آرام کردن زنان در دوران قاعدگی
سيب/ هر ماه براي خانمها به دو قسمت تقسيم ميشود؛ دو هفتهاي که حالشان خوب است و دو هفتهاي که بيحوصله و بيحال هستند! البته شدت اين موضوع در افراد مختلف ميتواند متفاوت باشد. با اين حال اغلب خانمها از يک هفته مانده به قاعدگيشان تغييرات خلقوخو، دردهاي سينه، درد زير شکم، سردرد و... را تجربه ميکنند و با وجود همه سختياش، با آن کنار ميآيند. اما گاهي اوقات اين علائم آنقدر شديد است که زندگي فرد را مختل ميکند! اگر شما هم جزو اين دسته از افراد هستيد اين مقاله را بخوانيد. دکتر آزيتا صفارزاده، متخصص زنان و فوقتخصص نازايي و لاپاراسکوپي: مقصر اصلي پروژسترون است! «PMS» مخفف «Premenstrual Syndrome»يا همان «سندروم پيش از قاعدگي» است؛ يعني تمام اتفاقاتي که در دو هفته دوم سيکل قاعدگي (از 15 روز بعد از اولين روز خونريزي) رخ ميدهد. اين اتفاقات معمولا بهدليل تغييرات هورموني در بدن روي ميدهند و بيشتر از همه عامل آن هورمون پروژسترون است. پروژسترون و استروژن هر دو از هورمونهاي زنانه هستند که در بدن با هم به حالت تعادل کار ميکنند. بالا و پايين رفتن اين هورمونها نشان دهنده تخمکگذاري و بعد عدم بارداري و عادتماهانه است. هورمون استروژن در ابتداي سيکل بالا ميرود سپس از نيمه سيکل که فوليکول پاره شده و تخمک آزاد ميشود مادهاي به نام جسم زرد ايجاد ميشود که توليدکننده پروژسترون است. پروژسترون رحم را به حالت ترشحي در ميآورد تا بعدا اگر بارداري اتفاق افتاد جنين بتواند بهراحتي در رحم جايگزين شود و لانهگزيني کند. عصبي ميشويد و به همه گير ميدهيد؟ هورمون پروژسترون هم خواص خوب و هم خواص بد دارد. يکي از خواص خوب آن همانطور که ذکر شد نگهداري بارداري و شل کردن رحم است. اما يکي از خواص بد آن احتباس آب است و بيشتر همين عامل است که هم روي سلولهاي مغز اثر ميگذارد و هم روي اندامها و سينهها. اغلب خانمها معمولا از روز 15 عادتشان حالت سفت شدن و درد سينهها، اختلالات خلقوخو بهصورت افسردگي، تحريکپذيري، عصبانيت و... را نسبت به نيمه اول سيکل تجربه ميکنند. بعضي اوقات هم دردهاي زير شکم و ورم اندامها بهخصوص پاها احساس ميشود. همگي اينها از علائم PMS هستند. کدام دارو مناسب شماست؟ براي اصلاح اين سندروم و علائم آن پيشنهادات زيادي شده است، يکي از داروهايي که در اين زمينه استفاده ميشود داروي گياهي «ويتاگنوس» است. داروي ديگر «سوپرميکس» يا روغن گل مغربي است. استفاده از ويتامين E نيز به برخي افراد توصيه ميشود؛ بهخصوص مصرف همزمان سوپرميکس و ويتامين E در کاهش دردهاي سينه بسيار موثر است. براي بعضي افراد نيز جهت رفع حالت ورم داروي «اسپيرونولاکتون» توصيه ميشود. اين دارو مدر است و باعث کاهش ادم پاها، اندامها و حتي مغز ميشود. افرادي که دچار افسردگي شديد ميشوند متاسفانه گاهي اوقات ممکن است مجبور باشند از داروهاي آرامبخش مثل فلوکستين استفاده کنند. داروهاي ديگري هم براي کاهش علائم PMS ذکر شدهاند مثل «بروموکريپتين» يا داروهاي تقويتي گياهي ديگر که از رازيانه گرفته ميشوند. همه داروها را با هم نخوريد! براي همه افراد نميتوان يک نسخه واحد تجويز کرد. براي مثال بيماران زيادي داريم که برايشان ويتاگنوس را امتحان ميکنيم و خوب به آن جواب ميدهند. بيماراني هم هستند که دردهاي سينهشان بيشتر است و سوپرميکس و ويتامين E را برايشان