همسر غیرتی؛ معضل است یا نعمت
باحجاب/ داشتن شوهر غيرتي به نظر من يه دردسر به تمام معنا است؛ چون خودم دچار اين مشکل هستم و تنها معظل زندگيم همين موضوع غيرتي بودنه…» همه ي ما در بين اطرافيان و دوستانمان درد دل هايي از زناني شنيده ايم که از حساسيت هاي بيش از حد همسرانشان بر روي پوشش، رفتار و رفت و آمدهاي خود گله و شکايت دارند. اينگونه مردان در نظر بسياري از مردم با عنوان مرد غيرتي شناخته مي شوند. اما آيا واقعا” غيرتي بودن به اين معناست؟ آفريدگار مهربان غيرت را در مردان به صورت پاسباني دروني و فطري براي مشخص بودن و مختلط نشدن نسل ها تعبيه کرده است. در تعريف غيرت آمده است: غيرت به معناي دفاع از چيزي محبوب در برابر هرگونه دستبرد و تجاوز است. اما در مورد چه چيزهايي مي توان غيرت به خرج داد؟ انواع غيرت را بطور کلي به دو دسته مي توان قسمت کرد: غيرت ديني که در نتيجه آن فرد نسبت به اجراي دستورات الهي در زندگي خود و در جامعه حساسيت نشان مي دهد و براي حفظ ارزش هاي ديني و گسترش آن ها در جامعه و حتي در جهان تلاش مي کند، تا جايي که جانش را در راه دفاع از دين فدا مي کند. غيرت ناموسي غيرت ناموسي از نظر فردي موجب مي شود انسان براي حفظ پاکدامني خود به گناه مرتکب نشود. بين غيرت و پاکدامني ارتباط تنگاتنگي وجود دارد بطوريکه اميرالمؤمنين عليه السلام در اين باره فرمودند: ارزش انسان به قدر همّت اوست، صدق او به اندازه جوانمردي اوست، شجاعتش به اندازه پاکدامني اوست و عفّت او به قدر غيرت اوست. (نهج البلاغه، حکمت۴۷) از نظر خانوادگي نيز موجب مي شود فرد نسبت به حريم خانوادگي خود حساس بوده و از آن در برابر ورود بيگانه پاسباني نمايد. از نظر اجتماعي نيز انسان با غيرت، نه تنها نسبت به پاکي و طهارت خود حساس است بلکه نسبت به طهارت جامعه نيز حساسيت نشان مي دهد، زيرا لازمه پاک بودن حريم خانواده اين است که حريم جامعه پاک باشد. اينکه حضرت مي فرمايند: «پاکدامنى مرد به اندازه غيرت او است.»، گوياي آن است که بين پاکدامني مرد و غيرت او رابطه مستقيم وجود دارد. بدين معني که اگر مردي نسبت به زنان خانواده ي خود حساسيت و غيرت حقيقي و منطقي نشان دهد لازمه آن اين است که خود عفيف و پاکدامن باشد، به عبارت ديگر چنانچه مردي خود حدود روابط شرعي با زنان نامحرم را رعايت نکند و فقط نسبت به خانواده ي خود حساسيت نشان دهد اين حاکي از وجود نوعي جهالت و زورگويي است چرا که غيرت حقيقي ابتدا خود فرد را از گناه حفظ مي کند و سپس مانع از گناه ديگران مي شود. شهيد مطهري در شرح اين جمله امير المؤمنين عليه السلام مي گويد: کسي که نسبت به ناموس خود غيرتمند است به ناموس ديگري تجاوز نمي کند و اگر کسي به ناموس ديگران تجاوز کرد او غيرت را از دست داده است. همچنين ايشان مي گويد: سرّ اينکه مرد حساسيت فوق العاده در جلوگيري از ارتباط همسرش با ديگران دارد اين است که خلقت مأموريتي به او داده است تا نسب را در نسل آينده حفظ کند. اين احساس مانند احساس علاقه ي به فرزند است. اگر حس غيرت در مرد نمي بود که محل بذر را هميشه حفاظت و پاسباني کند، رابطه ي نسل ها با يکديگر به کلي قطع مي شد، هيچ پدري فرزند خود را نمي شناخت و هيچ فرزندي پدر خود را نمي شناخت. قطع اين رابطه، اساس اجتماعي بودن بشر را متزلزل مي سازد. (مجموعه آثار شهيد مطهري، ج۱۹، ص: ۴۱۶) غيرت ورزيدن مرد نسبت به همسر از نظر دين نيز غيرت ورزيدن مردان نسبت به زنان تأييد شده و حتي مرد را مسئول ناپاک بودن همسرش از نظر روابط با نامحرم مي داند. از امام صادق(عليه السلام) روايت شده است: بهشت بر مردان بيغيرت حرام است.