چالش لباس کهنه از مریل استریپ تا میترا حجار
روزنامه شهروند/ يک روز بعد از جشن حافظ، عکسهايي از هانا کامکار و آزيتا ترکاشوند منتشر شد با اين توضيح که آنها با بازطراحي لباسهاي قديميشان به کمپين «مد يا مصرفگرايي» پيوستهاند و از ديگر هنرمندان هم خواستهاند تا با توجه به شرايط اقتصادي جامعه و البته لزوم حفاظت از محيط زيست به اين پويش اجتماعي و فرهنگي بپيوندند. البته پويشهاي اينچنيني سالهاست در کشورهاي ديگر با عنوان «وين تيج» راهاندازي شده است و آدمهاي مهمي چون مريل استريپ، کيت بلانشت، جسيکا آلبا و چهرههاي شاخصي مانند ميشل اوباما، همسر رئيسجمهوري سابق آمريکا و کيت ميدلتون، همسر وليعهد انگلستان به آن پيوستهاند. حالا اين پويش تازه متولدشده در ايران با دعوت اين دو هنرمند از ساير هنرمندان قرار است که به استقبال روزهاي بهتري براي مراسم فرش قرمز در آينده برود. هانا کامکار که از خانواده موسيقيپرور کامکارها و اصالتا کُرد است، معتقد است يکي از دلايل مهم شدن مراسم فرش قرمز و لباسهاي آنچناني در ايران محدوديتهايي است که همگي آن را تجربه کردهايم. او ميگويد که از ميترا حجار و مهديه محمدخاني دعوت کرده تا با توجه به رويکردها و حساسيتهايشان همکاري با اين پويش را آغاز کنند و البته آنها هم به اين دعوت نه نگفتند. اين روزها در شرايطي که خيلي از هنرمندان درگير لباسهاي خاص و لاکچري هستند، چطور شد شما سراغ چنين پويشي رفتيد؟ اين موضوع هميشه دغدغه من بوده است، چون آدمي محيط زيستي هستم و البته خيلي هم راديکال و در عين حال هميشه به پوشش اهميت ميدهم. اينطور هم نبود که فقط يکبار لباسهايم را بپوشم، اما هر چندباري هم که در برنامههاي مختلف از آنها استفاده کنيد، مندرس نميشود بنابراين کلي لباس داريد که چندباري آنها را پوشيدهايد و در عين سلامت، تکراري شده است. بنابراين هميشه اين دغدغه را داشتم و فکر ميکردم بايد اين لباسها را چه کنم تا روزي که اعلام شد در بخش مستند جشن حافظ کانديدا شدهام. همان شب خانم ندا سرمه، طراح لباس که ميداند چقدر دغدغه محيط زيستي و در عين حال دغدغه پوشش دارم، طي تماسي از اين پويش برايم گفت و اينکه اگر دوست داري يکي از لباسهايت را براي اين جشن بازطراحي کنم. من هم با کمال ميل قبول کردم و درنهايت يکي از لباسهايي را که در کنسرتهايم پوشيده بودم، بردم و با پيشنهاد خودم چند المان کُردي روي آن کار شد تا به بهترين شکل تغيير داده شود. خب، احتمالا همين لباس را هم چند بار ديگر استفاده ميکنيد. قطعا آن را در چند مراسم ديگر ميپوشم چون آدمي نيستم که لباسي را يکبار بپوشم اما از طرف ديگر آن شب به دليل مشکلاتي که به وجود آمد لباس آنقدري که بايد ديده نشد. چه مشکلي؟ عکسهاي جشن حافظ به دليل مشکل حجاب من توقيف شد و يک روز بعد تنها يک عکس با روتوش در فضاي مجازي منتشر شد. البته خودمان هم قصد داشتيم يک روز بعد اين کار را انجام دهيم اما خب بيشتر عکسها توقيف شد چون مسئولان جشن حافظ يا بخش حراست همه عکسها را قبل از انتشار بازبيني ميکنند تا اگر مشکل داشته باشد از انتشار آن جلوگيري کنند. از ويژگيهاي اين پويش بگوييد. ندا سرمه که طراح اين کمپين است و به تازگي آن را راهاندازي کرده جز دغدغههاي محيط زيستي و مصرفگرايي، دغدغه ديگري هم دارد. زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کارگاه او هستند و بازطراحي را بعد از آموزش، انجام ميدهند، بنابراين يک نيت خير هم پشت اين پويش است. جالب است که از ميان اين همه هنرمند شما براي اين کار انتخاب شديد. من در سه رشته فيلمسازي، بازيگري تئاتر و موسيقي کار ميکنم و دوستان و همکاران زيادي دارم. اگر همکاران من در اين سه حوزه به اين کارگاه مراجعه کنند، احتمالا چرخ آن بيشتر خواهد چرخيد. البته نه فقط همکاران من، بلکه ممکن است هر کسي به آن مراجعه کند. احتمالا مخالف مصرفگرايي هم هستيد. بله، جز دغدغه محيط زيستي هميشه مخالف نظام سرمايهداري و مصرفگرايي بودهام، دقيقا به همين دليل گاهي لباسهاي تکراريام را دوباره استفاده ميکنم. واقعا چرا آدم بايد لباس تازهاي بپوشد درحاليکه لباس سالمي در کمد دارد. احتمالا اين دغدغه خيليهاست، اما اگر کسي هم ميخواسته در جشني لباس تکراري بپوشد به خاطر فرهنگي که حاکم شده نميتوانسته از آن حرف بزند. واقعا نميدانم در جامعه ما که سرمايهداري بر آن حاکم نيست، چرا بايد چنين باوري حاکم باشد. واکنش دوستانتان به اين ماجرا چه بود؟ آن شب هر کسي من را ميديد نسبت به لباسم ابراز احساسات ميکرد. هيچکس هم نميدانست جريان چيست ولي از فرداي آن روز که موضوع در فضاي مجازي و رسانهها بازتاب پيدا کرد واکنشهاي مثبتي گرفتم. ميدانيد که در فضاي مجازي چقدر ممکن است آدم در برابر کجفهميها قرار بگيرد اما خوشبختانه چه از سوي اهالي هنر و چه مردم عادي يک کامنت حاکي از کجفهمي نداشتم. در اين چند روز کسي هم به اين کمپين پيوست؟ خودم دو تا از دوستان هنرمندم يعني ميترا حجار و مهديه محمدخاني که دغدغه محيط زيست و خوشپوشي دارند را دعوت کردم. هر دو هم پذيرفتند تا به اين کمپين که در جشن حافظ راهاندازي شد، بپيوندند. به نظرتان تاثيري هم بر نوع نگاه هنرمنداني که فرش قرمز برايشان مهم است، دارد؟ بايد به آنها فرصت بدهيم تا ببينيم چه تاثيري خواهد داشت اما بيگمان کساني که دغدغه محيط زيست و خوشپوشي دارند به اين پويش اهميت ميدهند. خانم کامکار! واقعا چرا در سالهاي گذشته مراسم فرش قرمز و لباسهاي آنچناني براي هنرمندان تا اين حد مهم شد؟ اينقدر که محدوديت ابراز احساسات و ابراز وجود داريم. من حق ميدهم که مراسم فرش قرمز براي همکاران من جذاب باشد و در عين حال آن را رد نميکنم. درست است که کار سرمايهداري است اما بههرحال هم براي ما جذاب است و هم مردم که تصاوير آن را ميبينند، البته مهم است که چطور مديريت شود. آدم وقتي لباسهاي رنگارنگ را ميبيند دلش باز ميشود درحاليکه قبلا حتي وقتي من در خيابان راه ميرفتم با ديدن لباسهاي تيره آزار ميديدم اما وضع بهتر شده است.