زماني مي‌توان فهميد جوان يا نوجواني به اينترنت اعتياد پيدا کرده است که در نبود آن در زندگي روزانه اش اختلال ايجاد شود و واکنش‌هايي نسبت به اين موضوع نشان دهد. اعتياد يا همان وابستگي شديد به اينترنت و فضاي مجازي آسيب‌هاي اجتماعي با خود به همراه دارد. براي کاهش اين آسيب‌هاي اجتماعي انتظار مي‌رود والدين نظارت بيشتري بر نوجوانان و جوانان خود داشته باشند تا اثرات مضر استفاده از فضاي مجازي کاهش يابد و معلمان، آموزش و پرورش، صدا و سيما و... نيز نقش بسزايي بر فرهنگ سازي استفاده از فضاي مجازي دارند. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar