چرا اخبار تجاوز پرخواننده است؟!

خراسان/ باورکردني نيست اما از 6 خبر پرطرفدار يکي از سايت‌هاي مطرح، ۴ مورد درباره تجاوز است هر روز ده‌ها يا حتي صدها خبر جالب و مهم در سايت‌هاي خبري منتشر مي‌شود، از موضوعات حوزه سياست بگيريد تا اقتصاد و بين‌الملل. با وجود اين به تازگي به صورت اتفاقي نگاهي به پرطرفدارترين خبرهاي يک سايت معتبر داشتيم. نتيجه قابل باور نبود! از بين شش خبر پرطرفدار در اين سايت، چهار مورد درباره تجاوز بود و يک خبر ديگر درباره اقدام جنجالي يک زن و شوهر! اگر نگاهي به پربازديدترين اخبار و مطالب سايت‌ها و روزنامه‌ها بيندازيد از ميزان علاقه‌مندي مردم به اخبار بد و منفي شگفت‌زده خواهيد شد. واقعيت اين است که اخبار ناخوشايند و ناراحت کننده مانند قتل و به خصوص تجاوز با تمام احساس منفي که به خواننده مي‌دهند، همچنان در صدر تيترهاي پربازديد هستند و مردم با علاقه‌مندي آن‌ها را دنبال مي‌کنند. در ادامه، افزون بر توضيحي درباره دليل اين تمايل به «آسيب‌هاي پيگير چنين اخباري» بودن هم اشاره خواهيم کرد. پرطرفدار بودن اخبار منفي در دنيا شواهد فزاينده‌اي وجود دارد که انسان‌ها براي اخبار منفي اولويت بيشتري نسبت به اخبار مثبت قائل مي شوند. جالب ماجرا اين‌جاست که انسان‌ها از نظر عصب‌شناختي اين آمادگي را دارند که بر اطلاعات منفي بيشتر تمرکز کنند زيرا اطلاعات منفي به صورت بالقوه ارزش حياتي بيشتري نسبت به اطلاعات مثبت دارند و باعث هوشياري بيشتر فرد مي‌شوند و کمک مي‌کنند در صورت بروز مشکل مشابه، عملکرد بهتري از خود بروز دهند. در تحقيقي که اواخر سال گذشته ميلادي انجام شد، محبوبيت اخبار مثبت مورد مطالعه قرار گرفت و نتايج نشان داد به احتمال زياد اخبار مثبت بيشتر از اخبار منفي، در فضاي‌مجازي به اشتراک گذاشته مي‌شوند. نتايج اين تحقيق، جذابيت اخبار منفي براي جذب مخاطبان را به چالش کشيد و شواهدي مبني بر اشتباه بودن آن رو کرد ولي نکته مهم اين‌جاست که به اشتراک گذاشتن مطالب در فضاي مجازي با خواندن مقالات تفاوت دارد. هرچند ما تمايل داريم مطالب مثبت را براي دوستان‌مان در فضاي‌مجازي بفرستيم و آن‌ها را بازنشر کنيم ولي عادت اخبار خواندن ما همچنان به اطلاعات منفي اولويت بيشتري مي‌دهد. در نتيجه چنين رفتاري، آژانس‌هاي خبري که به دنبال مخاطب هستند از اين فرصت استفاده مي‌کنند و به اطلاعات منفي برتري بيشتري مي بخشند. براي مثال طبق يک پژوهش فروش مجله‌ها و روزنامه‌هايي که تيتر آن‌ها منفي است، 30 درصد بيشتر از زماني است که تيتر مثبت دارند. جاي تعجب نيست که يک روزنامه روسي اعلام کرده که باچاپ تيتر مثبت تا 66 درصد ريزش مخاطب داشته است. به عبارت ديگر هرچقدر هم که مخاطبان ادعا کنند اخبار مثبت را دوست دارند ولي همچنان تمايل به انتخاب اخباري دارند که منفي است! ارضاي ميل به پرخاشگري! يک بار ديگر به اسکرين شات گرفته شده، نگاه بيندازيد! حالا سوال اصلي اين است که دليل علاقه بيش از اندازه افراد به اخبار قتل و تجاوز چيست؟ عمده‌ترين دليل آن به غرايز پرخاشگري در انسان‌ها برمي‌گردد که معمولا ما در ناهوشيار خود ميل به پرخاشگري داريم و با خواندن اخباري از اين دست، بخش تاريک وجودمان را ارضا مي‌کنيم و در واقعيت به آن نمي‌پردازيم. تابو بودن مسائل، باعث جذابيت‌شان مي‌شود با توجه به اين‌که در بيشتر جوامع انساني مسائل جنسي تابو محسوب مي‌شود پس باعث جلب توجه بيشتري به اين اخبار شده است و در نتيجه مردم به خواندن اين موضوعات رغبت بيشتري نشان مي‌دهند. خيلي‌ها تصور مي‌کنند که چون باخبر شدن از اين قبيل اخبار باعث مي‌شود از حال و روز جامعه خود اطلاع بيشتري داشته باشيم و خود را براي خطرهاي بالقوه آماده کنيم بنابراين بايد چنين اخباري را بخوانيم. آسيب‌هاي جسمي و رواني پيگيري چنين اخباري خواندن اين قبيل اخبار نه تنها براي ما فايده‌اي ندارد بلکه به شدت هم براي سلامت روان‌مان مضر است. در درجه اول خواندن اخبار مربوط به تجاوز به صورت خودکار، مغز را در حالت آماده‌باش قرار مي‌دهد. چون هر چقدر هم ما انسان‌هاي مدرني باشيم، مغز ما همچنان در حالت بدوي به سر مي‌برد و کل وجود ما را براي مقابله با خطر آماده مي‌کند. در نتيجه هورمون کورتيزول بيشتري ترشح مي‌شود که باعث تضعيف سيستم ايمني، توقف ترشح هورمون رشد، مختل شدن هضم غذا، کاهش رشد سلول‌ها، موها و استخوان‌ها مي شود. آثار جانبي اين‌گونه اخبار نيز احساس ترس، پرخاشگري، از بين رفتن عاطفه و حس دلسوزي است. افرادي که مدام اخبار مربوط به تجاوز يا قتل را مي‌شنوند، قادر به در نظر گرفتن ديگر جنبه‌هاي اتفاقات نيستند و تنها به پيامد آن فکر مي‌کنند. يعني نمي‌توانند به تحليل عميقي از اتفاقات دست بزنند و به عواملي که به اتفاق منفي منجر شده است، فکر کنند. چرا خوراک وحشتناک به خورد روح‌مان مي‌دهيم؟ ما انسان‌ها هستيم که خوراک مغز و روح‌مان را تامين مي‌کنيم. خواندن اين حجم از اخبار وحشتناک، بر روان ما تاثير مي‌گذارد. براي يک بار هم از خودتان بپرسيد که آيا مطلع شدن از آن‌ها دردي را از ما دوا مي‌کند؟ واقعيت اين است که ما هيچ تاثيري بر قتل‌ها و تجاوزهايي که روزانه اتفاق مي‌افتد، نداريم و بيشتر ما قادر به انجام کاري براي جلوگيري از آن‌ها نيستيم و دانستن آن‌ها تنها دامنه نگراني ما را افزايش و در تشويشي هميشگي قرارمان مي‌دهد. نويسنده : ‏دکتر ساحل گرامي | روان شناس باليني ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد