کودکم موقع عصبانیت موهایش را می کشد!

مجله دلگرم/ مو کشيدن کودکان عادت بدي است که خيلي از آنها دارند. يعني وقتي عصباني مي شوند موهاي ديگران و مخصوصا خود را مي کشند.
اگر کودکتان موهاى خودش را مى کشد، احتمالاً ناراحت يا نگران است. اين رفتار حتى مى تواند نشانه نوعى اختلال عصبى باشد. اگر در اينباره احساس نگرانى مى کنيد با پزشکش صحبت کنيد.
مو کشيدن کودکان يکي از راههايي است که کودک سعي در کنترل محيط اطرافش دارد. کشيدن مو، در کودکان، مانند لگد زدن، گاز گرفتن، نيشگون گرفتن و زدن، يکي از راههايي است که کودک به وسيله آن سعي در کنترل محيط اطرافش دارد.
دلايل زيادي براي اين رفتارها وجود دارد، اما واضحترين آنها اين است که کودک فهميده که چه کارهايي واکنش ديگران را به همراه دارد. مو کشيدن بچه ها درست مانند زدن کليد و روشن شدن لامپ است. کودک با خودش ميگويد: ” چه جالب! وقتي موهاي خواهرم را ميکشم، او جيغ ميکشد!”.
شايد هم دليل مو کشيدن از نظر او، متوقف کردن يک اتفاق ناخوشايند است. مثلاً دوستش ميخواهد اسباب بازيش را بگيرد و با کشيدن مويش دست از اين کار بر ميدارد. از آنجايي که مهارتهاي شناختي کودک، در حال رشد است، او با اين کار شرايطي را که برايش پيش آمده کنترل ميکند.
صحنهاي را تصور کنيد که خواهر بزرگترش آخرين شيريني داخل ظرف را بر ميدارد و کودکتان با کشيدن موي او صداي جيغش را در ميآورد. به احتمال زياد شما وارد عمل ميشويد و خواهر بزرگتر را مجبور ميکنيد، شيرينياش را با او تقسيم کند.
احتمالاً دفعه بعد، خواهر بزرگتر قبل از اينکه آخرين شيريني را بردارد کمي فکر ميکند. اگر کودکتان موهاي خودش را ميکشد، احتمالاً ناراحت يا نگران است. اين رفتار حتي ميتواند نشانه نوعي اختلال عصبي باشد. اگر در اينباره احساس نگراني ميکنيد با پزشکش صحبت کنيد.
به او نشان دهيد که چيزى نصيبش نمى شود
اين کليدى ترين راه حل براى متوقف کردن رفتار بدش است. با ناديده گرفتن کارش، به او مى فهمانيد که اين روش عملى است و او با کشيدن مو، مى تواند به خواسته اش برسد.
شرايطى را تصور کنيد که کودکتان موى دوستش را کشيده است تا اسباب بازى او را بگيرد، و شما بدون کوچکترين اشاره اى، نسبت به اتفاقى که رخ داده، مى رويد تا براى کودکتان داستان تعريف کنيد و حواسش را پرت کنيد.
کودکان اثرات متقابل روابط اجتماعى را درک نمى کنند، و تنها چيزى که با اين کار به او مى فهمانيد، اين است که با کشيدن موى ديگران مى تواند حس ترحم شما را نسبت به خودش برانگيزد و شما را از آنِ خودش کند.
کار درستى که بايد انجام دهيد اين است که بلافاصله پس از کشيدن مو، اسباب بازى را به دوستش بازگردانيد و همزمان بگوييد " ما، مو نمى کشيم! ". همين چند کلمه کافيست. در اين تکنيک بايد سريع عمل کنيد زيرا کودکان در لحظه زندگى مى کنند. با اينکار مى فهمد که مو کشيدن حاصلى نداشت و اسباب بازى را از دست داد.
وقتى کودک موى کسى را مى کشد
ابتدا مشتش را باز کنيد و فرد قربانى را نجات دهيد. سپس دستش را محکم بگيريد و بگوييد: " ما، مو نمى کشيم! مو کشيدن درد دارد! ". بعد اگر خواستيد مى توانيد از روش مهلت دادن، استفاده کنيد.
او را بر روى صندلى بنشانيد و خودتان هم کنارش بايستيد. اما هرگز در اين يکى، دو دقيقه با او صحبت نکنيد. وقتى مهلت يکى دو دقيقه اى تمام شد، درباره وضعيتى که پيش آمده با او صحبت کنيد.
حتى اگر هنوز مهارت زبانى او کامل نشده و نمى تواند صحبت کند، اين کار را بکنيد. زيرا نشان مى دهيد که مشکلات را بايد با صحبت کردن حل کرد نه چيز ديگرى ( مثل مو کشيدن ).
از او سؤال کنيد "مى دانى چه کارى کردى که اشتباه بود؟" بعد از جوابش ادامه دهيد "به نظرت چرا اشتباه بود؟" نگران نشويد اگر مى گويد " چون بايد تنبيه مى شدم". از نظر رشدى اين پاسخ عاديست.
شما ادامه دهيد "بله اگر مو بکشى تنبيه مى شوى اما ما بايد به يک چيز ديگر هم فکر کنيم. ما نبايد موى ديگران را بکشيم چون ممکن است به آنها صدمه بزنيم!". منتظر معجزه نباشيد که پس از اين مکالمه همه چيز درست شود.
کودکان به سختى موضوعى را ياد مى گيرند و انقدر بايد اين اتفاق تکرار شود تا در نهايت بفهمند که با اين کار نتيجه اى نمى گيرند. مقاومت کنيد و تسليم نشويد. به مرور زمان که مهارت کلامى او بهتر شد، به او ياد دهيد که از صحبت کردن براى حل مشکلش استفاده کند.
هيچگاه تلافى نکنيد
هرگز سعى نکنيد مو هايش را بکشيد تا به او ثابت کنيد که اين کار چقدر دردناک است. هدف کودک از کشيدن مو، ايجاد تغيير در شرايط است مثلاً مى خواهد دوستش را از تلاش براى گرفتن عروسکش منصرف کند، نه اينکه به کسى آزار برساند.
اما پيامى که از کار شما دريافت مى کند اين است : براى اصلاح کردن رفتار کسى، بايد تلافى کنى. در صورتيکه شما بايد الگوى او باشيد و به او ياد دهيد که در هر شرايطى به جاى آزار رساندن به ديگران، بايد از کلمات، براى بيان خواسته هايش، کمک بگيرد.
راه حل مو کشيدن کودکان چيست ؟
بيهودگي اين کار را به او ثابت کنيد. يکي از مهمترين راه کارهاي جلوگيري از رفتار نادرست کودکتان اين است که او را مجاب کنيد که اين شيوه، فايدهاي نخواهد داشت.
اگر از اين کارِ او چشمپوشي کنيد، موثر خواهد بود (در غير اين صورت کودک تصور ميکند که با کشيدن موي هر کسي ميتواند به خواسته خود برسد) و همين طور که با گذشت زمان به اين مسأله پي ميبرد که کشيدن مو او را به خواستهاش ميرساند، رفتار او بدتر ميشود.
اگر زيادي در اين مورد استدلال کنيد ، ممکن است بازيچهٔ دست او قرار بگيريد. کودک شما پيچيدگي تعامل اجتماعي را نميفهمد.
چيزي که او دستگيرش شده، اين است که اگر موي کسي را بکشد، شما به او (کودکتان) دلسوزي خواهيد کرد و روي پاهايتان خواهيد نشاند. به جاي اين کار، بيهودگي و بينتيجگيِ آن را به او ثابت کنيد.