من دامادم؛ یک معتاد به گیم!
خراسان/ يکي از مهمانهاي اخير برنامه «کودک شو» که از شبکه نسيم پخش ميشود، خاطره عجيبي از شب دامادياش تعريف کرد که «پژمان بازغي» را براي ثانيههايي شوکه و متحير کرده بود! اين مهمان درباره اقدام عجيباش در شب دامادياش ميگويد: «راستش من شب عروسي از مجلس اومدم بيرون و خانواده خودم و عروس، منتظر من بودند تا بيايم و شام را بدهند. تقريبا يک ساعتي دنبال من ميگشتند. ما يک ليگ پلياستيشن داشتيم در خانه همسايه. من هم با کت و شلوار و لباس دامادي، نشسته بودم اونجا و مربع و ضربدر رو مي زدم. اون موقع خيلي بازي برام مهم بود و اصلا آرامش نداشتم تو مراسم!» نکته عجيب اينکه دقيقا يک روز بعد، اقدام مشابهي توسط يک داماد هندي صورت گرفت که در سايتها و شبکههاي اجتماعي دنيا بازتاب زيادي داشت. در کليپ منتشر شده از يک مراسم عروسي که به تازگي برگزار شده، داماد حتي حين برگزاري مراسم جشن عروسياش هم دست از بازي کردن بر نميدارد! «اسپوتنيک نيوز» در توضيح مختصري براي اين کليپ پربازديد نوشت: «از نگاههاي پر از سوال عروس خانم به نظر ميرسد به آيندهاي که در انتظارش هست، فکر ميکند. جالبتر آنکه در اين ميان يکي از مهمانان هديهاي به داماد تقديم ميکند اما با واکنشي غيرمنتظره از جوان بيتوجه مواجه ميشود.» اين دو اتفاق متفاوت، بهانهاي است تا چند نکته مهم درباره اعتياد به بازيهاي ديجيتال را مطرح کنيم. فيلم صحبت هاي داماد و واکنش پژمان بازغي را اينجا ببينيد نشانههاي اعتياد به بازي حرکت اين دو جوان در مراسم عروسيشان را بايد از ابعاد مختلف بررسي کرد که اولين فرضيه نوعي اعتياد به بازيهاي ديجيتال است اما بايد در نظر داشت که رفتارهاي غيرعادي به ويژه داماد هندي در مراسم ميتواند نشانه چند اختلال ديگر هم باشد ولي براي تشخيص آن نياز به اطلاعات بيشتري داريم. با اين حال، اگر فرض را بر اين بگذاريم که اين مشکل نوعي اعتياد به بازيهاي ديجيتال است که اين گونه به نظر ميرسد، بايد گفت بيشتر افرادي که اعتياد به بازيهاي ديجيتال دارند، دست به چنين اقداماتي نميزنند ولي اگر اين وابستگي تا اين حد زياد شود، ميتواند زندگي طبيعي فرد را مختل کند و منجر به چنين اقدامي شود. بازي هاي ديجيتالي نوعي اعتياد است؟ براي پاسخ به اين سوال بايد ابتدا با تعريف اعتياد و علايم آن آشنا شويم. اعتياد در واقع نوعي الگوي رفتاري است که چند علامت مهم دارد از جمله: اشتغال فکري وسواس گونه درباره موضوع اعتياد، احساس اجبار براي انجام دادن رفتار اعتيادي، ضعف اراده و اختيار، تداوم و حتي تشديد رفتار با وجود آسيب ها و پيامدهاي منفي آن، صرف وقت قابل توجه، علايم ترک (بي قراري، تحريک پذيري، اضطراب و...)، تلاش ناموفق براي کنترل و ترک، اختلال در عملکرد و فعاليت هاي اجتماعي، تحصيلي، شغلي، خانوادگي و.... . جالب است بدانيد اعتيادهاي رفتاري، همان بخش ها و مدارهايي را در مغز فعال مي کنند که در اعتياد به مواد فعال مي شوند. بنابراين در اعتياد به بازي هاي ديجيتالي، مغز شما همان حالت هايي را که در اعتياد به مواد مخدر دارد، تجربه مي کند. دلايل وابستگي زياد به بازي در خور ذکر است که برخي از بازيها طوري طراحي شدهاند که فرد وابستگي زيادي به پيگيري و دنبال کردن آن پيدا ميکند و ممکن است ساعتها پاي بازي بنشيند و متوجه گذر زمان نشود. جالب است که اين پيگيري گاهي به دليل ناکاميهاي فرد در جريان بازي، با هيجاناتي چون خشم همراه است، اما مسئله فقط ويژگيهاي بازيهاي رايانهاي نيست که افراد را به خود وابسته مي کند بلکه مشکلاتي است که کودکان، نوجوانان يا حتي بزرگ سالان ممکن است گرفتار آن باشند و باعث ميشود فرد به دنبال سرگرم کردن خود با يک بازي و فرار از برخي واقعيتهاي تلخ زندگي باشد يا نداشتن هدف در زندگي نيز ميتواند به چنين اتفاقاتي منجر شود. گاهي يک فرد هدفي در زندگي ندارد و مشکلات هويتي را تجربه ميکند و گاهي تمام لذت يک جوان ممکن است پرداختن به يک بازي باشد و معمولا چون اين بازيها نياز به تحرک و تلاش زيادي ندارد، راحتترين کاري است که يک فرد ميتواند در کوتاه ترين زمان خودش را سرگرم و هيجان خودش را تخيله کند و متوجه گذر زمان نشود! چند نکته درباره ترک اين نوع اعتياد پرداختن به راهکارهاي ترک اين اعتياد براي حل شدن مشکل در سنين مختلف متفاوت است. مثلا اگر يک کودک به بازي رايانهاي وابسته شده، بايد به والدين آموزش داد تا از تکنيکهاي رفتاري مانند تشويق و تنبيه استفاده کنند تا رفتار کودک به مرور تغيير يابد. اگر يک نوجوان يا بزرگ سال چنين وابستگي را نشان داد، بايد ديد که آيا خود او نيز از اين موضوع ناراحت است يا خير؟ چنان چه انگيزه لازم براي تغيير در فرد وجود داشته باشد، بايد از طريق مراجعه به روانشناس و برنامهريزي براي يافتن فعاليتهاي جايگزين و ريشههاي اين رفتار اقدام کرد. به چنين افرادي توصيه ميشود که انواع روش هاي آرام سازي و مراقبه را بياموزند و از آن ها براي رهايي از اضطراب و بي قراري استفاده کنند. نويسنده : دکتر رضا يعقوبي | روان شناس سلامت