دکتر سلام/ آنتی بیوتیک‌هایی که میکروب‌ها را مقاوم می‌کنند

فارس/ متاسفانه ايران با معضل بزرگي از جمله تجويز بيش از اندازه دارو رو به رو است و همچنين مصرف خودسرانه و حتي با تجويز آنتي‌بيوتيک به طور کلي بالا بوده و برابر با مصرف تمامي کشورهاي اروپايي است اما عوارض آتتي‌بيوتيک‌ها چيست و چه بايد کرد!؟ شايد يکي از مواردي که همگي مردم روزانه از آن براي درمان‌هاي خانگي استفاده مي‌کنند، آنتي‌بيوتيک‌ها هستند. ليست بلندبالايي را مي‌توان از آنتي‌بيوتيک‌ها نام برد که در هر خانه‌ايي يافت مي‌شوند از جمله آمپي‌سيلين، مترونيدازول، سفازولين، پنتي‌سيلين، سفوروکسيم، مترونيدازول در تقسيم‌بندي دارويي و تتراسيکلين، جنتامايسين، اريترومايسين، مترونيدازول، مفنايد در تقسيم‌بندي پماد، کرم، ژل و لوسيون و سولفاستاميد، کلرامنفيکل، جنتامايسين، ريفامپين جزو قطره‌هاي چشمي، بيني و دهاني و همچنين سفکسيم، مترونيدازول، سفالکسين در تقسيم‌بندي انواع قرص‌هايي هستند که به راحتي در خانه‌ها يافت مي‌شوند. متاسفانه ايران با معضل بزرگي از جمله تجويز بيش از اندازه دارو رو به رو است و همچنين مصرف خود سرانه و حتي با تجويز آنتي‌بيوتيک به طور کلي بالا بوده و برابر با مصرف تمامي کشورهاي اروپايي است. بر اساس آمارهاي ارائه شده از سوي وزارت بهداشت، سرانه مصرف آنتي بيوتيک در ايران ۱۶ برابر استاندارد جهاني است. مصرف آنتي‌بيوتيک تنها به بخش انساني و درماني محدود نمي‌شود و در سال‌هاي اخير به بخش کشاورزي نيز کشيده شده است و کشاورزان در پرورش دام، طيور، ماهي و آبزيان، محصولات باغي و زراعي از اين ماده استفاده مي‌کنند. اهميت اين موضوع به قدري است که در اجلاس بين‌المللي چالش‌هاي نظام مراقبت مقاومت ميکروبي که در تهران برگزار شد، معاون بهداشت وزرات بهداشت در اين اجلاس هشدار داد که تجويزهاي بي مورد و غير ضروري آنتي‌بيوتيک‌ها از سوي پزشکان موجب مي‌شود تنها اسلحه براي نجات کودکان از دست برود و شاهد آن باشيم که در ۵۰ درصد از محتواي نسخه پزشکان آنتي‌بيوتيک وجود داشته باشد. فيروز زارعي در اين باره مي‌گويد: آنتي‌بيوتيک‌ها در ابتدا براي مصارف انساني از جمله درمان عفونت‌ها استفاده مي‌شد اما بعدها در حوزه دامپروري و باغباني نيز استفاده شد که اين آغاز زنگ خطري است براي جامعه پزشکي و همچنين افرادي که درگير بيماري هستند. به گفته اين دکتر داروساز، متاسفانه بيش از ۵۰ درصد از بيماري‌هاي واگير مقاومت ميکروبي پيدا کرده‌اند. وي با اشاره به اينکه اکثر مردم ديدگاه اشتباهي در مورد آنتي‌بيوتيک‌ها دارند اظهار مي‌کند: آنتي‌بيوتيک به باکتري‌ها حمله مي‌کند و نمي‌تواند در برابر ويروس‌ها کاري انجام دهد به همين دليل هنگامي که فردي سرما مي‌خورد به دليل ويروسي بودن آن عملا هيچ کاري در بهبودي فرد انجام نمي‌دهد اما مصرف اين ماده موجب مقاومت بدن در برابر باکتري‌ها خواهد شد. زارعي مي‌افزايد: متاسفانه کم‌تر شخصي به توصيه پزشکان اهميت مي‌دهد و با کوچکترين علائمي از جمله ابريزش چشم و بيني و يا سردرد و شکم درد فورا به سراغ انتي‌بيوتيک‌ها رفته و بدون اينکه بدانند دوره برخي بيماري‌ها را افزايش مي‌دهد چندين روز از اين داروها استفاده مي‌کنند. وي تصريح مي‌کند: متخصصان هشدار مي‌دهند که با افزايش مصرف آنتي‌بيوتيک‌ها در آينده‌ايي نزديک آنقدر مقاومت در برابر ميکروب‌ها سخت خواهد شد که هيچ درمان پزشکي پاسخگوي برخي بيماري‌ها و عمل‌هاي جراحي نخواهد بود زيرا مقاومت باکتري‌هاي عفونت‌زا و خود ايمني بدن را افزايش مي‌دهد. اين دکتر داروساز در ادامه با اشاره به مصرف بي مورد و تجويز خود سرانه دارو توسط والدين به کودکانشان، متذکر مي‌شود: افرادي که در زمان کودکي خود آنتي‌بيوتيک مصرف کرده‌اند بسيار سريع‌تر از کودکاني که مصرف نداشته‌اند افزايش وزن پيدا مي‌کنند و هرچند ممکن است افزايش وزن کمي باشد اما عوارض آن در بزرگسالي دامان فرد را خواهد گرفت. به گفته يک متصدي داروخانه، دليل عمده اينکه همواره توصيه مي‌شود از مصرف آنتي‌بيوتيک‌ها حذر شود، مقاومت دارويي است که موجب مي‌شود بدن در پاسخ به برخي داروها ناتوان باشد. شبنم شاکري اظهار مي‌کند: دليل ديگر آنکه انتي‌بيوتيک‌ها را خطرناک مي‌دانند، مصرف اشتباه و نابجاي آن است به طور مثال فردي به عفونت گوش دچار شده است و بايد از آنتي‌بيوتيک مناسب براي عفونت باکتري‌هاي گوش استفاده شود و در صورت استفاده نامناسب نتيجه عکس و درماني صورت نخواهد گرفت. شاکري متذکر مي‌شود: اگر شخصي که عفونت گوش دارد، از سيپروفلوکساسين استفاده کند ممکن است که برخي سويه‌هاي باکتري عفونت گوش را از بين ببرد اما برخي را نيز قوي‌تر خواهد کرد و اين موجب ايجاد گونه‌هاي جديدتري از باکتري خواهد شد. وي اظهار مي‌کند: بيش‌ترين ميزان مصرف آنتي‌بيوتيک آموکسي‌سيلين، آموکسي‌کلاو، سيپروفلوکساسين، ازيترومايسين، مترونيدازول و سفالکسين است و اکثرا نيز بدون نسخه پزشک، خود مراجعه کننده از ما تقاضا مي‌کند. وي‌ در پايان با بيان اينکه روزانه افراد زيادي به داروخانه براي خريد انواع انتي‌بيوتيک‌ها مراجعه مي‌کنند، اظهار مي‌کند: توصيه من به عنوان شخصي که هرروز با افرادي از اين دست مواجه هستيم اين است که هرگز بدون نسخه و‌تجويز پزشک از آنتي‌بيوتيک‌ها استفاده نکنند زيرا پزشکان بر اساس نوع و محل باکتري داروي مناسب را تجويز مي‌کنند. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد