تابناک/ طبق قانون مدني در صورتي که متوفي فرزندي نداشته باشد، سهم زن از اموال شوهرش يک چهارم است. در حالي که اگر متوفي فرزنداني متعلق به زن يا زن ديگري داشته باشد، اين سهم به يک هشتم تقليل مييابد. براي جبران اين نقصان ميتوان از طريق فرهنگسازي در جامعه شوهران را متقاعد کرد که قبل از فوتشان اين نقصان را با وصيت به نفع زن خود جبران کنند.
در قرآن کريم و در آيه ۱۲ سوره مبارکه نساء، ميزان سهمالارث زن تعيين شده است. اين ميزان ارث زوجه هم در صورت عدم وجود اولاد براي متوفي و هم در صورت فرض اولاد براي متوفي و هم در صورت فرض اولاد براي شوهر در قرآن کريم پيشبيني شده است.
ميزان سهمالارث زن
اولين شرط ارثبري زن از شوهر اين است که زوجيت آنها دائمي بوده و ممنوع از ارث نباشند؛ بنابراين نکاح موقت مانع تحقق قواعد ارث ميان زوجين است.
سهمالارث زوجه از ترکه همسر خود عبارت است از يک چهارم اموال در صورتي که متوفي اولاد نداشته باشد و اگر هم متوفي اولاد داشته باشد، يک هشتم آن اموال به زوجه ميرسد.
البته در صورتي که متوفي چند زن داشته باشد آن يک چهارم يا يک هشتم بين همه آنان به تساوي تقسيم ميشود.
قانون مدني مقرر کرده است که زوج از تمام اموال زوجه ارث ميبرد، اما در صورت نبودن هيچ وارث ديگر به غيراز زوجه، زن فقط سهم خود را برده و بقيه ترکه شوهر در حکم مال اشخاص بلاوارث است.
جبران کسر سهمالارث زن
براي جبران کمبود سهمالارث زوجه از اموال شوهر متوفاي خود در مورد نقصان ارث زن، ميتوان از نظر قانوني روشهايي را پيشنهاد کرد تا از ايجاد فقر مالي آينده زن جلوگيري کرد.
يکي از اين راه حلها وصيت مفروض است که برخي حقوقدانان به عنوان راه حل فرعي براي جبران فرض زن از آن ياد ميکنند.
با اين توضيح که قانونگذار ميتواند اعلام کند در صورتي که زن همراه با طبقه دوم يا سوم وارثان سهم برد، چنين فرض شود که شوهر يک سوم از اموال خود را به سود زن وصيت کرده است؛ مگر آن که خلاف آن از وصيتنامه يا ساير مدارک و اسناد استنباط شود.
البته اين موارد نافي اختيار شوهر به وصيت نسبت به يک سوم اموال خود نيست؛ بنابراين، با فرهنگسازي ميتوان اين موضوع پسنديده را ترويج کرد.
به اين صورت که شوهر مقداري از اموال خود را تا يک سوم به نفع همسر خود قبل از فوتش وصيت کند تا آينده مبهم او را پس از فوت خود تا اندازهاي تأمين کند.
اين امر نه تنها باعث دلگرمي او به زندگي زناشويي ميشود بلکه موجب حسن سلوک زن در رفتار با همسر خواهد شد. موضوع وصيت در قرآن کريم و در آيه ۸۰ سوره مبارکه بقره مطرح شده است.
پرداخت نفقه به زن در ايام عده وفات
راه حل ديگري که ميتوان از آن به عنوان راه حل فرعي براي جبران فرض زن از ماترک شوهر مورد پيشنهاد قرار داد، پرداخت نفقه به زن در ايام عده وفات است.
قانون مدني ايران وقتي زني را مکلف به نگه داشتن عده وفات و ممنوعيت از ازدواج به مدت ۴ ماه ميکند، بايد حقوقي هم براي آن در نظر بگيرد و پرداخت نفقه و تأمين مسکن براي زن در مدت ايام عده ميتواند از مشکلات اوليه زوجه همسر از دست داده تا حدودي بکاهد.
پرداخت مستمري به زوجه شوهر از دست داده از قوانين تأمين اجتماعي و پرداخت مهريه به نرخ روز فوت شوهر (موضوع اصلاح قانون مهريه) که امروزه در حال اجراست، روشهاي ديگري هستند که تا حدودي نقصان ميزان ارث زن را جبران ميکنند.
بازار