بهترین شیوه فرزند پروری را یاد بگیرید
کودکت/ احتمالا به عنوان والدين تا به حال حداقل چند بار از سبک فرزند پروري مقتدرانه استفاده کردهايد. همانطور که ميدانيد براي تربيت کودک سبک هاي فرزند پروري مختلفي وجود دارد که بهتر است با توجه به روحيات خود و فرزندتان، يکي از اين روشها را انتخاب کنيد. براي انتخاب سبک فرزند پروري مقتدرانه يا هر روش ديگري، ارزيابي شما درباره اين که خودتان از کدام دسته والدين هستيد، اهميت زيادي دارد. پس پيش از هر چيز با خودتان فکر کنيد، ببينيد خود شما روش فرزند پروي خود را چگونه توصيف ميکنيد؟ آيا يک پدر يا مادر سختگير و کنترلکننده هستيد، هميشه سعي کرديد مهربان و مسئوليتپذير باشيد يا از آن دسته والديني هستيد که به قول معروف فرزند خود را لوس ميکند و به ندرت تنبيه را در دستور کار خود قرار ميدهيد؟ يکي از اين روش هاي فرزند پروري، فرزند پروري مقتدرانه است. برخي روانشناسان کودک معتقدند که اين سبک فرزند پروري نسبت به بقيه شيوه ها ايده آلتر است. شايد اسم سبک فرزند پروري مقتدرانه کمي ترسناک و خشن به نظر بيايد و شما را از انتخاب اين روش منصرف کند. در اين صورت شايد شما اين شيوه را با شيوه فرزند پروري مستبدانه اشتباه گرفته باشيد. اما واقعا فرزند پروري مقتدرانه چگونه است و چطور ميتوان را در زندگي و براي تربيت کودک خود اجرا کنيد. ابتدا با شيوه هاي فرزند پروري آشنا شويم در دهه ۱۹۶۰، روانشناسي به نام «دايانا باميرمند» مقاله نوآورانهاي براساس تحقيقات خود نوشت و در آن سه سبک فرزند پروري که مشاهده کرده بود را با جزئيات و به صورتي دقيق توصيف کرد. او در اين تحقيق پي برده بود که به صورت کلي در تمام شيوه هاي فرزند پروري، سه نوع والدين مستبد، سهلگير و مقتدر وجود دارند. حال بياييد با هم بررسي کنيم که در تحقيقات خانم باميرمند هر سبک فرزندپروري چگونه توصيف شده است. شيوه فرزند پروري مستبدانه والديني که براي تربيت کودک خود در اين دسته فرزند پروري قرار ميگيرند، هميشه خواستار اطاعت مطلق فرزندان خود، بدون هيچ اما و اگر هستند. والديني که به روش فرزند پروري مستبدانه عمل ميکنند، اعتقادي ندارند که آنها بايد قوانيني را که تعيين ميکنند، ابتدا توضيح دهند. کودکت بايد بداند که چرا چنين قانوني وضع شده و پيروي يا عدم پيروي از اين قانون چه پيامدهايي براي او خواهد داشت. در واقع والدين مستبد انتظار دارند که فرزندان بدون پرسيدن هيچ سوالي، فقط اطاعت کنند. اين نوع والدين خواست خود را بر فرزندان اعمال ميکنند و بدون کمي ملايمت يا حمايت، آنها را مورد تنبيه مقرار ميدهند. فرزندان والدين مستبد، اغلب اعتماد بهنفس پايين، افسردگي و ترس از موقعيتهاي جديد را از خود نشان ميدهند. سعي کنيد هرگز يک پدر يا مادر مستبد نباشيد، تاثيري که اين سبک فرزند پروري روي آينده فرزند شما ميگذارد، بسيار مخرب است. سبک فرزند پروري سهل گيرانه والديني که دردسته فرزند پروي سهلگيرانه قرار ميگيرند، فرزندشان را تنبيه نميکنند يا قوانيني را به آنها تحميل نميکنند. آنها نميخواهند هيچ برخوردي با کودک خود داشته باشند، چون معتقدند بچهها بايد خودشان را کنترل کنند. اين نوع والدين، صميمي و احساسي به فرزندانشان پاسخ ميدهند که خوب است اما آنها تمايلي به تعيين مرز ندارند. همين امر موجب شده تا والديني که از اين سبک فرزند پروري استفاده ميکنند، کنترلي روي رفتار بچههايشان نداشته باشند. هر عقل سليمي ميداند که اين اصلا اتفاق خوشايندي نيست. آنها هميشه خواستههاي بچهها را بدون هيچ چون و چرا ميپذيرند و بدرفتاري آنها که منجر به پيامدهاي منفي برايشان ميشود، ناديده ميگيرند. تحقيقات نشان داده کودکاني که زير نظر والدين سهل گير بزرگ ميشوند، بدون فکر عمل ميکنند، قوانين و محدوديتها را ناديده ميگيرند و زمانيکه بزرگتر ميشوند تمايل زيادي به خشونت و مصرف مواد مخدر دارند. فرزندان والدين سهل گير بيشتر از بقيه در معرض خطر افسردگي و اضطراب هستند (اين منطقي است، چون زمانيکه کودکان محدوديتي ندارند و احساس ميکنند بر والدين خود کنترل دارند، اين اتفاق ميتواند براي آنها ترسناک و استرسزا باشد. دقيقا به همين دليل است که بچهها به مرزبندي و پيروي از قوانين نياز دارند). شيوه فرزند پروري مقتدرانه يکي از بهترين شيوه هاي فرزند پروري که بسياري از روانشناسان روي آن تاکيد دارند، شيوه فرزند پروري مقتدرانه است. در اين روش، والدين نه خيلي صميمي و نه خيلي سرد هستند. آنها شبيه والدين مستبد رفتار ميکنند (والدين قوانين و محدوديتهايي تعيين و آنها را اجرا ميکنند و اگر بچهها به آنها عمل نکنند، عواقب آن را به کودک گوشزد ميکنند). اما والدين مقتدر از نظر احساسي پاسخگو و صميمي هستند و با فرزندان خود ارتباط برقرار ميکنند. اين نوع والدين به بچهها احترام ميگذارند و به حرفهايشان گوش ميدهند (و انتظار دارند که بچهها هم همين کار را انجام دهند). در شيوه فرزند پروري مقتدرانه، والدين کودک را تشويق ميکنند که به صورت مستقل فکر کند، اما هرگز تسليم بچهها نميشوند و انتظار دارند که کودک هم با آنها همکاري کرده و هميشه رفتار خوبي از خود نشان دهد. وقتي بچهها کار اشتباهي انجام ميدهند، والدين مقتدر با هدف هدايت و آموزش به آنها تنبيهشان خواهند کرد و آنچه را که از بچهها انتظار دارند براساس موقعيت و نيازهاي فردي کودک تغيير ميدهند. از ميان تمام شيوه هاي فرزند پروري تعيين شده، اين روش فرزندپروري نشان داده که بهترين نتيجه را براي فرزندان به همراه خواهد داشت. فرزندي که به روش مقتدرانه تربيت شده، سلامت احساسي بهتر، مهارتهاي اجتماعي بالاتر و انعطافپذيري بيشتري دارد و در عين حال دلبستگي بيشتري هم به والدين خود پيدا ميکند. پس اگر هنوز در ميان انتخاب يکي شيوه هاي فرزند پروري براي تربيت کودک خود ترديد داريد، اندکي بيشتر درباره سبک فرزند پروري مقتدرانه تحقيق کنيد، به نظر ميرسد اين بهتر انتخاب شما باشد. سبک فرزندپروري بي اعتنا تا به اينجا به سه مورد از شيوه هاي فرزند پروري اشاره کرديم که در تحقيقات خانم باميرمند به آنها اشاره شده بود. اما شيوه فرزند پروري چهارمي هم وجود دارد که توسط محققان النور مککوبي و جان مارتين شناسايي شده و به فرزند پروري بي اعتنا معروف است. در اين سبک، والدين ارتباط کمي با فرزندشان دارند، در زندگي آنها دخالتي نميکنند، صميمت و پاسخگويي کمي نسبت به نيازهاي عاطفي کودکان دارند و توجه کافي يا مناسبي در مورد تنبيه يا نظارت بر بچهها ندارند. فرزندپروري بي اعتنا بدترين عواقب را براي کودک به همراه دارد. کودکاني که از ميان تمام شيوه هاي فرزند پروري با اين سبک بزرگ ميشوند، از نظر احساسي بيشتر انزوا طلب هستند، اضطراب دارند و ممکن است در معرض رفتارهاي غلط، خطرناک و همچنين مصرف مواد مخدر قرار بگيرند. مزاياي سبک فرزند پروري مقتدرانه ؛ چرا اين سبک کارآمد است؟ با بررسي تمام شيوه هاي فرزند پروري به نظر ميرسد که سبک فرزند پروري مقتدرانه بهترين نتيجه را در بر خواهد داشت. کودکاني که با اين روش تربيت شدهاند در آينده زندگي سالمتري داشتهاند و در مواجهه با مشکلات قويتر ظاهر شدهاند. برخي از مزاياي اين رويکرد تربيتي عبارتند از: آنها بيشتر مسئوليتپذير هستند، ميتوانند از خودشان مراقبت کنند و ياد بگيرند که به تنهايي تصميمات درستي بگيرند. براي بزرگسالان، افراد ديگر و قوانين احترام قائل هستند نگران يا مضطرب نيستند چه کسي مسئول است چون به کسي که برايشان تصميمگيري ميکند اطمينان دارند چون ميدانند به فکر سلامت و خوشحاليشان هستند يعني مادر و پدرشان آنها همدل، مهربان و صميمي هستند مشکلات کمتري با همسالان خود دارند، ارتباط خوبي با معلمها برقرار ميکنند و در مدرسه بسيار محبوب هستند دلبستگي و روابط خوبي با والدين خود دارند آنها ممکن است نسبت به فشار همسالان، از خود مقاومت بيشتري نشان دهند پس از خواندن شيوه هاي فرزند پروري و آشنايي با تمام سبک هاي تربيت کودک، فکر ميکنيد روش تربيتي شما در کدام دسته قرار ميگيرد؟ شما هم موافقيد که فرزند پروري مقتدرانه بهرين سبک فرزند پروري است؟