برادری قهرمان با 90 بخیه بر صورت
خراسان/ نگاهي به موضوع آموزش مراقبت خواهر و برادرها از همديگر به بهانه ماجراي خبرساز پسربچه شجاعي که با انداختن خود جلوي سگ از خواهرش مراقبت کرد
در روزهاي اخير در شبکههاي اجتماعي داستان «بريجر واکر»، پسربچه شش سالهاي که براي محافظت از خواهر چهار سالهاش خود را جلوي سگ انداخته بوده، سر و صداي زيادي به پا کرده است. بريجر وقتي ميبيند سگي به خواهرش حمله مي کند، بين سگ و خواهرش ميايستد تا سگ نتواند به خواهرش آسيب بزند. بعد از اين حمله، بريجر زير عمل دو ساعته رفت تا پزشکان بتوانند با 90 بخيه تا حد امکان آسيبهاي وارد شده را ترميم کنند. اين طور که رسانهها نقل کردهاند اين پسر درباره چرايي کارش گفته است: «با خودم فکر کردم اگر قرار باشد کسي بميرد، بهتر است من باشم نه خواهرم.» اقدام شجاعانه اين پسر توجه افراد زيادي را به خود جلب کرد و برخي از چهرهها پيامهايي براي او فرستادهاند؛ کريس اوانز، بازيگر «کاپيتان آمريکا» در سري فيلمهاي کمپاني مارول که شخصيت مورد علاقه بسياري از کودکان است براي او پيام تصويري فرستاده و او را قهرمان خطاب کرده است. در نمونه اي ديگر تام هالند، بازيگر «اسپايدرمن» تلفني با اين پسر بچه صحبت کرده است و گفته به او افتخار ميکند و تصور ميکند خواهر او خيلي خوششانس است که چنين برادري دارد. شايد شما هم با خواندن اين داستان با خود فکر کنيد آيا واقعا بايد همه خواهر و برادرها به وقت خطر از همديگر اين طور مراقبت کنند؟ و اگر بخواهيم مراقبت از همديگر را به فرزندانمان بياموزيم بايد به چه نکاتي توجه کنيم؟
آموزش فرزندان براي مراقبت از يکديگر را فراموش نکنيد
اگر با خود تصور ميکنيد که خب مراقبت از کودکان وظيفه بزرگ سالان است و داشتن چنين توقعي از کودکان براي مراقبت از همديگر درست نيست، بايد بگويم تصور شما تا حدي درست است. مراقبت از کودکان قطعا در درجه اول وظيفه والدين و ديگر بزرگ سالان است اما توجه داشته باشيد که خطرات هميشه با هماهنگي ما بزرگ ترها وارد زندگي فرزندان ما نميشوند. در همين ماجراي بريجر، خانواده اين پسربچه براي مهماني به خانه يکي از دوستان خود رفته بودند. کودکان با اطلاع بزرگ ترها به حياط ميروند و بعد آنجا سگ يکي از همسايهها به صورت ناگهاني به آنها حمله ميکند. واقعيت اين است که اگر بريجر براي مراقبت از خواهر کوچکش(که با توجه به سن اش آسيبپذيرتر است) خودش را جلو نميانداخت، معلوم نبود چه اتفاقي براي آن دختر ميافتاد. پس در عين حال که تمام تلاش خود را براي مراقبت اصولي و به اندازه از فرزندان خود به کار ميبريد، آموزش و تمرين دادن فرزندان به مراقبت از همديگر را هم فراموش نکنيد.
تصوري متعادل از رابطه خواهر و برادري داشته باشيد
برخي والدين با خواندن اين داستان، آهي کشيده و ياد تمام موقعيتهايي ميافتند که فرزندانشان سر به سر هم ميگذارند. اگر شما هم جزو اين گروه هستيد، پس بگذاريد همين ابتداي کار موضوعي را روشن کنيم. اگر تصور ميکنيد کودکان شما قرار است يا به شدت هواي هم را داشته باشند يا در نقطه مقابل سر به سر هم بگذارند، دچار خطايي اساسي شدهايد. رقابت و کمي اختلاف بين خواهر و برادرها کاملا طبيعي است. پس اگر فرزندان شما گاهي با هم مشکل دارند، نااميد نشويد. در عوض به فکر تقويت رفتارهاي مثبت در آنها باشيد.
متناسب با توان کودک از او توقع داشته باشيد
يکي از مشکلات شايعي که وقتي موضوع مراقبت از خواهر و برادر مطرح ميشود، بروز ميکند، توقع بيش از حد والدين از فرزندان است. توجه داشته باشيد براي داشتن توقعي به اندازه در کنار توان جسمي و رواني کودک متناسب با سن او، بايد به تفاوتهاي فردي کودکان هم توجه داشت. پس اگر فرزند شما به عنوان مثال بسيار محتاط است از او توقع مداخله در موقعيتهاي خطرناک ناگهاني را کمتر داشته باشيد و در عوض او را تشويق کنيد تا در موقعيتهايي آرامتر، مراقبت از اطرافيان خود را تمرين کند.
اين داستان را براي فرزندتان تعريف کنيد
داستانهايي چون داستان بريجر، اين امکان را دارند که با تعريف آن براي فرزندانمان نشان دهيم که چه رفتارهايي از نظر ما ارزشمند است. وقتي بچهها تحسين ما از رفتارهاي ديگران را ميبينند، متوجه ارزشهاي مدنظر ما ميشوند. اين مسئله قدم اول در تشويق کودکان به انجام چنين رفتارهايي است.
با روشهاي مختلف اين رفتار را تقويت کنيد
اگر ميخواهيد فرزندان شما هواي همديگر را داشته باشند، لازم است رفتارهاي مراقبت کردن را در آنها به صورت عمومي هم تقويت کنيد. مراقبت از يک گياه يا يک حيوان يکي از موقعيتهايي است که به ويژه کودکان کمسال ميتوانند از آن بهره زيادي ببرند و مهارتهاي خود را تقويت کنند. يکي ديگر از منابع خوب براي معرفي چنين رفتارهايي، کتابهاي داستان کودکانه هستند. توجه داشته باشيد لازم نيست در کتاب داستان خواهر و برادرها چنين رفتارهايي را انجام داده باشند بلکه وقتي کودک داستانهايي را ميشنود که به صورت کلي مراقبت از همديگر و از خودگذشتگي را تشويق ميکنند، باز هم الگوبرداري از شخصيتها اتفاق افتاده و همين به تقويت چنين رفتارهايي کمک خواهد کرد.
اين خطرات را جدي بگيريد
اما نکته آخر اينکه در زمان آموزش اين موارد، خطراتي در کمين است که لازم است جدي گرفته شوند. خطر اول زماني است که توقع از يکي از بچهها در خانه بيش از حد است. درست است که فرزندان بزرگ تر توانايي بيشتري در مراقبت از کوچکترها دارند اما توجه داشته باشيد اگر فرزند بزرگ شما احساس کند که تنها او موظف است تا از ديگري مراقبت کند، اين برداشتِ بيعدالتي ميتواند باعث شود تا او به اين مسئله تنها به شکل وظيفهاي ناخوشايند نگاه کند. خطر بالقوه دوم اما مربوط به زماني است که کودک احساس ميکند انتظارات از او بيش از حد است. اين برداشت ميتواند به خستگي کودک يا حتي احساس بيزاري از خواهر و برادري که وظيفه مراقبت و توجه از او بر عهده کودک است، بينجامد.
نويسنده : نرگس عزيزي | کارشناسارشد مشاوره