امتحان ميکنيم و ميبينيم خيلي راحتتر ميشوند. يک عده هم هستند که ورمها بيشتر اذيتشان ميکند، بنابراين اسپيرونولاکتون را برايشان تجويز ميکنيم و مشکلشان رفع ميشود، پس بايد داروها را يکييکي روي بيمار امتحان کنيم تا مشخص شود به چه دارويي بيشتر جواب ميدهد نه اينکه همه اين داروها را با هم برايش تجويز کنيم. اين درد را جدي بگيريد و به بيمارستان برويد! گاهي اوقات افراد در اين دوره دردهايي را زير شکمشان احساس ميکنند که بيشتر به علت احتباس آب است، اما گاهي نيز اين دردها شديدتر ميشوند زيرا فوليکولي که پاره شده متاسفانه در داخلش خونريزي ميکند که به آن «جسم زرد خونريزي دهنده» يا «کورپوس لوتئوم هموراژيک» گفته ميشود. اين حالت درست بعد از تخمکگذاري با درد نسبتا شديدي در زير شکم همراه است که با سونوگرافي کاملا مشخص ميشود. درمان آن هم معمولا فقط نظارت است. اگر بيمار روي درمان ضدانعقادي مثل آسپيرين يا وارفارين باشد حتما بايد به پزشک مراجعه کند چون ميزان اين خونريزي ميتواند زياد باشد. پس عامل هر دردي PMS نيست و نبايد نسبت به اينگونه دردهاي شديد بياهميت بود. اگر درد واقعا شديد باشد و بيمار نتواند راست راه برود يا نتواند بخوابد حتما بايد به بيمارستان يا پزشک معالجش مراجعه کند. نکته مهم: قبل از مصرف هر گونه دارو يا مکمل حتما با پزشک خود مشورت کنيد. طب سنتي چه پيشنهادي دارد؟ - افرادي که مزاج سرد و خشک يا گرم و خشک دارند، بيشتر دچار درد و اختلالهاي دوران قاعدگي ميشوند که با اصلاح مزاج، ميزان دردها کاهش مييابد. براي مثال افرادي که مزاج گرم و خشک دارند، ميتوانند با مصرف دمکرده ترکيبات زيره و انيسون از اثرات ضداسپاسم و ضددرد آن بهره ببرند. افرادي که مزاج سرد و خشک دارند هم ميتوانند با مصرف دمنوش گلگاوزبان درد خود را کاهش دهند. - خوردن غذاهايي با طبع سرد مثل ماست يا کاهو ممکن است درد شکم را در قاعدگي افزايش دهد. درمقابل آن، خوردن خوراکيهاي به اصطلاح گرم مانند خرما يا نانهاي سبوسدار مانند نان جو ميتواند دردها را به ميزان قابلتوجهي کاهش دهد. - زنجبيل در بهبود درد قاعدگي مانند اسيدفوليک و ايبوپروفن عمل ميکند! اگر هم به طعم آن علاقهاي نداريد، ميتوانيد از کپسولهاي زنجبيل استفاده کنيد. - دمکرده بابونه، سنبلالطيب، گلگاوزبان، تمشک و سرخوليک در کاهش درد عادتماهانه و ايجاد آرامش بسيار موثر هستند. هريک از اين دمکردهها را ميتوانيد بهصورت جداگانه يا مخلوط تهيه کنيد و به دلخواه در زمان عادت ماهانه مصرف کنيد. - براي کاهش دردهاي زيرشکم بايد چهار تا پنج روز قبل از شروع عادت ماهانه، روزانه دو نوبت به طور موضعي روغن بابونه را زير ناف خود ماساژ ملايم دهيد، اما انجام اين کار در دوران عادت ماهانه توصيه نميشود. - ماساژ زير ناف با روغن زنجبيل در اوقاتي که خونريزي طبيعي و همراه با درد است، در کاهش علائم قاعدگي موثر است. - از عرق رازيانه و بومادران استفاده کنيد، بهخصوص اگر درد همراه با خونريزي زياد باشد بايد از هفت روز قبل، صبحها يک استکان عرق رازيانه رقيق شده با آب و يک استکان عرق بومادران رقيق شده با آب ميل کنيد. در روزهاي دوم و سوم عادت ماهانه هم ميتوانيد اين کار را ادامه دهيد. - يک دوم قاشق غذاخوري سنبلالطيب، يک قاشق مرباخوري گلگاوزبان و يک قاشق مرباخوري بادرنجبويه را با هم مخلوط و دم کرده و در فواصل دو دوره يا در ايام عادت ماهانه ميل کنيد. اين نوشيدني باعث کاهش استرس، خشم و دردهاي قاعدگي ميشود. - اگر پيش از آغاز خونريزي احساس درد ميکنيد، سه قاشق غذاخوري زرشک پلويي را در يک ليوان آب به مدت يک دقيقه جوشانده و محلول صاف شده آن را پس از 10دقيقه دم کردن، ميل کنيد. بعد از 10ساعت هم ميتوانيد بار ديگر از اين محلول بنوشيد. - افرادي که خونريزيشان به صورت لکهبيني است، ميتوانند براي کاهش درد خود از دمکرده گلگاوزبان استفاده کنند. براي اين منظور بايد 10گرم گلگاوزبان را به همراه يک عدد ليمو عماني و دو ليوان آب بجوشانيد تا زماني که تنها يک ليوان از محلول باقي بماند، سپس آن را از صافي رد کرده و بنوشيد. - مصرف روزانه يک ليوان چاي دارچين همراه با صبحانه تاثير بسيار زيادي روي آرامش و کاهش درد قاعدگي ميگذارد. صبور باشيد! شما نبايد انتظار داشته باشيد زماني که درد شديد داريد، مصرف يک جوشانده گياهي به سرعت دردتان را تسکين دهد، بلکه درمانهاي گياهي را بايد بهطور مداوم ادامه دهيد و صبور باشيد. البته قبل از مصرف دستورات گياهي بايد با پزشک متخصص مشورت کنيد. گاهي ممکن است درمانهاي گياهي با درمانهاي دارويي اختلال پيدا کنند و تاثير يکديگر را کاهش يا افزايش دهند يا عوارض جانبي داشته باشند. قرص ضدبارداري مفيد است يا مضر؟ بعضي داروها مانند قرصهاي ضدبارداري با تنظيم هورمونها، قاعدگي را راحتتر ميکنند. البته يادتان باشد که قرصهاي ضدبارداري انواع گوناگون دارند و در افرادي که از قرصهاي ضدافسردگي استفاده ميکنند، مصرف آنها ممنوع است. همچنين اين داروها براي همه خانمها کارساز نيستند و در بعضيها ميتوانند علائمي همچون نشانههاي سندروم پيش از قاعدگي را ايجاد کنند ازجمله درد سينه و افسردگي. برنامه غذايي خود را تغيير دهيد! - يک هفته قبل از شروع عادت ماهانه، بهتر است روزانه از اسفناج بهصورت خام در سالاد همراه با گردو يا بهصورت بخارپز همراه با غذا استفاده کنيد. - مصرف اسيدهاي چرب را افزايش دهيد. براي اين منظور از خوراکيهايي مانند ماهي، آجيلها مثل گردو، بادام يا دانههايي مانند کنجد استفاده کنيد. - مکمل منيزيم مصرف کنيد. بعضي خانمها بهدليل کاهش منيزيم خون، دچار دردهاي پيش از دوره ماهانه ميشوند، بنابراين به اين افراد توصيه ميشود يک هفته قبل از عادت ماهانه، شروع به مصرف روزانه 500ميليگرم منيزيم به علاوه 50 ميليگرم ويتامين 6B کنند تا کمتر دچار درد و گرفتگي زير شکم شوند. - با نزديک شدن به قاعدگي مصرف ويتامينهاي گروه B را افزايش دهيد. همچنين ميتوانيد طبق تجويز پزشک از مکملهاي غذايي ويتامين B استفاده کنيد، در غير اين صورت مصرف تخممرغ و لبنيات کمچرب هم ميتواند به کاهش اين عوارض و دردها کمک کند. - مواد غذايي غني از کلسيم بخوريد؛ ازجمله شير، ماست، پنير و سبزيجات سبز برگي مانند اسفناج، جعفري، کرفس و کلم. درواقع بايد روزانه 1200ميليگرم کلسيم از مواد غذايي يا مکملها دريافت کنيد زيرا اين ماده معدني دردهاي قاعدگي را کاهش ميدهد. فراموش نکنيد که کلسيم بدون وجود ويتامين D نميتواند جذب بدن شود، پس روزانه 20 دقيقه هم در آفتاب ملايم قرار بگيريد. - از يک هفته مانده به قاعدگي تا پايان آن مصرف نوشيدنيهاي کافئيندار مثل چاي و قهوه پررنگ و نوشابه کولا را کاهش دهيد يا کلا قطع کنيد. کافئين شما را تبديل به يک خانم زودرنج و بهشدت حساس