داستان خار و گل؛ پنج سوال و جواب درباره کاکتوس‌ها

جام جم/ يک قانون نانوشته درباره کاکتوس‌ها وجود دارد؛ آن هم اين‌که اگر شما اهل گل و گياه باشيد، در خانه‌تان حتما کاکتوس پيدا مي‌شود. اگر هم چندان علاقه و استعدادي به پرورش گياه نداشته‌باشيد باز هم احتمالا در خانه‌تان کاکتوس پيدا مي‌شود. واقعيت اين است که کاکتوس در بيشتر خانه‌ها و محيط‌هاي کاري وجود دارد. کاکتوس گياه مقاوم، کم‌آزار، معمولا کم‌حجم و زيبايي است که هم به زيباتر شدن محيط کمک مي‌کند و هم نياز به توجه دائمي ندارد. کاکتوس‌ها انواع مختلفي دارند و با هر سليقه‌اي که داشته باشيد، مي‌توانيد يکي‌شان را انتخاب کنيد. اما به‌خاطر ظاهر متفاوت اين گياه با بقيه گلدان‌ها گاهي سوال‌هاي ظاهرا بديهي درباره آن پيش مي‌آيد که شايد جوابش را ندانيم.

کاکتوس‌ها گل مي‌دهند؟
بله کاکتوس‌ها از جمله گياهان گلدار هستند. فقط بايد شرايط براي گلدهي آنها فراهم باشد. کاکتوس همان‌طور که جان‌سخت‌تر از گياهان ديگر است و به اين زودي‌ها از پا درنمي‌آيد، به اين راحتي‌ها هم گل نمي‌دهد. اولين شرط گل‌دادن کاکتوس اين است که به سن گلدهي رسيده باشد. در واقع کاکتوس‌ها هم مثل ساير جانداران براي گل دادن بايد به سن بلوغ رسيده باشند. اين سن در انواع کاکتوس‌ها متفاوت است. 
بعضي‌هايشان در سه سالگي گل مي‌دهند و بعضي ها هم در 25 سالگي! حتي کاکتوس‌هايي هستند که در 60 سالگي به سن بلوغ مي‌رسند و گل مي‌دهند. اگر مي‌خواهيد کاکتوسي که مي‌خريد حتما گل بدهد، بهتر است ژمينو کاليسيوم بخريد که بعد از دو سال گل مي‌دهد يا مثلا ماميلاريا کارمنا و ماميلاريا النگاتاي که بعد از سه سال گل خواهد داد. علاوه بر اين کاکتوسي که قرار است گل بدهد بايد خواب زمستاني مناسبي داشته باشد. اين خواب در پاييز و زمستان اتفاق مي‌افتد. در اين زمان دماي محيط بايد بين 7 تا 10 درجه سانتي‌گراد باشد تا گياه بخوابد. يادتان باشد دما نبايد پايين‌تر برود تا گياه يخ نزند. از طرف ديگر کاکتوس موقع خواب احتياج به کوددهي ندارد. آبياري آن هم ماهي يک‌بار است، فقط براي اين‌که گياه يخ نزند. البته اين همه ماجرا نيست. براي اين‌که بتوانيد گل‌هاي زيباي کاکتوس را ببينيد بايد به نور، آبياري و خاک آن هم توجه کنيد.

کاکتوس‌ها مي‌ميرند؟
حالا درست است که کاکتوس است و به نسبت بقيه گياهان به توجه کمتري نياز دارد اما بالاخره کاکتوس‌ها هم اگر به امان خدا رها شوند از پا درمي‌آيند. 80 درصد مرگ کاکتوس‌ها به‌خاطر بيماري‌هاي قارچي است. رطوبت زياد، تهويه نامناسب و گلدان همسايه بيمار مي‌تواند کاکتوس را هم آلوده کند. يک عامل مهم ديگر در مرگ کاکتوس‌ها آبياري زياد آنهاست. وقتي کف گلدان سوراخ نباشد و آب زيادي به گياه داده شود، پوسيدگي ريشه و تنه و مرگ کاکتوس را به‌دنبال خواهد داشت. از طرف ديگر آبياري بسيار کم هم کاکتوس را از بين مي‌برد. وقتي آبياري بسيار کم باشد ريشه‌ها از بين مي‌رود و ديگر هر چقدر بعد به آن آب بدهيد فايده‌اي نخواهد داشت؛ چون ريشه‌اي وجود ندارد که بخواهد آب را جذب کند. خاک نامناسب، نور بسيار کم و از آن طرف نور بسيار زياد (مخصوصا تابش مستقيم آفتاب در تابستان) هم گياه را آزار مي‌دهد. دماي بالاتر از 50 درجه بافت‌هاي داخل گياه را از بين مي‌برد و دماي زير 5 درجه هم باعث يخ‌زدن بافت‌هاي داخلي مي‌شود و در نهايت مرگ کاکتوس را به‌دنبال خواهد داشت. 

