ستاره/ جرم پشت دندانها ممکن است به دلايل مختلفي مانند مصرف برخي داروهاي خاص و خوراکيهايي مثل قهوه و چاي يا کشيدن سيگار ممکن است ايجاد شود. درصورتي که فردي بهداشت دهان و دندان خود را رعايت نکند، اين جرم ميتواند به مادهاي زرد – قهوهاي و سخت تبديل شود. همچنين اين خطر براي قسمتهايي از دندان که دسترسي به آنها دشوارتر است، مثل پشت دندانها يا دندانهاي انتهايي بيشتر است. ما در اين مطلب به طور اختصاصي به نحوه رفع جرم پشت دندان هاي جلو و به طور کلي پيشگيري از اين عارضه ميپردازيم.
رعايت بهداشت دهان و دندان؛ اولين قدم در رفع جرم دندان
رعايت بهداشت دهان و دندان بهترين روش براي از بين بردن جرم دندانهاست. انجمن دندانپزشکي آمريکا توصيه ميکند که روزي دوبار با خمير دندان فلورايد، دندانها را مسواک کنيد. همچنين توصيه ميکنند روزانه يک بار از نخ دندان استفاده شود. ابتدا با نخ دندان، باقيماندهي غذا و جرم را از بين دندانها و نواحي دور از دسترس خارج کرده و بعد از آن، با مسواک جرم را از روي سطح دندانها پاک نماييد.
براي مسواک زدن دندانها به اين ترتيب عمل کنيد:
۱. ابتدا از دندانهاي عقبي و آسيابي بالايي شروع کنيد.
۲. مسواک را به صورت دوراني بر روي سطح دندان حرکت دهيد.
۳. سطوح جلويي و پشتي دندانها را به خوبي مسواک کنيد و بعد به سراغ دندانهاي پايين برويد.
۴. پس از نخ دندان و مسواک، دهان را با دهانشويه بشوييد. بسياري از دهانشويههاي بدون نياز به نسخه، حاوي فلورايد هستند که ميتوانند از تشکيل جرم محافظت کنند. کساني که به ورم لثه مبتلا هستند ممکن است به نوع قويتري از دهانشويه نياز داشته باشند. دندانپزشکها ميتوانند دهانشويههاي ضد عفوني کننده مناسبي را به شما پيشنهاد کنند.
با اينکه مسواک دستي هم از پس بهداشت دندانها برميآيد، اما تحقيقات انجام شده در سال ۲۰۱۴ نشان ميدهند که مسواکهاي برقي در از بين بردن جرم دندانها و کاهش بيماريهاي لثه موثرتر هستند.
رفع جرم پشت دندان هاي جلو و ساير نواحي دندانها
۱. جرمگيري دندان با جوش شيرين
مسواک زدن با جوش شيرين يک روش ايمن و موثر براي از بين بردن جرم دندانهاست. جوش شيرين ميتواند پلاک و تارتار را بدون آسيب رساندن به ميناي دندان از بين ببرد. مطالعات نشان ميدهند که خمير دندانهاي حاوي جوش شيرين براي کاهش مقدار جرم دندانها نسبت به خميردندانهاي معمولي موثرتر هستند.
جوش شيرين همچنين در برابر دمينراليزاسيون؛ يک فرايند شيميايي که کلسيم و مواد معدني را از ميناي دندان ميگيرد، محافظت ميکند. کربوهيدراتهاي موجود در غذاها با کاهش سطح pH دهان محيطي اسيدي ايجاد ميکنند و باعث دمينراليزاسيون ميشوند.
حداقل سطح pH دهان که به ميناي دندان آسيب نميرساند، بين ۵.۱ و ۵.۵ است، هر مقداري کمتر از آن موجب دمينراليزاسيون و آسيب به دندانها ميشود. جوش شيرين به دليل آنکه اسيدي است، اين فرآيند را تا حد زيادي کاهش ميدهد و به متعادل کردن سطح اسيديته دهان کمک ميکند. تحقيقات نشان ميدهند که جوش شيرين علاوه بر تمام اين مزايا، ميتواند به کاهش باکتريهاي عامل پوسيدگي دندان نيز کمک کند.
۲. روغن کشي با روغن نارگيل
روغن کشي (Oil pulling) يک روش آسان براي از بين بردن باکتريها، جرم دندانها و به طور کلي بهبود سلامت دهان است. روغن نارگيل به دليل داشتن خواص ضد التهابي و آنتياکسيداني براي روغن کشي بسيار ايدهآل است. روغن نارگيل همچنين حاوي اسيد لوريک، يک اسيد چرب با خاصيت ضد ميکروبي است.
يک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان ميدهد که اين روش ميتواند تا ۵۰ درصد موجب جرمگيري دندانها شود. بعلاوه اينکه در اين مطالعه، شرکت کنندگان شاهد بهبود چشمگير علائم آماس لثه بودند. محققان معتقدند که اين امر به علت کاهش جرم دندان بوده است.
براي روغن کشي مراحل زير را دنبال کنيد:
۱. يک قاشق غذاخوري روغن نارگيل گرم را در دهان بگذاريد.
۲. روغن را به مدن ۵ تا ۱۰ دقيقه در دهان بگردانيد. سعي کنيد اين کار را با فشار انجام دهيد تا روغن از ميان دندانها عبور کند.
۳. روغن را به داخل سطل زباله يا داخل يک دستمال بريزيد. (ريختن روغن نارگيل در داخل سينک موجب گرفتگي لولهها ميگردد.)
لازم به ذکر است که روغن زيتون، بادام و کنجد را نيز ميتوانيد جايگزين روغن نارگيل در اين روش کنيد.
ساير روشهاي خانگي رفع جرم دندان
براي تميز کردن دندانها از ژل آلوئه ورا با آب، مقداري جوش شيرين و آب ليمو استفاده کنيد.
ماليدن پوست پرتقال به از بين بردن ميکروارگانيسمهايي که ميتوانند منجر به رسوب جرم روي دندان شود، کمک خواهد کرد.
جويدن سبزيجات خام دندانهاي شما را تميزتر ميکنند.
استفاده از اسکرابر دندان
پيشگيري از ايجاد جرم روي دندانها؛ مسواک بزنيد، سيگار نکشيد!
بهترين راه جلوگيري از ايجاد جرم بر روي دندانها، به ويژه در قسمت پشت دندانهاي جلويي استفاده از نخ دندان و مسواک زدن اين قسمت با دقت بيشتر است. در اين ناحيه، چون دسترسي با مسواک کمي دشوار است و چون اين بخش از دندانها بيشتر در معرض خوراکيهاي رنگدار و دود سيگار قرار دارد، بيشتر نيز جرم ميگيرد. براي پيشگيري از اين عارضه بايد سعي کنيد روزانه دوبار مسواک بزنيد و يک بار نخ دندان بکشيد. ترجيحا از خميردندان فلورايد استفاده نماييد.
مراجعه منظم به دندانپزشک و جرمگيري حرفهاي ميتواند به جلوگيري از مشکلات دهان و دندان کمک کند. دندانپزشکان تمام دندانها را معاينه ميکنند و هرگونه علائم پوسيدگي دندان و بيماري لثه را بررسي مينمايند. آنها همچنين هرنوع جرم يا تارتار را از روي سطح دندان و از قسمتهايي مثل پشت دندانها حذف ميکنند (يکي از اين روشها برساژ است).
دندانپزشک همچنين ميتواند براي جلوگيري از پوسيدگي دندانها، با فلورايد آنها را شستشو دهد. در صورتي که دندانپزشک متوجه حفره يا علائم التهاب در لثه شود، راههايي براي کاهش اين علائم و جلوگيري از آسيب بيشتر توصيه خواهد کرد.
ايجاد تغيير در رژيم غذايي و سبک زندگي نيز ميتواند به جلوگيري از تشکيل جرم بر روي دندانها، به ويژه در قسمتهاي پشتي دندانها، کمک کند. کاهش يا قطع مصرف قند، نشاسته و غذاهاي اسيدي ميتواند خطر پوسيدگي را کاهش دهد. از مصرف مواد زير تا حد ممکن اجتناب کنيد يا بلافاصله بعد از مصرف، مسواک بزنيد:
شيريني، کيک و آبنبات
غذاهاي نشاستهاي يا قندي که به دندان ميچسبند، مانند نان، سيبزميني و برخي از ميوههاي خشک.
نوشابه و نوشيدنيهاي انرژيزا
آب مرکبات
مصرف سيگار و تنباکو
بازار