(بحارالانوار، ج۳۵، ص۹۲۴) پيامبر خدا صلي الله و عليه و آله و سلم نيز فرمودند: زني که از خانه اش در حالي که خود را آراسته و بزک کرده و عطر زده خارج گردد، و شوهرش به اين کار راضي باشد، براي هر گامي که آن زن در بيرون از خانه بر مي دارد خانه اي در دوزخ براي شوهرش ساخته مي شود.(بحارالانوار ج ۱۰۳،ص ۲۴۹) روايات بسياري وجود دارد که بر غيرت ورزي تأييد کرده و مورد تشويق قرار مي دهد. زيرا همانطور که در بالا اشاره شد سرکوب و از بين بردن اين صفت در زن و مرد، حريم پاکدامني را به شدت مورد خطر قرار مي دهد. نکته جالب توجه اين است که اکثر زنان از اينکه همسرشان در حد معقول و منطقي به آن ها غيرت بورزد احساس نياز مي کنند. زيرا زن براي محفوظ ماندن از تعدي بدخواهان و مردان هرزه، به مرد (به عنوان پدر، برادر و همسر) که از نظر جسمي قوي تر است نياز دارد و اين ويژگي حمايت و حراست از زن، در مردان همان غيرت است که به صورت هاي مختلفي بروز مي کند. غيرت بي جا، غيرت نيست گاهي برخي از مردان از اين ويژگي مردانه بدرستي استفاده نمي کنند و خود خواهي هاي خود را به نام غيرت خرج مي کنند که اين مسئله يک انحراف اخلاقي است. مولا علي عليه السلام فرمودند: بپرهيز از غيرت نشان دادن بيجا که درستکار را به بيمار دلي و پاکدامن را به بدگماني رساند.(نهج البلاغه، نامه ۳۱) غيرت بي جا نسبت به همسر، به اندازه بي غيرتي زمينه ساز روابط نامشروع و بي حيايي ها خواهد شد. اما چه زيباست که زنان با رعايت حدپوشش و روابط با نامحرم وجود اين صفت انساني را در مردان خود تقويت کرده و آن راسرزنش نکنند. زيرا سرکوب اين صفت در مردان اثرات زيانباري براي خانواده ها در پي خواهد داشت. يکي از اثرات بي غيرتي مردان، برقراري روابط خارج از حدود شرعي با زنان ديگر است. خداوند نيز با غيرت است غيرت يکي از صفات الهي است و بدون ترديد وجود غيرت در انسان از همين صفت الهي ناشي مي شود. از حضرت امام صادق (ع) نقل شده که فرموده اند: خداوند غيرتمند است و هر انسان غيرتمندي را هم دوست دارد و براي غيرتش، گناهان زشت چه آشکار و چه پنهانش را حرام کرده است.»(کافي، ج۵، ص ۵۳۵، ح ۱) رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: آگاه باشيد که خداوند، محرمات را حرام و حدود را وضع کرد و هيچ کس غيورتر از خدا نيست که از روي غيرت، زشتي ها را حرام کرده است. بر همين اساس، خدا به هر غيرتمندي نظر لطف و مرحمت دارد.» (بحارلانوار، ج ۷۳، ص ۳۳۲) بنابراين غيرت نه يک صفت مذموم بلکه يکي از کمالات انساني است که آفريدگار آن را در بشر قرار داده است. با تقويت اين صفت الهي در وجود خود و اعضاي خانواده و پرهيز از افراط گرايي ها در اين زمينه، بي ترديد مي توان حريمي پاک و ايمن براي خانواده خود فراهم کرد.