کاکتوس را مي‌شود قلمه زد؟
قلمه‌زدن يعني از طريق برگ يا شاخه يا بدنه گياه آن را در محيط ديگري تکثير کنيم. احتمالا زياد ديده‌ايد که برگ گياهان را در آب بگذارند تا ريشه بدهد و قلمه بزند اما کمتر کسي در خانه به فکر قلمه‌زدن کاکتوس‌ها مي‌افتد. بهترين زمان براي قلمه‌زدن کاکتوس اوايل تابستان است. براي اين کار بايد از چند روز قبل گياه را آبياري کنيد تا آب به ميزان مناسبي در بافت‌هاي گياه وجود داشته باشد. بعد بخشي از گياه را که بيشتر از يک سال سن دارد انتخاب کنيد و با يک چاقوي تيز آن‌را جدا کنيد. حالا گياه بريده شده را در جاي خنک و به دور از نور مستقيم آفتاب قرار دهيد تا بخشي که جدا شده خشک شود و پينه ببندد. اين زمان باتوجه به نوع کاکتوس مي‌تواند سه تا پنج روز طول بکشد. يادتان باشد اگر بلافاصله بعد از بريدن، گياه را بکاريد بر‌اثر بيماري‌هاي قارچي ممکن است از بين برود. بعد از پينه بستن، گياه را در خاک مناسب بکاريد تا ريشه بزند. نکته آخر هم اين‌که تا زماني که هنوز ريشه نزده آن را در معرض نور مستقيم خورشيد قرار ندهيد.

به کاکتوس دير به دير آب بدهيم؟
يک قانون کلي براي آبياري کاکتوس‌ها وجود ندارد. اين‌که بعضي‌ها مي‌گويند هفته‌اي يک‌بار و بعضي‌ها مي‌گويند دو هفته يک‌بار هم جواب درستي نيست. هر نوع کاکتوسي نياز به يک مقدار مشخصي آب دارد و تازه گلدان، نور، خاک و رطوبت هم از ديگر عوامل دخيل در آبياري اين گياهند. مثلا کاکتوس‌هايي که در شمال کشور هستند به خاطر رطوبت بيشتر نياز به آبياري کمتري دارند. باز آبياري همين کاکتوس‌هاي شمالي در طول سال متفاوت است؛يعني در ماه‌هاي گرم سال نياز به آبياري بيشتري نسبت به ماه‌هاي سرد سال دارند. مجموعا بهتر است سه روز بعد از اين‌که خاک کاکتوس شما خشک شد اين گياه را آبياري کنيد. در هر نوبت هم بايد مقداري به گياه آب بدهيد که تمام خاک گلدان خيس شود.

​​​​​​​کاکتوس‌ها را مي‌توان در باغچه کاشت؟
ما هميشه کاکتوس‌ها را در گلدان ديده‌ايم. کمتر پيش آمده در پارکي، بوستاني، باغچه‌اي چشم‌مان به کاکتوس خورده باشد. در اينترنت احتمالا عکس کاکتوس‌ها در محيط‌هاي عمومي و فضاهاي باز خارجي را بيشتر ديده‌ايم. خانه اصلي و اوليه کاکتوس‌ها قاره‌ آمريکاست و تفاوت در تابش نور خورشيد باعث مي‌شود که در آن مناطق گياه به‌راحتي در فضاي باز زندگي کند. 
آب و هواي آن کشورها از نظر رطوبت و ميزان بارندگي و نور خورشيد براي رشد کاکتوس مناسب‌تر است. البته اينجا هم مي‌شود کاکتوس را در باغچه کاشت. فقط دردسرش کمي بيشتر است و گياه نياز به مراقبت زيادي دارد. يکي از اين مراقبت‌ها حفاظت گياه در برابر نور مستقيم خورشيد است.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar