چرا کودکان شیطنت می‌کنند؟ از ژنتیک تا تربیت خانوادگی

ايسنا/ يک روانشناس کودک و نوجوان با بيان اينکه شيطنت، بي‌قراري و بيش‌فعالي کودکان چند عليتي است، گفت: بيش‌فعالي يا شيطنت کودکان تا حدودي به سن بستگي دارد، زيرا زماني که کودکان راه رفتن را مي‌آموزند، کنجکاوند و براي ارتباط‌ گيري با افراد مختلف فعاليت زيادي مي‌کنند، عموما اين رفتار در ۲ تا ۴ سالگي طبيعي است و قابل کنترل نخواهد بود. مژگان ناقل با بيان اينکه شيطنت، بي‌قراري و بيش‌فعالي کودکان ناشي از يک دليل مشخص نيست، افزود: اکثر اختلالات به ويژه اختلالات کودکي چند عليتي هستند و به دلايل مختلفي بستگي دارند که يکي از آنها مي‌تواند به ناراحتي‌هاي رواني و مشکلاتي که مادر در دوران بارداري‌اش آن را تجربه کرده وابسته باشد، البته بيش‌فعالي يا شيطنت تا حدودي وابسته به سن است زيرا زماني که کودکان راه رفتن را مي‌آموزند، کنجکاوند و براي ارتباط‌گيري با افراد مختلف فعاليت زيادي دارند که عموما اين موضوع در کودکان ۲ تا ۴ سال طبيعي است و قابل کنترل نخواهد بود. او افزود: اما يکي از تصورات اشتباهي که عموما ميان جامعه مطرح مي‌شود آن است که اگر مادر دوران بارداري آرامي را سپري کرده باشد کودک نيز آرام خواهد بود، اين تصور که عموما ميان مردم جا افتاده اشتباه است، زيرا مسائل رفتاري کودکان فراتر از آن است که تنها به آرام سپري شدن دوران بارداري مادر وابسته باشد. لازم به ذکر است که ناآرامي مادر در دوران بارداري صرفاً منجر به بيش‌فعالي و يا شيطنت در کودکان نخواهد شد بلکه ممکن است روي اضطراب يا پرخاشگري او اثرگذار باشد. بنابر اظهارات اين روانشناس کودک و نوجوان، برخي از متخصصان نيز بر اين باورند که نوع تغذيه مادر در دوران بارداري و تغذيه کودک بعد از تولد در رفتار کودکان موثر است، زيرا شکر، کافئين و غذاي غير طبيعي ممکن است موجب فعاليت بيش از حد شود. نمي‌توان اين فرضيه را رد کرد اما تغذيه به صورت مقطعي يعني در بازه مدت زماني کوتاه يک الي دو روز بر رفتار کودک اثرگذار است و شايد در دراز مدت بر روي غدد درون‌ريز موثر باشد. او ناقل شيطنت و جنب و جوش در کودکان را به عواملي مانند ژنتيک، نوع رفتار خانواده، فرزندپروري، تغذيه، اضطراب، پرکاري تيروئيد، عدم اعتماد به نفس و جلب توجه مرتبط دانست و گفت: اگر والدين يا اقوام نزديک کودک در دوران کودکي سابقه شيطنت و جنب‌وجوش زياد را داشته باشند ممکن است کودک نيز پرجنب و جوش شود، البته تربيت و نوع رفتار والدين با کودک در شيطنت کودکان بي‌تاثير نيست، به طور مثال اگر والدين در زمان شيطنت کودکشان با جملاتي مانند "چقدر اذيت مي‌کني"، "چرا آروم‌وقرار نداري"، "ديگه از شيطنتات خسته شدم" بخواهند کودک خود را آرام کنند نه تنها اين عبارات در او اثرگذار نيست بلکه موجب تقويت آن رفتار مي‌شود. حتي گاها کودکاني که مضطرب هستند ممکن است براي دفع و بروز اضطراب خود فعاليت‌ زيادي داشته باشند. اين روانشناس کودک و نوجوان در ادامه با اشاره به تاثير کمبود اعتماد به نفس بر رفتار کودکان يادآور شد: کودکاني که به دنبال توجه هستند و اعتماد به نفس پاييني دارند براي جلب توجه اطرافيان خود سعي مي‌کنند با انجام فعاليت‌هاي زياد خود را به اطرافيان اثبات کنند که گاهاً دعوا کردن والدين و اطرافيان براي آنها تشويقي است که باعث تقويت رفتار آنها مي‌شود. او در ادامه با بيان اينکه شيطنت با بيش‌فعالي در کودکان متفاوت است، به تشريح خصوصيات کودکان بيش‌فعال پرداخت و افزود: کودکان بيش‌فعال معمولا دچار کمبود توجه هستند يعني تکاليفشان را رها مي‌کنند، نمي‌توانند براي چند دقيقه بر روي کار خاصي متمرکز باشند، حواس‌پرتي به وفور در آنها مشاهده مي‌شود؛ اين دسته از کودکان معمولا در طبقه کودکان بيش‌فعال با کمبود توجه پايين قرار دارند که نياز است تحت درمان‌هاي خاصي قرار گيرند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد