آیا اعتیاد به روابط جنسی واقعا بیماری است؟
فراديد/ از مارک توين، نويسنده آمريکايي بارها نقل شده که گفته ترک سيگار برايش آسان بوده چرا که او ۱۰۰ بار اين کار را انجام داده است. اين نويسنده اما به علت سرطان ريه درگذشت. ما موجوديت به موادي مثل نيکوتين، الکل و ديگر مخدرات و آسيبهاي ناشي از آن را در جامعه ميپذيريم. اما وقتي حرف از اعتياد به روابط جنسي در ميان ميآيد، برخي کارشناسان آن را به عنوان يک پديده واقعي نميپذيرند. اعتياد به روابط جنسي در حال حاضر به عنوان يک بيماري با تشخيص باليني شناخته نميشود. به اين معنا که تاکنون آمار رسمي از تعداد افرادي که براي دريافت کمک و درمان در اين مورد به خدمات ملي بهداشت بريتانيا مراجعه کرده باشند، وجود ندارد. وبسايتي در بريتانيا که به افرادي با مشکل اعتياد به روابط جنسي و پورن مشورت ميدهد، از سال ۲۰۱۳ به اين طرف، از ۲۱ هزار نفر در بريتانيا که از اين سايت درخواست کمک کردهاند، نظرسنجي کرده است. از افرادي که به اين سايت مراجعه کردهاند، ۹۱ درصد مرد بودند و فقط ۱۰ درصد آنها به خاطر اين مشکل به پزشک مراجعه کرده بودند. اعتياد به روابط جنسي قرار بود در نسخه جديد کتاب راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني ( DSM) که يک راهنماي مهم تشخيصي در بريتانيا و آمريکا است، گنجانده شود اما به دليل فقدان شواهد کافي، از آن صرف نظر شد. اما اکنون پيشنهاد شده که اختلال "رفتار جنسي اجباري" در راهنماي "طبقهبندي بينالمللي بيماريها" ( ICD) گنجانده شود. اين کتاب راهنما را سازمان جهاني بهداشت تهيه ميکند. قمار که قبلا مشمول دستهبندي "رفتارهاي اجباري" شده بود، در سال ۲۰۱۳ پس از به دست آمدن شواهد جديد يکجا با "اختلال غذا خوردن" به طور رسمي به عنوان "اعتياد" شناخته شد. پژوهشگران دريافتند که بافت فعاليت مغز افراد "معتاد" به تماشاي پورن مشابه فعاليت مغزي افراد معتاد به مواد مخدر در زماني است که مواد مورد نظر شان به آنها نشان داده شود. نتيجه پژوهشي که در سال ٢٠١٤ منتشر شده نشان ميدهد که فعاليت مغز افراد "معتاد" به تماشاي پورن مشابه فعاليت مغزي افراد معتاد به مواد مخدر است، در زماني است که ماده مورد نظرشان به آنها نشان داده شود. در آن زمان، دکتر ولريا وون، پژوهشگر ارشد اين تحقيق در دانشگاه کمبريج به بيبيسي گفت: "اين نخستين مطالعهاي است که به افرادي با چنين اختلالي پرداخته و فعاليت مغزي آنها را بررسي کرده، اما فکر نميکنم که در اين مرحله به حد کافي در اين باره بدانيم و بتوانيم صريحا بگوييم که اين اعتياد است." باور داشتن و نداشتن به اين که کسي ميتواند معتاد به روابط جنسي شود به طور گستردهاي بستگي به تعريف ما از اعتياد دارد و اعتياد، تعريفي که رسما پذيرفته شده باشد، ندارد. اعتياد، وابستگي فيزيولوژيک به چيزي است که ترک آن باعث آسيب جسماني شود. بنابراين به گفته فريدريک توئتس، استاديار افتخاري دانشگاه آزاد بريتانيا، روابط جنسي "نميتواند اعتياد باشد". اما به باور او تعريفي گستردهتر از اعتياد ميتواند مفيدتر باشد. پاداش دکتر توئتس ميگويد دو ويژگي کليدي براي تشخيص اعتياد وجود دارد: تلاش براي رسيدن به لذت يا پاداش و اختلاف رفتار. بسياري از کارشناسان معتقدند که طلب پاداش، اعتياد را از "رفتار وسواسي اجباري" متمايز ميکند، اما شباهتهاي فراواني ميان اين دو وجود دارد. به گفته او افراد معتاد در پي لذتي کوتاهمدت هستند ولو اين که زيان درازمدت داشته باشد.اما هيچ لذتي از کارهايي که مبتلايان به اختلال رفتار وسواسي جبري ميکنند حاصل نميشود. اما، وقتي ما همه در پي لذت هستيم، چه چيزي طلب پاداش ما را از جستجوي لذت افراد معتاد، متمايز ميکند؟ از نظر هريت گرود، دکتر روانشناس، رفتاري اعتياد تلقي ميشود که به حدي برسد که به فرد و اطرافيان او آسيب برساند. به گفته او اعتياد به غذا و قمار به عنوان بيماريهاي قابل تشخيص شناخته شدهاند، اما اعتياد به سکس از جمله آنها نيست چون آگاهي عمومي به مدت کافي درباره آن وجود نداشته است. دکتر گرود ميگويد اين به آن معناست که افراد بيشتري براي درخواست کمک باليني و درمان اعتياد به غذا و قمار به مراکز درماني مراجعه کردهاند و اين شواهد بيشتري را به خاطر وجود اين بيماريها فراهم کرد. دکتر ابگيل سن، روانشناس باليني معتقد است که رفتارهاي جنسي ميتوانند اعتيادآور باشد اما به باور او اگر روابط جنسي راهي براي مقابله با افسردگي، اضطراب يا ضربه روحي باشد، در اين صورت اين روابط مشکل ثانوي به حساب ميآيد. به باور او به رسميت شناختن "اعتياد به سکس" و گذاشتن نام "اعتياد" لزوما کمککننده نيست، بخصوص براي افرادي که از روابط جنسي براي مقابله با مسائل ديگر استفاده ميکنند. افسانه اعتياد جنسي؟ بسياري اعتياد جنسي را به عنوان يک بيماري واقعي قبول ندارند. ديويد لي، درمانگر جنسي ميگويد رفتارهايي که معمولا به عنوان اعتياد جنسي از آن ياد ميشود، در واقع علائم درماننشده اختلال خلقي و اضطراب است که شواهد کافي براي درمان آن وجود ندارد: :"معادل خواندن رابطه جنسي و خودارضايي با الکل و موادمخدر مضحک است. افرادي که به الکل اعتياد دارند، ممکن است در صورت ترک آن بميرند." "اعتياد جنسي بيشتر بستگي دارد به برداشتهايي که از ارزشهاي اخلاقي درباره رابطه سالم وجود دارد؛ يعني اگر بيشتر رابطه جنسي داشته باشي يا رابطه متفاوت از برداشت درمانگر داشته باشي، معتاد جنسي هستي." دلايل بيميلي جنسي چيست؟ تماشاي پورن در سن کم احتمال ديدگاه جنسيتزده را در مردان 'افزايش' ميدهد. رابطه جنسي غيرعادي، خوب؟ بد؟ زشت؟ در مقالهاي تحقيقي که براي گنجاندن رفتار جنسي اجباري در نسخه آينده "طبقهبندي بينالمللي بيماريها" تهيه شده، گروهي از پژوهشگران از جمله دکتر وون علاقه داشتند از همين کار بگذرند. آنها ميگويند، اين تشخيص نبايد براي توصيف "علاقه و رفتار جنسي زياد" استفاده شود و نبايد بر اساس " قضاوت اخلاقي يا مردود شمردن تکانههاي جنسي" باشد. اما کساني که ميخواهند اين عارضه به رسميت شناخته شود و اسمي روي آن گذاشته شود، ميخواهند مطمئن شوند افرادي که از آن رنج ميبرند، بتوانند کمک دريافت کنند؛ چه اين رفتار اعتيادآميز خود مشکل اصلي باشد چه علائمي از مشکل ديگري باشد.