تستی که مشخص می کند والد هلیکوپتری هستید؟
سواد زندگي/ کساني که دهه 60 و قبل از آن متولد شده اند به ياد مي آورند که آن موقع پدر مادرها مثل امروز درگير فرزندان خود نبودند. همين که به مدرسه مي رفتيم و آخر سال مردود نمي شديم کفايت مي کرد. اما در دو دهه اخير به اين طرف شرايط به کلي دگرگون شده است. پدر و مادرها مراقبت بسيار بيشتري از فرزندان خود دارند مرتب با معلم و مدير و مربي مدرسه در تماسند و بچه ها نيز به نوبه خود و نسبت به بچه هايي که 30 سال قبلتر کودکي کرده اند بيشتر به حمايت والدين خود متکي اند. در اين ميان گروهي از والدين بيش از اندازه و به گونه اي افراطي در امورات روزانه فرزندان خود مداخله مي کنند. اگر غذايي باب ميل فرزندشان نيست بلافاصله غذاي مورد نظر او را تدارک ميبينند حتي اگر به ميهماني رفته باشند يا آنکه مدام با معلم و مدير مدرسه فرزندشان در تماسند تا مطمئن شوند که بهترين امکانات در اختيار او قرار مي گيرد و يا خواهان برد هميشگي فرزندان خود در هر مسابقه، آزمون يا چالشي هستند. مطالعات دانشمندان امور تربيتي نشان مي دهد که فرزندان اين والدين به نسبت ديگران ميزان بيشتري از اضطراب، ناشادي و خودشيفتگي را تجربه ميکنند و در بزرگسالي نيز با مشکلات بيشتري درگير خواهند بود. اگر شما هم از آن دسته والديني هستيد که مدام مراقبيد تمام موانع را از سر راه فرزند خود برداريد و چارچوب هاي سفت وسختي را براي لحظه لحظه زندگي او در نظر گرفته ايد لازم است در روش خود تجديدنظر کنيد چرا که اين شيوه فرزند شما را آسيب پذير مي کند. فرزندپروري هليکوپتري بحث نوظهور شيوه فرزند پروري هليکوپتري به تازگي مورد توجه محافل علمي مختلفي قرار گرفته است و مطالعات بسياري راجع به آن انجام شده است. طبق گزارشي که اخيرا در روزنامه سيدني مورنينگ هرالد منتشر شده است، شمار زيادي از والدين به طور منظم با معلمان فرزندان خود تماس مي گيرند و از آنها در مورد نمرات کودکان و پيشرفت دانش آموزان از نظر درسي و همچنين اخلاقي پرس و جو مي کنند. چنين پدران و مادراني به "والدين هليکوپتري" معروف شده اند. بر اساس مطالعه اي از انجمن روانشناسي آمريکا آن دسته از والديني که اين استراتژي را به عنوان متد تربيتي اصلي خود انتخاب کرده اند، بسيار بيش از نياز واقعي فرزندان خود در زندگي آنها مداخله مي کنند. اين والدين هليکوپتري بيش از اندازه از فرزندان خود حمايت مي کنند و به دنبال ايجاد شرايطي پايدار هستند که از هر گونه اتفاق خارج از چهارچوبي عاري باشد. همانطور که در يکي از مقالات وبگاه خبري بيزنس اينسايدر آمده، اين روزها شيوه فرزند پروري هليکوپتري بيش از همه گريبان گير کودکان مدرسه اي و در نتيجه منجر به تشديد اختلافات تفکري ميان خانواده ها و فرزندان آنها شده است. از جمله بزرگترين عوارض اين رفتارهاي تربيتي مي توان به اضطراب افزايش يابنده و خودشيفتگي اشاره کرد. فرزند پروري افراطي چيست؟ بر اساس پژوهشي که نتالج آن در مجله Phi Delta Kappan آمده است، والدين امروزي در مقايسه با دهه 1980 ساعات بيشتري از روز را صرف توجه به امور تربيتي فرزندان خود ميکنند. اين توجه حوزه وسيعي از فعاليتهاي کودکان را در بر ميگيرد و به نوشته اين نشريه باعث ميشود تا اين کودکان تصور دقيق و روشني از وضعيت عيني و شرايط واقعي که قرار است در بزرگسالي با آن مواجه شوند نداشته باشند. اين امر به وابستگي بيش از حد آنها به والدين مي انجامد که عوارضي از جمله احساس اضطراب و استرس در زمان غياب والدين و نيز خودشيفتگي و خودمحوري را در پي دارد. عواملي که در بزرگسالي ميتواند موجب سرخوردگي، ناخرسندي و عدم موفقيت آنها در زندگي شخصي و اجتماعيشان شود. والدين هليکوپتري بهشدت حمايتگر هستند و بيش از حد مسئوليت کودک را به عهده ميگيرند، بهطوري که انگار هميشه نخهايي نامرئي بين والدين و کودک وصل شده است. براي مثال، اگر کودک کفش ورزشياش را در خانه جا بگذارد، کفش را برايش به باشگاه ميبرند يا اگر تکاليفش را تمام نکند، برايش انجام ميدهند. چنين والديني در پارک مدام اطراف کودک خود هستند يا هر ۳۰ دقيقه دستهاي او را ضدعفوني ميکنند. والدين با سبک فرزندپروري هليکوپتري بسيار مضطرب و کنترلگر هستند. اغلب آنها افرادي کمالپرستاند که فشار زيادي به خود ميآورند و کودک را بازتاب موفقيتهايشان ميدانند. درنهايت، تمامي اين فشارهاي والدگري آنها را در معرض افسردگي، دلزدگي و خستگي مفرط قرار ميدهد. اضطراب کنترلنشده منشأ بسياري از مشکلات جسمي مانند مشکلات گوارشي (تهوع، اسهال)، بيخوابي، ضعف سيستم ايمني و حتي بيماري قلبي است. طبيعي است که هر پدر و مادري بهترين ها را براي فرزند خود مي خواهد. اما گاهي اوقات اين علاقه و دلسوزي حالتي افراطي به خود مي گيرد که مضرات متعددي را به همراه خواهد داشت. بر اساس مطالعه اي از هفته نامه پزشکي بي ام جي، کودکاني که به اندازه متعادل عشق، محبت و توجه از جانب والدين خود دريافت مي کنند، در آينده نيز شخصيت هايي مقاوم و با سطح استرس کمتر را توسعه خواهند داد و در مقابل کودکاني که والدين آنها از استراتژي تربيتي هليکوپتري بهره ميگيرند در آينده با مشکلات بسياري از جمله کاهش اعتماد به نفس، خودبزرگ بيني و پرخاشگري را تجربه خواهند کرد. تست فرزندپروري هليکوپتري حال از کجا بدانيم که در حال زياده روي هستيم و واقعا فرزند خود را به شيوه هليکوپتري تربيت ميکنيم يا خير؟ در سال 2012، يک جامعه آماري 128 نفري از روانشناسان و مشاوران استراليايي گرد يکديگر آمدند و به پرسش هايي مرتبط با نمونه هاي فرزند پروري هليکوپتري پاسخ دادند. در ادامه تستي را که بر اساس نتايج اين مطالعه که توسط انتشارات دانشگاه کمبريج به چاپ رسيده است مرور ميکنيم. با انجام اين تست و پاسخگويي به سوالات آن ميتوانيد خود را محک بزنيد: آيا شما پدر و مادر هليکوپتري هستيد؟ ۱. اگر فرزندتان در يک امتحان نمره پاييني بگيرد، آيا شما با معلمش تماس ميگيريد تا علت کم شدن نمره او را متوجه شويد؟ ۲. اگر فرزندتان شب را در بيرون از خانه با دوستانش سپري کند، آيا در تماممدت منتظر بازگشت وي مانده و نگران هستيد؟ ۳. آيا بهطور مرتب اتاق فرزندتان را تميز ميکنيد؟ ۴. آيا هميشه در انجام تکاليف فرزندتان به وي کمک ميکنيد و حتي گاهي اوقات به جايش تکاليف را انجام ميدهيد؟ ۵. اگر کودکتان در مدرسه با دوستانش مشکل پيدا کند، سريع گوشي تلفن را برداشته و با منزل آنها تماس ميگيريد؟ ۶. زماني که حوصله فرزندتان سر ميرود، شما براي وي سرگرمي پيدا ميکنيد؟ ۷. با بروز کوچکترين درگيري بين فرزندتان با همکلاسيهايش در مدرسه، سريعاً به معلمش اطلاع ميدهيد؟ ۸. در همه اماکن مثل سايه دنبال فرزندتان هستيد و هميشه کارهاي وي را زير نظر داريد؟ ۹. هر روز کيف فرزندتان را آماده ميکنيد و هنگام رفتن به اردو تمام لوازم مورد نيازش را جمعآوري و مهيا ميکنيد؟ ۱۰. در بسياري از مواقع وظايفي را که به عهده فرزندتان گذاشته ميشود شما انجام ميدهيد؟ نحوه تفسيـــــر تست اگر از ميان سؤالات بالا به ۵ تا ۷ سؤال پاسخ مثبت داديد بايد گفت: نظارت شما روي کودکتان کمي بيش از حد مجاز است، اما در عين حال فرصتهايي را هم به آنها ميدهيد تا خودشان وظايف و مسئوليتهايشان را انجام دهند. اگر به ۷ سؤال يا بيشتر پاسخ مثبت داديد، متاسفانه بايد گفت که شما يکي از والديني هستيد که به جاي فرزندتان زندگي ميکنيد. کودکان شما هيچ فرصتي براي تجربه زندگي ندارند و اگر به اين روش ادامه دهيد شايد مجبور شويد تا آخر عمر بار مسئوليتها و اشتباهات آنها را به دوش بکشيد.