کودکت/ زندگي سرشار از وقايع پيچيده، غيرمنتظره و حوادث ناگوار است. شما نميتوانيد در برابر همه چيز از کودکانتان محافظت کنيد و اين کار اصلا وظيفه شما نيست! چراکه شما، به عنوان والد و مراقب، بايد کودکاني تربيت کنيد که در “اين” دنيا زندگي ميکنند، نه در دنيايي که تحت سلطه شماست و اتفاق ناگواري در آن نميافتد. وظيفه شما اين است که کودکاني انعطافپذير پرورش دهيد. کودکاني که با چالشها مواجه شوند و کمترين آسيب را ببينند. کودکاني که با اعتماد به نفس به دنبال حمايت باشند و بدانند، وقتي زندگي سخت ميشود، قدرتي دروني براي مواجهه با مشکلات دارند.
از مرگ يک ماهي گلي گرفته تا زلزله و سيل، زندگي همواره چالشهايي براي شما به وجود ميآورد. هرگونه تغيير، نقل مکان يا حتي تجربه سوگ، اين فرصت را به شما ميدهد تا به کودکانتان آموزش دهيد چطور در دنياي واقعي زندگي و رفتار کنند. اگر شما نيز اين دغدغه را داريد که چگونه خبرهاي بد را به کودکان بدهيد، بدون اينکه آسيبي به آنها وارد بيايد، با اين مقاله کودکت همراه باشيد.
اول هواي خودتان را داشته باشيد
به احتمال زياد، وقتي ميخواهيد خبر بدي را منتقل کنيد، آن خبر باعث ناراحتي شما نيز شده است. درنگ کنيد و درون خودتان را بهخوبي مشاهده کنيد و ببينيد حالتان چطور است. به اندازه کافي خوابيدهايد؟ آيا احساس نداشتن تمرکز و اضطراب داريد؟ چه کارهايي براي حمايت از خودتان ميتوانيد انجام دهيد؟ انجام کارهاي خودحمايتي بستگي به شرايط دارد، اما لازم است قبل از اينکه با کودکتان صحبت کنيد، احساساتتان را با يک دوست يا يکي از اعضاي خانواده در ميان بگذاريد. وقتي با هر روشي خود را آرام کرديد و به خود مسلط شديد، ميتوانيد موضوع را با کودکتان در ميان بگذاريد و به اين ترتيب، از آنجا که خودتان اطلاعات را بهخوبي پردازش کرده ايد و به احساستان آگاهيد، اطلاعات اضافه را به کودکتان نمي دهيد.
اگر برايتان ممکن بود، تلاش کنيد خبر را با کمک همسرتان يا حمايت يکي از دوستان يا اعضاي خانوادهتان، که رابطه صميمانهاي با کودک دارد، بيان کنيد. در اين روش احساس امنيت، حمايت و آرامش بيشتري وجود دارد. حمايت آنها ميتواند در حد آوردن فنجاني چاي يا پيشنهاد فعاليتي آرامبخش بعد از شنيدن خبر ناگوار باشد.
رويکرد و روش خود را انتخاب کنيد
۱) رويکرد «بيان مستقيم»: براي خودتان بنويسيد که ابتدا چه چيزي را ميخواهيد مطرح کنيد. اين کار به شما کمک ميکند مستقيمترين راه را براي بيان آنچه نياز داريد تدوين کنيد. همچنين، وقتي آن را نوشتيد، خواهيد ديد که گاهي “چيزهاي غيرضروري” را بيان ميکنيد. بچهها لازم نيست همه جزئيات را بدانند، فقط لازم است اصل مطلب را بدانند تا بتوانند سؤالاتشان را از شما بپرسند.
۲) رويکرد «پذيرش با خيالي آسوده»: برخي از خبرهاي نه چندان خوشايندي را که بايد با کودکان در ميان بگذاريد، مانند والديني که شغل خود را از دست دادهاند يا دچار بيماري گذرايي شدهاند يا عمل جراحي در پيش دارند، ميتوانيد وقتي براي شام به رستوران رفتهايد با آنها در ميان بگذاريد. زيرا از آنجا که در محيطي آرام و صميمي هستيد، خودتان هم احساس آرامش و راحتي ميکنيد و حتي نسبت به آنچه در آينده رخ خواهد داد خوشبين خواهيد بود:
بابا شغل خود را از دست داده است، اما او به دنبال شغل جديدي است، وقتي شغل جديدش را پيدا کرد، چه هديهاي برايش بگيريم؟
من چند روز به بيمارستان ميروم، دوست داري وقتي بهبود پيدا کردم، چه فعاليتهايي با هم انجام دهيم؟
از اين گذشته، همه چالشهاي زندگي وقايع دردناک و عظيمي نيستند و کودکان شما بايد ياد بگيرند برخي از وقايع بخشي از زندگي عادياند. درست است که ناراحتکننده يا آزاردهندهاند، اما بحران وحشتناک و بزرگي نيستند. داشتن رويکرد پذيرش با خيالي آسوده به برخي از مشکلات زندگي به شما کمک ميکند کمتر احساس دستپاچگي کنيد.
۳) رويکرد «چه احساسي داريد اگر …»: اين رويکرد روشي عالي براي پذيرش خبرهاي ناگوار قبل از مواجهه با آن اخبار است و يکي از روشهاي مؤثر براي مواقعي است که رويدادي در آينده نزديک اتفاق خواهد افتاد. اين روش براي رويدادهايي که به طور مستقيم روي خود کودک تاثير ميگذارد هم بسيار مؤثر است. براي مثال، “اگر مجبور شوي مدرسهات را عوض کني، چه حسي داري؟” يا “چه احساسي داري اگر ديگر پدربزرگ را نبيني؟” حتي ميتوانيد درباره اتفاقي که براي يک دوست ميافتد صحبت کنيد. “اگر دوستت به ديابت مبتلا شود، چه حسي داري؟ آيا او را متفاوت ميبيني؟” اين روش به کودکان فضا ميدهد تا مشکل را از بيرون مشاهده کنند.
انتخاب زمان و مکان مناسب و اينکه چگونه خبرهاي بد را به کودکان بدهيد
مکاني که اخبار را بيان ميکنيد ميتواند در چگونگي دريافت خبر تاثير داشته باشد. مکاني دور از خانه را براي صحبت درباره اخبار انتخاب کنيد و قدرت پيادهروي را در پاکسازي روان و تخليه احساسات دستکم نگيريد.
براي مثال، اتاق خواب کودک، در حالي که او با وسايل و اسباببازي ها و خاطره هايش احاطه شده است، مکان مناسبي براي صحبت درباره تغيير خانه نيست. در عوض، زماني را براي بيرون رفتن از خانه انتخاب کنيد، مثلا در حال پيادهروي در خيابان و تماشاي خانههاي ديگر. به اين ترتيب، ميتوانيد درباره نقل مکان صحبت کنيد: “تصور کن اگر ما در اين خانه يا آن خانه زندگي ميکرديم، چطور بوديم؟” يا “خيلي هيجانزدهام که ببينيم زندگي ما در خانه جديدمان چطور خواهد شد.” ميتوانيد درباره چيدمان خانه جديد برنامهريزي کنيد: “به نظر تو قاب عکس خانوادگيمان را کجا نصب کنيم؟” به همين ترتيب، وقتي کودکان از مدرسه بازميگردند، زمان مناسبي براي اطلاع دادن تغيير مدرسهشان نيست. بهتر است تا آخر هفته صبر کنيد تا آنها کمي از حال و هواي مدرسه فاصله بگيرند تا بهتر درباره تغيير مدرسه فکر کنند.
در پاسخ به اينکه بهتر است چگونه خبرهاي بد را به کودکان بدهيد يا در چه شرايطي اين کار را بکنيم ميتوان گفت بهتر است اين کار در فضايي آرام انجام بگيرد، اما قطعا آن مکان تختخواب آنها نيست. تختخواب کودک جايي است که در آن استراحت و رؤياپردازي ميکند، پس تا آنجا که ميتوانيد تمام اخبار ناگوار را از اتاق و تختخواب او دور نگه داريد. گوشه دنجي از سالن نشيمن يا آشپزخانه را انتخاب کنيد، موسيقي آرامبخشي پخش کنيد و سعي کنيد وقتي ميخواهيد صحبت کنيد، فضا را گرم و صميمانه کنيد. بهتر است کودکان کمسنتر عروسک نرمي را در آغوش داشته باشند. نزديک کودکتان بنشينيد و آرامش خود را حفظ کنيد، نوازش کردن پشت آنها هم ميتواند به آنها احساس راحتي و آسايش بدهد و هر دوي شما را آرام کند.
بازار