راه های افزایش وزن جنین در دوران بارداری
ني ني بان/ يکي از نگراني مادران در دوران بارداري اين است که پزشک به آنها اعلام ميکند که جنين خوب رشد نکرده و بايد براي رشد جنين در چند روز وزن گيري داشته باشيد. در اين مقاله موادغذايي که به سلامت مادر و جنين و وزن گيري جنين کمک مي کند ذکر شده است: تخم مرغ: تخم مرغ سرشار از پروتئين، فولات، آهن و کولين (Choline) است. مصرف آن چه به صورت آب پز، سرخ شده، املت يا هر شکل ديگري مفيد است. تخم مرغ علاوه بر پروتئين حاوي کولين نيز مي باشد. کولين براي رشد مغز جنين حياتي است و احتمال نقص نخاع را کم مي کند. اما براي دستيابي به کولين بايد تمام تخم مرغ را مصرف کنيد. کولين در زرده تخم مرغ موجود است. کولين در گوشت گاو نيز وجود دارد. با مصرف تخم مرغ که حاوي امگا 3 است به رشد و تقويت مغز جنين کمک کنيد. سيب زميني شيرين: سيب زميني شيرين سرشار از فيبر، ويتامين ب6، پتاسيم، ويتامين ث، آهن، مس و بتا کاروتن مي باشد. بتا کاروتن (beta carotene) آنتي اکسيداني است که بدن آن را به ويتامين آ تبديل مي کند و همان طور که مي دانيد ويتامين آ به رشد چشم ها، استخوان و پوست جنين کمک مي کند. سيب زميني شيرين حاوي آهن نيز مي باشد. همچنين مس موجود در آن به جذب آهن کمک مي کند. آجيل ها: اين ميان وعده حاوي چربي سالم (امگا3)، پروتئين، فيبر و ويتامين ها و مواد معدني است. همچنين مصرف آجيل منيزيم لازم را نيز فراهم مي آورد. مصرف موادغذايي غني از منيزيم باعث کاهش احتمال زايمان زودهنگام (علائم زايمان زود رس) و بهبود سيستم عصبي جنين مي شود. يک چهارم پيمانه بادام حاوي 98 ميلي گرم منيزيم است. اگر اين روزها احساس گرسنگي مي کنيد پسته بخوريد. پسته باعث سير شدن مي شود. لوبيا و عدس: اگر تمايلي به مصرف گوشت نداريد، لوبيا و عدس بخوريد اين حبوبات سرشار از پروتئين، فولات، فيبر، کلسيم و آهن هستند. لوبيا غني از روي مي باشد. لوبيا سرشار از مواد معدني موردنياز براي مادر و جنين است بنابراين افرادي که سبزيخوار هستند مي توانند از اين مواد استفاده کنند. لوبيا همچنين غني از روي (مصرف روي احتمال زايمان زودهنگام را کاهش مي دهد و از کم بودن وزن نوزاد جلوگيري مي کند) است. ساير منابع غني از روي گوشت، مرغ، شير، حبوبات، نخودفرنگي، صدف و خرچنگ است. ماست: ماست بيشتر از شير حاوي کلسيم است. ماست حاوي مواد مغذي لازم براي رشد استخوان مانند پروتئين، ويتامين ب و روي است. کلسيم براي حفظ سلامت استخوان و دندان ضروري است. مادر روزانه بايد 3 وعده کلسيم مصرف کند تا احتمال زايمان زودهنگام يا کم بودن وزن جنين به حداقل برسد. اگر کلسيم مورد نياز تامين نشود، بدن کلسيم موردنياز براي جنين را از استخوان هاي مادر تامين مي کند بنابراين سلامتي مادر به خطر مي افتد. گوشت بدون چربي: گوشت گاو سرشار از پروتئين و حاوي آهن و ويتامين ب مي باشد. جنين در حال حاضر براي رشد عضلات نياز بيشتري به پروتئين دارد (حدود 25 گرم پروتئين اضافه در روز). عدم دريافت مقدار کافي آهن باعث رشد ناکافي جنين مي شود و احتمال زايمان زود هنگام و کم بودن وزن نوزاد را افزايش ميدهد. آهن براي مادر نيز مهم است. زيرا براي تشکيل گلبول هاي قرمز خون مورد نياز است (براي جلوگيري از کم خوني). در طول بارداري حجم خون افزايش مي يابد بنابراين بايد مصرف آهن نيز افزايش يابد (27 ميليگرم در روز). گوشت تامين کننده ويتامين ب6 (به رشد مغز و بافت جنين کمک مي کند و حالت تهوع مادر را کاهش مي دهد) و ب 12 (به حفظ سلامت اعصاب و گلبول هاي قرمز کمک مي کند) مي باشد. همچنين مي توانيد ويتامين ث را از موادي مثل بروکلي، گوجه فرنگي، توت فرنگي، فلفل قرمز و مرکبات دريافت کنيد. آب پرتقال همچنين حاوي ويتامين د نيز مي باشد که باعث افزايش جريان خون و جذب بهتر کلسيم در بارداري مي شود. سوپ جو: جو حاوي فيبر، پروتئين و ويتامين ب6 است. روز خود را با مصرف يک ظرف سوپ جو شروع کنيد. تمام دانه ها براي