اطلاعات/ والدين هميشه از اينکه فرزندشان دروغ ميگويد يا زير حرفهايش ميزند، شکايت ميکنند.
اما خودشان از ياد ميبرند که در زندگي چندين بار بهصورت ناخودآگاه قولهايي دادهاند که آن قول و قرار، خواه ناخواه در ذهن کودکشان شکسته شده است.
بيشتر مواقع پدر و مادرها براي رشوه دادن به فرزندشان جهت انجام کاري که خودشان ميخواهند يا نااميد نکردن فرزندشان و ايجاد اميد در او، قولهايي ميدهند که بعد از مدتي فراموششان ميشود اما کودک يادش ميماند.
اين کار به ظاهر ساده و پرتکرار بزرگترها، باعث کاشتن بدگماني و بياعتمادي و حتي عدم امنيت رواني در دل و ذهن کودک ميشود.
يکي ديگر از نتايج زدن زير قول توسط بزرگترها، رشد دروغگويي در کودک است.
والدين بايد بدانند که کودکان براي کسب موفقيت در زندگي بايد بتوانند به اطرافيان خود اعتماد کنند و عزت نفس لازم را داشته باشند که بدقولي سبب احساس بيارزشي و ضعف اعتماد به نفس در کودک ميشود.
در برخي مواقع که والدين در شرايط سخت قرار ميگيرند بهتر است به جاي قول دادنهاي واهي، از کودک خود معذرت بخواهند و هرگز او را فريب ندهند.در ادامه چند قولي را که به راحتي شکسته ميشوند و ذهنيت خوبي را در کودک باقي نميگذارند برايتان ميگوييم تا از اين به بعد از مطرح کردن آنها امتناع کنيد.
«قول ميدم درد نداشته باشه!»
اين قول بيشتر در مواقعي به کار ميرود کهکودک دچار مريضي يا شکستگي شده. اغلب والدين براي بدقلقي نکردن کودک جهت درمان، چنين قولي ميدهند و به کودک اين اطمينان را ميدهند که آمپول، سرم يا ديگر درمانهايي که همراه با درد است، دردي ندارند!
بايد بدانيد که درد يک امر کاملا درونيست. پس اگر شما در مقابل يک سري مسائل پزشکي دردي را حس نميکنيد يا براي همراهي کودک صبر نداريد و ميخواهيد زودتر کارتان تمام شود، دليل ندارد که چنين قولي به کودکتان بدهيد.
به جاي اينکه بگوييد «قول ميدم هيچ دردي نداشته باشه» بگوييد «ممکنه يه کم دردت بياد ولي خيلي زود خوب ميشي!»
«قول ميدم قبل از اينکه خوابت ببره بيام خونه»
قول دادن در مورد موقعيتها و شرايطي که خارج از کنترل ما هستند، مثل ترافيک و جلسات دقيقه نودي احتياط کردن ميطلبد. به جاي آنکه بگوييد: «قول ميدم تا عصر يا فلان ساعت خانه باشم»، بگوييد: «قول ميدم تمام تلاشم رو بکنم و قبل از اينکه بخوابي خونه باشم.»
قول ميدم اگه اتاقتو رو مرتب کني، ببرمت پارک!
رشوه دادن به کودک، به او خودکفايي را ياد نميدهد. قول دادن و رشوه دادن را فراموش کنيد. در عوض به او کمک کنيد عواقب موضوع را درک کند. مثلاً چنين چيزي بگوييد: «اسباب بازيهاتو جمع کن تا کسي روشون نيفته خراب بشن.»
قول ميدم اگه مشقاتو انجام بدي و درسات رو بخوني، باهوشترين بچه کلاس بشي!
به او کمک کنيد تا ارزش مسائل را بفهمد، نه اينکه تمرکز او را به سمت بهترين بودن جلب کنيد که دائم استرس اين را داشته باشد که نکند بهترين نشود. بهتر است بگوييد: «خوندن درس باعث ميشه که رشد کني و چيزاي زيادي ياد بگيري.»
قول ميدم که فردا روز بهتري باشه!
والدين ميخواهند همه چيز را براي فرزندانشان بهتر کنند و به آنها اميدواري بدهند. ولي آنچه بچهها بيش از همه چيز به آن نياز دارند، اين است که احساساتشان پذيرفته شود.
بهتر است بهجاي اينکه به او دلداري الکي بدهيد و براي از بين بردن غم امروزش وعده فرداي بهتر را بدهيد به او بگوييد: «به نظر ميرسه که امروز روز سختي برات بوده.»
قول ميدم که دفعه ديگه براي تولدت بريم مسافرت!
چيزهاي بزرگ و گراني مانند سفر نياز به پول و برنامهريزي دارد، پس تاريخ و زمان مشخصي را نميتوانيد در دراز مدت برايشان تعيين کنيد. اگر فرزندتان را در برنامهريزيها دخالت دهيد، بهتر وسعت آن را درک ميکند.
مثلاً بگوييد: «منم فکر ميکنم تو اين مسافرت بهمون خيلي خوش بگذره. پس بذار براش پول پس انداز کنيم.»
در آخر بايد اين نکته مهم در مورد قول دادن و قول گرفتن را اضافه کنم که؛ کودکان زير ۶ سال تفکر انتزاعي ندارند بنابراين يک سري مفاهيم را متوجه نميشوند.
مثلا وقتي شما از آنها قول ميگيريد، انتظار نداشته باشيد آنها به خوبي به قولشان عمل ميکنند. مثلا وقتي به کودک خود ميگوييم: «مگه تو به من قول نداده بودي؟» کودک با خودش ميگويد: «من که به مامانربابام چيزي نداده بودم که!»
بنابراين اگر ميخواهيد رفتاري در فرزندتان دروني و تبديل به ارزش شود بايد اول از همه خودتان آن را اجرا کنيد و با عمل خود به کودک درستي کاري را نشان دهيد.
عطيه ميرزا اميري - کارشناس ارشد روانشناسي
بازار