نحوه رفتار والدین با کودکی که بیشتر از سنش میداند

باشگاه خبرنگاران/ليلا شائي روانشناس کودک و نوجوان درباره آسيبهاي وارده به کودکاني که بيشتر از سنشان ميدانند، اظهار کرد: امروزه و در جمعهاي مختلف با کودکاني مواجه هستيم که به ظاهر بيشتر از سنشان ميفهمند و صحبت ميکنند.
اين روانشناس بيان کرد: چنين کودکاني در نگاه اول و در قضاوت والدين و اطرافيان کودکان باهوشي هستند، اما در واقع بروز چنين رفتارهايي از کودک تحت تأثيري عوامل ديگري به جز هوش او نيز قرار دارد.
وي با اشاره به اينکه يکي از مهمترين دلايل بروز رفتارهاي بزرگتر از سن در کودکان، روشهاي تربيتي والدين است، افزود: برخي والدين اطلاعاتي بيشتر از ظرفيت سني کودک در اختيار او قرار ميدهند و يا از لحاظ شخصيتي، رفتاري و ظاهري توقعاتي بيشتر از سن از کودک خود دارند و انجام چنين رفتارهايي توسط کودک را به باهوش بودن او ربط ميدهند، در صورتي که کمترين آسيبي که اين موضوع براي کودک در پي دارد دور شدن از دنياي کودکي است و چنين کودکاني به اصطلاح کودکي نميکنند.
شائي با بيان اينکه بلوغ زودرس نيز از ديگر آسيبهايي است که ممکن است براي اين کودکان به وجود آيد، گفت: در مواردي ممکن است بودن در جمع همسالان براي اين کودکان خسته کننده و کسالت آور باشد و از آنجايي که به گروه بزرگسالان نيز تعلق ندارند، ممکن است در جمع آنان پذيرفته نشوند که متأسفانه شاهد آن هستيم که چنين کودکاني در بزرگسالي با تنهايي و افسردگي مواجه ميشوند.
اين روانشناس ادامه داد: از طرفي کودکي که با هيجانات و عواطف بيشتر از ظرفيت سني خود مواجه است، نميتواند به خوبي اين هيجانات را تحليل و مديريت کند، بنابراين ممکن است به اضطراب دچار شود. حتي در برخي اوقات اين کودکان به دليل انتخاب دوستان بزرگتر از خود ممکن است مورد سوء استفاده جنسي قرار گيرند.
وي تصريح کرد: يکي از علتهاي ديگري که کودکان بيشتر از سنشان ميدانند و رفتار ميکنند ميتواند کمال گرايي اين کودکان باشد. کمال گرايي کودک هم ميتواند ريشه در شخصيت او داشته باشد هم در نتيجه کمال گرايي والدين و توقعات بيش از حد آنان از کودک باشد که ميتواند کودک را با وسواس فکري عملي مواجه کند.
شائي درباره نحوه رفتار والدين با اين کودکان، بيان کرد: به والدين توصيه ميشود به جاي تشويق کردن کودک و دادن بازخوردهاي مثبت به رفتارهاي بزرگسال گونه او سعي کنند کودک را در مسير طبيعي رشد، هدايت کنند. راهکارهاي زير ميتواند به کودک کمک کند در بازه سني خود به رشد و تکامل برسد، لذا بايد از دادن اطلاعات اضافه و بيش از ظرفيت سني کودک به او خودداري کنيد.
اين روانشناس با اشاره به اينکه والدين بايد از مطرح کردن مسائل سياسي، اجتماعي، اقتصادي و ... که مربوط به دنياي کودکي نيست در حضور چنين کودکاني خودداري کنند، گفت: کودک را با فيلمها، سريالها، بازيها، کتابها و به طور کلي تفريحاتي متناسب با سنش سرگرم کنيد. زماني که کودک حرفي بيشتر از سن خود ميزند يا رفتاري بيشتر از سن خود دارد، در کمال خونسردي و به دور از هر گونه سر زنش يا انتقادي به رفتار او بي اعتنايي کنيد، توجه به اين نوع رفتار چه توجه مثبت چه توجه منفي باعث تقويت رفتار و ادامه دار شدن آن ميشود.
وي افزود: کودک را در جمعها و گروههاي هم سن و سال خود قرار دهيد. مهد کودک و شرکت در کلاسهاي مختلف ميتواند گزينه مناسبي براي اين کودکان باشد. براي کودکان کمال گرا بايد شرايط، امکانات و اطلاعات مناسب با سن آنها فراهم شود تا آنها بتوانند با موفقيتهاي به دست آمده در موقعيتهاي مختلف حس کمال گرايي خود را در همان بازه سني تأمين کنند تا براي ارضاي اين حس به اطلاعات اضافهتر و نامتناسب با سن خود روي نياورند.
شائي خاطرنشان کرد: بايد بدانيد کودکاني که مسير طبيعي رشد و تکامل را طي ميکنند، بزرگسالي سالمتر، شادتر و موفقتري خواهند داشت.