افزايش انرژي شما مفيد هستند. مصرف فيبر از يبوست در طول بارداري جلوگيري مي کند. سوپ جو حاوي پروتئين و ويتامين ب6 ميباشد که به رشد جنين کمک زيادي مي کند. سبزيجات برگ دار: اين سبزيجات غني از آنتي اکسيدان و مواد مغذي هستند. سبزيجاتي که در اين دسته قرار مي گيرند شامل اسفناج، مارچوبه، بروکلي و کلم مي باشند. اين مواد غذايي براي سلامت مادر و رشد جنين لازم مي باشند. علاوه بر آنتي اکسيدان موجود در اين مواد، سبزيجات برگ دار حاوي کلسيم، پتاسيم، فيبر، فولات و ويتامين آ مي باشد. به دليل اين که ويتامين آ به بينايي جنين و رشد استخوان ها و پوست کمک مي کند مصرف مواد غذايي غني از آن ضروري است. پرتقال نيز منبعي مناسب است. ماهي قزل آلا: اين ماهي سرشار از پروتئين و اسيدهاي چرب امگا 3 مي باشد. در طول بارداري هفته به هفته از مصرف ماهي قزل آلا غافل نشويد. امگا 3 موجود در آن به رشد مغز جنين کمک مي کند، باعث افزايش هوش جنين، بهبود مهارت هاي حرکتي و کاهش بيماري ها و مشکلاتي عصب شناسي مي شود. امگا3 براي بهبود بينايي جنين نيز مناسب است. توصيه هاي لازم در مورد مصرف امگا3 در بارداري را بخوانيد. ماهي قزل آلا منبع پروتئين نيز مي باشد. سعي کنيد هفته اي يک بار ماهي مصرف کنيد. مقدار مجاز مصرفي ماهي در بارداري را بدانيد. آب پرتقال: مصرف يک ليوان آب پرتقال در روز به تامين فولات، پتاسيم و ويتامين ث کمک مي کند. مصرف فولات و فوليک اسيد از تولد زود هنگام و ناقص جلوگيري مي کند. براي اطمينان از بارداري سالم روزانه 600 ميلي گرم فولات مصرف کنيد. پتاسيم موجود در آب پرتقال براي حفظ عملکرد عضلات، سوخت و ساز و سلامت کلي بدن ضروري است. خانم باردار نياز به مصرف پتاسيم دارد زيرا باعث افزايش حجم خون مي شود. آب پرتقال غني از ويتامين ث مي باشد و به جذب بهتر آهن کمک مي کند و دندان ها و استخوان هاي مادر و جنين را سالم نگه مي دارد. عوامل تاثيرگذار در تولد نوزاد کم وزن: 1- رعايت نکردن رژيم غذايي مناسب مادر در طول مدت بارداري و تلاش براي لاغر ماندن (شايع در بين مادران جوان) 2- فاصله کم بين مواليد 3- سن مادر (هم پايين بودن و هم بالا بودن سن) 4- استرس رواني 5- تاخير در شروع مراقبتهاي بارداري به هر دليل که باشد، از جمله نامرتب بودن عادت ماهيانه مادر، ترس و يا تابوهاي اجتماعي 6- عوامل شغلي نظير صدا، خشونت و ضربات 7- وضعيت معيشتي خانواده 8- مشکلات رفتاري در بين مادران نظير سيگار کشيدن، اعتياد و استفاده از الکل و مواد مخدر 9- انواع عفونت ها و واژينوز 10- بيماري مادر در طول دوران بارداري مانند سرخجه، سيتومگالو ويروس و برخي ناهنجاري هاي رحمي مادر، حملات شديد اسم و نارسائي متوسط يا شديد کليه (وجود اوره يا پروتئين در ادرار مادر) 11- افزايش وزن ناکافي مادر در دوران بارداري 12- کوتاهي قد مادر 13- وزن مادر قبل از شروع بارداري (چه کمبود وزن و چه اضافه وزن) 14- عوامل ژنتيکي 15- پره اکلامپسي و فشار خون بالا 16-عوامل محيطي (مانند حشره کشها، مواد ضد عفوني کننده اب، استرس ناشي از سرما و گرما و حتي فصل) نکات مهم درباره وزن گيري مناسب جنين : يک مادر باردار براي وزن گيري مناسب خود و جنين بايد نکات زير را رعايت نمايد: - تعداد وعده غذايي بايد 5 تا 6 وعده باشد. - روش پخت و پز بايد تغيير کند و به جاي سرخ کردن از کباب کردن ، پختن و يا بخارپز کردن استفاده شود. - از مصرف ميان وعده هاي پرکالري مانند کيک، شيريني، شکلات، شيريني و چيپس اجتناب کنيد. - نوشيدن آب فراوان( 8 ليوان روزانه) و اجتناب از خوردن نوشابه هاي گازدار توصيه مي شود. - کنترل ميزان نمک غذا سفارش مي شود. - از مصرف ادويه و فلفل و سس به ميزان زياد خودداري کنيد. -داشتن استراحت کافي براي زنان باردار بسيار ضروري است. - حفظ سلامت جسمي در دوران بارداري به تنهايي کافي نيست، بلکه بايستي به سلامت رواني خود نيز توجه داشته باشيد. هر نوع استرس و اضطراب ميتواند بر سلامت شما و جنين تأثير بگذارد.