ميکند! - تعداد وعدههاي غذاييتان را افزايش دهيد و در هر وعده حجم کمي غذا بخوريد تا نفختان کاهش پيدا کند. توصيه ميشود روزانه 6وعده کوچک به جاي سه وعده بزرگ غذا بخوريد. روزي هشت تا 12 ليوان آب بخوريد تا دچار کمآبي نشويد. کمآبي باعث تشديد سردرد و خستگي ميشود. سراغ شور و شيرينها نرويد! خيلي از خانمها در روزهاي قبل از قاعدگي سراغ خوراکيهاي شيرين و شور ميروند. اين درحالي است که مصرف خوراکيهاي شور باعث افزايش احتباس آب در بدن و مصرف خوراکيهاي شيرين باعث افزايش خوابآلودگي ميشود. نمک همچنين باعث تشديد پف و ورم بهخصوص در ناحيه صورت ميشود. قند نيز شما را چاق ميکند و به شکل چربي در بدنتان ذخيره ميشود. پس هر زمان که خواستيد سراغ بسته چيپس و... برويد به جاي آن چند ساقه کرفس يا خيار را بهصورت خلالي خرد کنيد و با سس مخلوط ماست، سرکه بالزاميک، روغنزيتون و ليموترش ميل کنيد. از تختخواب جدا شويد! فعاليت و ورزش سبک در اين دوران نهتنها منعي ندارد بلکه به عضلات آرامش ميدهد و مشکلات جسمي و رواني قبل از قاعدگي را کاهش ميدهد. بايد بدانيد که بدترين کار، دراز کشيدن روي تخت و بيحرکت ماندن است؛ پس حتما روزانه 30 تا 45دقيقه ورزشهاي هوازي و کششي مثل يوگا، پيادهروي، ايروبيک ملايم، دوچرخهسواري، شنا و ... انجام دهيد. دو تا سه بار در هفته نيز ميتوانيد ورزشهاي سنگينتر مانند وزنهبرداري را انجام دهيد. يادتان نرود تنها زماني از ورزش نتيجه ميگيريد که آن را بهصورت برنامه روزانه دربياوريد. ورزش کردن فقط در هفته قبل از عادتماهانه اثربخش نخواهد بود. کدام مسکن مناسب شماست؟ براي کنترل درد عادت ماهانه استفاده از مسکنهايي مثل استامينوفن، ديکلوفناک، ژلوفن، بروفن و ناپروکسن يا ترکيبات کاهنده اسپاسم مانند هيوسين پيشنهاد ميشود. استفاده از اين ترکيبات همچنين باعث کاهش ميزان خونريزي خواهد شد. اگرچه اغلب اين مسکنها نيازي به نسخه پزشک ندارند اما بدون عوارض جانبي هم نيستند. براي مثال افراد زير 16 سال نبايد آسپيرين بخورند و افراد مبتلا به آسم نبايد ايبوپروفن مصرف کنند. به ياد داشته باشيد که کمعارضهترين مسکن، استامينوفن است. گرما بهترين دوست شماست! - کيسه آب گرم را روي شکم، کمر و لگن خود قرار دهيد يا اينکه ميتوانيد از حولهاي گرم يا تشک حرارتي براي اين کار استفاده کنيد. گرما جريان خون را افزايش داده و به عضلات استراحت ميدهد. - دوش آب گرم بگيريد! در دوران قاعدگي، حمام کردن روزانه نه تنها ضرري ندارد بلکه مفيد هم هست. اين کار باعث کاهش درد، خستگي، کسالت و از بين رفتن بوي بد ميشود. يادتان باشد که هنگام استحمام، شستوشوي بدن بايد بهصورت ايستاده انجام شود و از نشستن درون وان آب خودداري کنيد. - از تماس با آب و هواي سرد و نشستن در مکانهاي بسيار سرد يا بسيار گرم در اين دوره پرهيز کنيد. مراقب عفونتهاي زنانه باشيد! به علت باز بودن دهانه رحم در دوران قاعدگي توجه به بهداشت فردي اهميت بيشتري پيدا ميکند. پس براي پيشگيري از عفونت در دوران قاعدگي بايد پس از هر بار دستشويي رفتن، ناحيه تناسلي را با دستمال تميز کاملا خشک کنيد. همچنين تا حد امکان سعي کنيد براي شستوشو از آب سرد استفاده نکنيد زيرا ممکن است باعث انقباض و درد زير شکم شود. نوارها را نيز هر سه تا چهار ساعت يک بار حتما عوض کنيد. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar