مجله کوروش/ در سالهاي اخير به خاطر رونق زندگي آپارتماني نگهداري از گلها و گياهان آپارتماني هم به امري مرسوم تبديل شده است. در گذشته معمولا کساني که به گل و گياه علاقه داشتند از فضاي باغچه يا گلخانهاي که در خانه ساخته ميشد براي نگهداري گل و گلدانهاي خانگي استفاده ميکردند اما حالا ديگر تقريبا دسترسي به اين فضاها براي اکثريت افراد جامعه وجود ندارد و گل و گياه معمولا بايد در همان فضاي بسته آپارتمان نگهداري شوند و پرورش پيدا کنند. در اين ميان برخي گياهان آپارتماني آلرژيزا هستند و برخي ديگر براي کودکان و حيوانات خانگي بسيار سمي و خطرناک شناخته شدهاند. بنا به توصيه کارشناسان اگر فرزند کوچک يا حيوان خانگي داريد اين گياهان آپارتماني سمي و آسيب زا را از فضاي خانه دور کنيد.

۱-انواع مختلف فيلودندرون

«فيلودندرون» يکي از زيباترين و محبوبترين گياهان آپارتمان به خصوص در نزد ايرانيها با سر و شکل زيبا و برگهاي چشمنواز در اشکال مختلف اتفاقا يکي از خطرناکترين گياهان آپارتماني سمي و آسيب زا است. يکي از دلايل محبوبيت اين گياه علاوه بر ظاهر زيبا و فريبنده، نگهداري آسان آن است که به راحتي در هر فضايي سرسبز و زنده ميماند. اما فيلودندرون حاوي کريستال اگزالات کلسيم است که براي انسان و حيوان بسيار خطرناک و سمي است و به همين دليل بايد از دسترس کودکان و حيوانات خانگي آن را دور نگه داشت. اين گياه به نظر ميرسد براي گربهها بسيار سميتر و خطرناکتر باشد و تشنج، اسپاسم، درد و تورم از جمله عوارض گزارش شده اين گياه براي حيوانات خانگي است. در مورد کودکان واکنشهاي درماتيت، تورم دهان و دستگاه گوارش و در موارد نادر در اثر خوردن برگ گياه حتي متاسفانه فوت هم گزارش شده است.
۲-پوتوس

يک گياه زيبا از خانواده شيپوريان و بومي جزاير سليمان که در ميان ايرانيها به «دلبر» هم مشهور است و معمولا به عنوان چشمروشني خانه نو هم به صاحبخانه هديه داده ميشود. انواع پوتوس به خاطر شرايط نگهداري آسان و نياز به نور و آبياري کم از جمله محبوبترين گياهان آپارتماني هستند و البته از گروه گياهان آپارتماني سمي و آسيب زا براي کودکان و حيوانات هم محسوب ميشود. پوتوس عليرغم اينکه يک گياه بسيار عالي براي تصفيه هواست و به خصوص براي تميزتر کردن هواي آلوده شهرهاي بزرگ بسيار توصيه ميشود اما بايد بگوييم که اگر فرزند کوچک يا حيوان خانگي داريد بهتر است از خير نگهداري آن بگذريد. از جمله عوارض پوتوس براي کودکان و حتي بزرگترها اسهال و استفراغ، سوزش پوست و سوزش دهان، تورم لبها، زبان و گلو است. براي حيوانات خانگي مثل سوزش، خفگي، تورم زبان و دهان، دشواري در تنفس و ناراحتي معده، نارسايي کليوي و حتي مرگ گزارش شده است.
۳-سر نيزهاي

گياه آپارتماني Arrowhead يا همان سر نيزهاي جز خانواده فيلودندرون و از جمله گياهان محبوب براي هديه دادن است. برگهاي آن عموما قلبي شکل هستند و برگهاي تازه معمولا باعث ريزش برگهاي قديميتر ميشوند. به همين دليل حتي اگر گلدان را از دسترس کودکان و حيوانات خانگي خارج ميکنيد بايد مراقب برگهايي که ميريزند باشيد. از جمله اثرات سمي و زيان بار گياه سر نيزهاي براي انسان و حيوانات خانگي تحريک پوستي، ناراحتي معده و دستگاه گوارش و استفراغ است.
۴-Lily يا هر گياه ديگري مربوط به خانواده سوسن
تمام گياهان مربوط به خانواده Lily يا همان سوسن که با انواع رنگ گل از نارنجي و صورتي گرفته تا سفيد و قرمز و زرد ديده ميشوند براي انسان و حيوانات خانگي سمي نيستند. البته برخي از انواع سوسن براي حيوانات خانگي خطرناکتر از انسان هستند. انواع سمي Lily عبارتند از:
Calla Lily (که ميتواند براي نوزادان و کودکان زير دو سال مرگبار باشد)
Easter Lily
Rubrum Lily
Tiger Lily
Day Lily
Asian Lily
از جمله عوارض سمي اين گياهان براي انسانها مواردي مثل ناراحتي معده، استفراغ، سردرد ،تاري ديد و تحريک پوستي است. براي حيوانات خانگي به خصوص گربه تمام قسمتهاي اين گياههان آپارتماني سمي و آسيب زا هستند و مواردي مثل استفراغ، بياشتهايي، بيحالي، بيماريهاي کليه و کبد گزارش شده که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به مرگ شود.
۵-peace lily يا اسپاتي فيلوم
اين گياه آپارتماني زيبا اگر چه نام گونه Lily را يدک ميکشد اما در واقع ربطي به اين خانواده ندارد و يک سوسن واقعي نيست. اين گياه هميشه سبز بومي آمريکاي جنوبي که برگهايي براق با شکوفههاي سفيد منحصر به فرد دارد براي خانههاي کم نور مقاومترين و بهترين انتخاب محسوب ميشود و يک تصفيه کننده عالي براي هواي آلوده شهري است. اما مشکل اينجاست که يکي از خطرناکترين گياهان آپارتماني براي کودکان و حيوانات خانگي هم هست و مثل گونه فيله دندرون و پوتوس مواردي از بيماري و مرگ در انسان و حيوان خانگي در اثر خوردن برگهاي آن گزارش شده است.
از جمله عوارض اسپاتي فيلوم براي کودکان سوزش و تورم لبها، دهان و زبان و دشواري در صحبت کردن و بلعيدن، استفراغ و اسهال است. براي حيوانات خانگي مواردي چون سوزش دهان، بزاق بيش از حد، اسهال، کم آبي بدن، کم شدن اشتها، استفراغ، مسموميت و نارسايي کليه گزارش شده است.
۶-ديفن باخيا
به جرات ميتوان گفت «ديفن باخيا» محبوبترين گياه آپارتماني در ايران است و از حق هم نگذريم بسيار زيباست. اين گياه زيبا از خانواده فيلودندرون حاوي بلورهاي سمي اگزالات است و علائم مسموميت با آن در انسان و حيوانات خانگي مشترک است. درد شديد در دهان، ترشح بزاق، احساس سوزش، تورم و بيحسي گلو از جمله عوارض مسموميت با ديفن باخيا محسوب ميشوند.
۷-Nerium oleander يا خرزهره
گياه زينتي بومي مناطق مديترانه عليرغم ظاهر آرام و بيآزارش بسيار هم سمي است. خرزهره برخلاف نامش که ممکن است شما را ياد علفهاي هرز بيندازد اما يک گياه درختچهاي و تزييني است. برگهاي سبز پررنگ سرنيزهاي شکل دارد و گلهاي صورتي، قرمز و يا سفيد آن در تابستان ظاهر ميشوند. بد نيست بدانيد حتي خوردن يک برگ از اين گياه توسط کودک ميتواند براي او کشنده باشد. حتي مصرف عسلي که زنبورها از اين گياه درست ميکنند هم ممکن است سبب مسموميت در بزرگسالان شود و براي کودکان ابدا توصيه نميشود.
اين در حالي است که استنشاق دود و بخار ناشي از سوختن شاخ و برگ خرزهره، خوردن گوشتي که با استفاده از ترکههاي اين گياه به جاي سيخ کباب شده است، خوردن سوپي که با ترکههاي خرزهره به هم زده شده است و يا خوردن حشراتي که قبلاً از خرزهره تغذيه کردهاند از جمله موارد مسموميت و مرگ با اين گياه محسوب ميشوند. در ساير موارد سرگيجه، لرزش و آريتمي قلبي در انسان و استفراغ، آريتمي قلبي و احساس سرماي شديد در حيوانات خانگي گزارش شده است.
۸-کالاديوم
کالاديوم يا فيل گوش يکي ديگر از گياهان بومي آمريکاي جنوبي و کشور برزيل با شاخههاي بلند است. ترکيب رنگي اين گياه بينظير و بسيار زيبا و متنوع است و براي نگهداري به نور کمي نياز دارد. با اينهمه تمام قسمتهاي اين گياه زيبا براي انسان به خصوص کودکان و حيوانات خانگي سمي است.
علائم مسموميت با کالاديوم در کودکان و افراد بزرگسال شامل سوزش دردناک و تورم دهان، زبان، لبها و گلو، اشکال در تنفس، صحبت کردن و بلعيدن، مسدود کردن راههاي تنفس که ممکن است منجر به مرگ هم بشود. براي حيوانات خانگي مواردي مثل حالت تهوع، استفراغ، سرگيجه، لرزش سر، توهم زدن و مشکلات تنفسي در اثر مسموميت با کالاديوم رخ داده است.
۹-زبان مادر شوهر يا سانسوريا
سانسوريا يا «زبان مادر شوهر» هم يکي ديگر از محبوبترين و مرسومترين گياهان آپارتماني در منازل ايراني است. اين گياه گلدار هميشه سبز در شرايط مختلف و به ويژه در برابر انواع بيماري هاي گياهي مقاومت خوبي داشته و از آنجا که براي نگهداري در خانه گياه بسيار مناسبي است، از گياهان زينتي خانگي محبوب است. غربيها به انرژي مثبت سانسوريا اعتقاد دارند و به آن لقب «گياه خوشبختي» را دادهاند. علاوه بر اين سانسوريا يک عامل تصفيه هواي طبيعي است اما به خاطر خطراتي که براي کودکان و حيوانات خانگي دارد بهتر است حتيالامکان در دسترس و در مکانهايي مثل اتاق خواب نباشد. سطح سميت اين گياه براي انسان کم است و علائم کوتاه مدت مانند درد دهان، بزاقي و در برخي افراد تهوع ايجاد مي کند. در موارد نادر، مي تواند واکنش پوستي هم ايجاد کند و در صورت خوردن برگ گياه اثرات سمي آن ظاهر ميشوند. در مورد حيوانات خانگي اين مسموميت ميتواند سبب بزاق بيش از حد، درد، تهوع، استفراغ و اسهال شود.
۱۰-پاپيتال يا عشقه هميشه سبز
پاپيتال يا English ivy از جمله گياهان جذاب، رونده و پوششي طور است که معمولا از ديوار و سردرها بالا ميرود، نياز به نور فراوان دارد و به همين دليل براي ايجاد فضاي سبز در حياط آپارتمان يا در سالن پذيرايي و حتي آشپزخانه به نظر خريداران يک گزينه مناسب است. شما هم پاپيتال را احتمالا روي در و ديوار خانهها در بسياري از خيابانهاي شهر زياد ديدهايد. در واقع پاپيتال مثل تمام گياهان بالا رونده از خانواده فيلودندرون است و به همين دليل هم هست که پاپيتال با تمام زيبايي و سرسبزياش ميتواند باعث تحريک شديد پوست در انسان شود. سوزش در دهان و گلو، تشنج، تب و بثورات جلدي از جمله عوارض ديگر اين گياه سرسبز و سرزنده و زيبا هستند. در حيوانات خانگي اسهال، بيش فعالي، اشکال در تنفس، احساس ضعف، لرزش، سرگيجه و استفراغ از جمله عوارض گزارش شده هستند.
بازار