همه چیز درباره بلوغ دختران و پسران
آلامتو/ درباره بلوغ چه ميدانيد؟ بسيار مهم است که والدين و حتي خود نوجوانان اطلاعات کافي درمورد بلوغ داشته باشند تا بتوانند به راحتي با آن کنار بيايند. بلوغ دوره اي در زندگي است که کودک دچار تغييرات جسمي شده و بدن او بالاخره به بدن يک بزرگسال تبديل مي شود که قادر به توليدمثل است. بلوغ با سيگنال هاي هورموني از مغز به تخمدان ها و بيضه ها تحريک مي شود. تخمدان ها (در دخترها) و بيضه ها (در پسرها) باتوليد انواع و اقسام هورمون هايي که رشد، عملکرد و تغيير را در قسمت هاي مختلف بدن مثل اندام تناسلي، سينه ها، پوست، عضلات، استخوان ها، مو و مغز، تحريک مي کند، به اين سيگنال هاي هورموني از مغز واکنش مي دهند. در نيمه اول بلوغ، رشد بسيار تند صورت مي گيرد و وقتي بلوغ به اتمام رسيد، رشد قطع مي شود. قبل از بلوغ دخترها و پسرها فقط در داشتن اندام جنسي متفاوت با هم فرق مي کنند. در طول بلوغ تفاوت هاي مختلف ديگري بين اين دو جنسيت پديدار مي شود مثل اندازه و سايز بدن، شکل بدن، تغيير ترکيب و عملکرد در بسياري سيستم ها و ساختارهاي بدن. به اين تفاوت هاي آشکار، ويژگي هاي ثانويه جنسي اطلاق مي شود. بلوغ همچنين شامل تغييرات رواني و اجتماعي از کودکي به بزرگسالي مي شود. در اين مقاله تمرکز ما بيشتر روي جنبه هاي فيزيکي بلوغ خواهد بود نه جنبه هاي رواني و اجتماعي آن. عوامل مختلفي مي تواند در زمان شروع بلوغ در کودکان تاثيرگذار باشد، حتي استرس. در يک تحقيق مشخص شد که استرس، مثل استرس هايي که با جدايي والدين براي کودک ايجاد مي شود، بلوغ را به تعجيل مي اندازد. در يک تحقيق که توسط آکادمي پزشکي کودکان در امريکا انجام گرفت، مشخص شد که امروزه پسرهاي امريکايي بين شش ماه تا دو سال زودتر از چند دهه قبل به بلوغ مي رسند. دکترها پيش تر اعلام کرده بودند که سن بلوغ دخترها هم جلوتر افتاده است. ولي چه تفاوتي بين بلوغ دخترها و پسرها وجود دارد؟ – بلوغ در دخترها يک تا دو سال زودتر از پسرها آغاز مي شود. – به طور کلي دخترها دوران بلوغ خود را زودتر از پسرها تمام مي کنند. – دخترها معمولاً حدود ۴ سال بعد از نمايان شدن تغييرات فيزيکي بلوغ، به قد و بلوغ توليدمثلي مي رسند. – پسرها تا شش سال بعد از اولين نمودهاي بلوغ به رشد ادامه مي دهند. – بلوغ دخترها معمولاً بين ۹ تا ۱۴ سالگي اتفاق مي افتد. – بلوغ پسرها معمولاً بين ۱۰ تا ۱۷ سالگي به طول مي انجامد. متخصصين مي گويند احتمالاً بخاطر طولاني تر بودن دوران بلوغ در پسرها است که آنها بلندقدتر از دخترها هستند. – تستوسترون و آندروژن دو استيروئيد جنسي مردانه هستند. تستوسترون همه تغييرات مردانه مثل کلفت تر شدن صدا، موهاي صورت و رشد عضلات را باعث مي شود. استراديول هم در رشد مردانه تأثيرگذار اتس ولي بيشتر در رشد خانم ها مؤثر است. – استروژن و استراديول دو هورمون اصلي هستند که رشد را در خانم ها تحريک مي کنند. استراديول رشد رحم و سينه ها را تحريک مي کند. سطح استراديول در دخترها زودتر از پسرها بالا مي رود و در خانم ها به سطح بالاتري مي رسد. تستوسترون هم در رشد خانم ها مؤثر است ولي به درجاتي بسيار کمتر نسبت به آقايان. در طول بلوغ دخترها چه اتفاقي مي افتد؟ پوست: با رشد غدد عرق و چربي در دخترها، پوست آنها چرب تر شده و بيشتر عرق خواهند کرد. خيلي مهم است که درمورد نظافت روزانه و منظم و استفاده از دئودورانت و اسپري در طول اين دوران به آنها آموزش داده شود. جوش زدن هم اتفاقي عادي در طول اين دوران است. اندازه و شکل بدن: بدن دخترها در طول دوران بلوغ تغيير مي کند. لگن آنها پهن تر شده و کمرشان باريک تر مي شود. زير شکم و باسنشان چربي مي آورد. دخترها نبايد نگران اين چربي اضافه باشند زيرا اينها بخشي عادي از رشد زنانه است و به اين معني نيست که چاق شده اند. دست ها و پاهايشان معمولاً سريعتر از قسمت هاي ديگر بدن رشد مي کند. احساسات: احساسات و عواطف دخترها در اين دوران بخصوص نزديک به زمان عادت ماهيانه شان تغيير مي کند. اين تغييرات احساسي که ممکن است شامل آسيب پذيري و زودرنجي هم شود، معمولاً بخاطر نوسان سطح هورمون ها است که در طول عادت ماهيانه اتفاق مي افتد. اگر دختري احساس مي کند که اين تغييرات احساسي بسيار شديد هستند، بايد به دکتر مراجعه کند زيرا ممکن است دچار سندرم پيش از قاعدگي (PMS) باشد. متخصصين مي توانند با تجويز دارو يا ارائه توصيه هايي براي تغيير سبک زندگي به او کمک کنند. تغييرات احساسي معمولاً با ورزش منظم بهتر مي شود. اگر دختر بتواند با مادر خود يا يک خواهر بزرگتر يا زني ديگر درمورد تغييرات فيزيکي و احساسي خود صحبت کند، بسيار برايش مفيد خواهد بود. در طول بلوغ پسرها چه اتفاقي مي افتد؟ تغيير در صدا: با بزرگتر شدن حنجره و عضلات يا تارهاي صورتي، صداي پسرها گرفته تر و خش دار مي شود. اين مسئله کاملاً طبيعي است. پوست: پوست پسرها در طول بلوغ چرب تر مي شود. همچنين بيشتر عرق مي کنند. در طول اين دوران غدد چربي و عرق در آنها در حال رشد است. خيلي خوب است که درمورد تميز نگه داشتن پوست و نظافت منظم و استفاده از اسپري و دئودورانت به آنها آموزش داده شود. همچنين ممکن است جوش هاي پوستي بزنند. سايز بدن: در طول بلوغ پسرها جهش رشد صورت مي گيرد. اين رشد يک تا دو سال بعد از شروع بلوغ در بالاترين حد خود مي رسد. دست ها و پاها سريعتر از بقيه قسمت هاي بدن رشد مي کند و کشيده مي شود. در طول اين دوران احساس مي کنند بدترکيب شده اند. سطح کلي چربي بدنشان به نسبت حجم عضلاتشان کاهش مي يابد. احساسات: پسرها ممکن است دچار تغييرات روحيه شوند؛ يک لحظه مي خندند و بعد مي بينيد يکدفعه گريه مي کنند. پسرها همچنين دچار احساسات شديد عصبانيت مي شوند. دليل آن تا قسمتي بالا رفتن سطح هورمون ها در بدن و همچنين جنبه رواني کنار آمدن با همه تغييراتي است که در بدن در حال انجام است. اگر پسرها بتوانند با يکي از اعضاي خانواده يا يک دوست خوب حرف بزنند، بسيار برايشان مفيد خواهد بود. در يک تحقيق امريکايي مشخص شد که تغييرات روحيه در نوجوانان با تغييرات بيولوژيکي در مغر نوجوانان توجيه مي شود.