پیامدهای روانی گریبانگیر خانواده زندانی
خراسان/ در روز ملي حمايت از خانواده زندانيان از 3 مشکل رايج اين خانوادهها گفتهايم و چند توصيه به اطرافيانشان خواهيم داشت خانواده زندانيان بعد از زنداني شدن يکي از اعضاي خانواده شرايط سختي را متحمل ميشوند. مشکلات مالي ايجاد شده بعد از اين اتفاق تنها يکي از مشکلاتي است که به وجود ميآيد و همه ما درباره اش شنيدهايم. در اين بين، معمولا مشکلات رواني پيشآمده براي خانوادههاي اين افراد که تا مدتها بر زندگيشان سايه ميافکند، حل نشده و پنهان باقي ميماند. در اين مطلب به بهانه روز 5 خرداد که به نام روز ملي «نسيم مهر»، روز حمايت از خانوادههاي زندانيان نام گذاري شده است، ميخواهيم گوشهاي از آسيبهاي رواني به وجود آمده براي خانواده زندانيان را مطرح کنيم و چند توصيه به اطرافيان چنين خانوادههايي داريم تا شرايط را سختتر نکنند. انگ اجتماعي(استيگما) واژه استيگما يا انگاجتماعي يعني داشتن عقايد يا باورهاي منفي درباره افرادي که به دلايل مختلف در مرحله اي از زندگيشان، مرتکب اشتباه شدهاند. متاسفانه کلمه زندان و زنداني نيز بار منفي به همراه دارد که مجوز انگ اجتماعي را صادر ميکند. تفاوتي ندارد فرد به چه دليلي زنداني شده است. فرزند زنداني بودن، همسر زنداني بودن، والد زنداني بودن و ... همه اين عناوين بعد از زنداني شدن يک عضو خانواده تا مدتها روي فعاليت هاي اعضاي خانواده تاثير ميگذارد. خانواده يک زنداني بعد از گرفتار شدن او شرايط روحي سختي را متحمل ميشوند و اين اوضاع هر بار با ملاقات زنداني تشديد و احساس حقارت زنده ميشود. ديدن يکي از عزيزان پشت ميلههاي زندان به اندازه کافي هيجانات ناخوشايند به همراه دارد، حال آنکه انگ اجتماعي هم به اين افراد وارد شود. خانواده اين افراد معمولا از جانب ديگران به سختي مورد پذيرش قرار ميگيرند. ازدواج، اشتغال، ديد و بازديد با خانواده زندانيان و ... همه تحتالشعاع اين مسئله قرار ميگيرد. مشکلات تحصيلي تحقيقات نشان ميدهد که وضعيت تحصيلي فرزندان تحت تاثير زنداني شدن والدين قرار ميگيرد چرا که تحصيلات نيازمند آرامش رواني و محيط امن است که در خانوادههايي با والدين زنداني و مجرم چنين موقعيتي به سختي پيدا ميشود. احساس خجالت، انزواي خانوادگي و زير سوال رفتن اقتدار خانواده همه در عملکرد تحصيلي افراد خانواده تاثير ميگذارد. مشکلات زناشويي به تجربه براي تمام مددکاراني که در زندان مشغول به کار هستند، ثابت شده است که همسران زندانيان از مشکلات متعدد زناشويي رنج ميبرند. کاهش پيوندهاي عاطفي بين همسر و زنداني، افکار سوءظن نسبت به همسر(حتي بعد از رهايي) و ... باعث ميشود افراد اميدشان را براي داشتن زندگي مشترک خوب مثل قبل از دست بدهند. 3 توصيه به اطرافيان خانوادههاي زندانيان به عنوان يک همنوع از برچسب زدن به يکديگر اجتناب کنيم. نبايد جرايم عمدي با غيرعمدي را يکي بدانيم. در برخي موارد فرد به طور غيرعمد مرتکب اشتباهي ميشود و به زندان ميافتد ولي اين مسئله نبايد موجب طرد اجتماعي او و خانوادهاش شود. به عنوان يک خويشاوند نه تنها در اين بحران رابطهمان را با خانواده زنداني کم نکنيم بلکه در صورت رضايتشان، بيشتر با آنها در ارتباط باشيم تا مورد همدردي قرار گيرند و خاطر نشان کنيم انزواي اجتماعي راهحل ناکارآمدي است. به عنوان يک کارفرما در پيشينه و سوابق کاري يک متقاضي کار در درجه اول به مهارتها و صلاحيت کاري فرد توجه کنيم. علت زنداني شدن فرد را بررسي کنيم و از اعتماد کردن و دادن فرصت مجدد به افراد نااميد نشويم. نويسنده : عطيه تقوي بجنوردي |روانشناس