دکتر سلام/ چرا دهانمان تلخ می شود؟
باشگاه خبرنگاران/ طعم تلخ در دهان مي تواند به علت برگشت اسيد معده به مري که باعث سوزش سردل يا رفلاکس اسيد مي شود، ايجاد شود. جوانه هاي چشايي دائما در حال جايگزين شدن هستند بنابراين تغيير در سلامت، مواد مغذي دريافتي و تغذيه، داروها، هورمونها و سن، همگي ميتوانند بر عملکرد آنها تاثير گذاشته و باعث شوند غذاها بي مزه يا مشابه به نظر برسند يا طعم بد، شيرين، گچي، خون مانند يا طعم هاي نامطلوب ديگر در دهان ايجاد کنند. از جمله دلايل محتمل طعم هاي غير طبيعي در دهان عبارتند از: سلامت ضعيف دهان بهداشت ضعيف دهان ميتواند به معني مشکلات لثه و دندان مانند ژينژيويت باشد که موجب طعم بدن در دهان ميشود. عفونت دستگاه تنفسي فوقاني سرما خوردگي، آلرژي و سينوزيت از جمله بيماريهايي هستند که موجب احتقان مسير بيني و کاهش حس بويايي ميشوند و به اين ترتيب توانايي چشيدن طعمها کاهش مي يابد. بارداري در مراحل اوليه بارداري، برخي از زنان متوجه ميشوند حس چشايي شان تغيير کرده است. ممکن است طعم فلزي عجيب در دهان احساس کنند يا برخي نوشيدنيها و غذاهايي که سابقا لذت بخش بودند، ناگهان ناخوشايند به نظر برسند. همچنين فرد ممکن است از غذاهايي که پيش از اين خوشش نمي آمد، لذت ببرد. شيمي درماني و داروهاي درمان بيولوژيکي افرادي که با اين داروها تحت درمان سرطان قرار دارند ممکن است طعم عجيبي در دهان حس کنند که فلزي، تلخ يا شور احساس ميشود. داروهاي ديگر برخي از داروهايي که براي درمان آلرژي، بيماري آلزايمر، آنمي، آسم، فشار خون، گلوکوم (آب سياه)، بيماري پارکينسون، نقرس، آرتروز روماتيسمي، اسکيزوفرني و مشکلات تيروئيد مصرف ميشوند و نيز آنتي بيوتيکها (مانند مترونيدازول)، ضد قارچها، کورتيکواستروئيدها، ديورتيکها و چسبهاي نيکوتين، ميتوانند طعم بد و غير طبيعي در دهان ايجاد کنند. مشکلاتي در سلامتي خشکي دهان به علت بي آب شدن بدن يا آسيب غدد بزاق، ميتواند به طعم فلزي در دهان منجر شود. در افرادي که به ديابت يا بيماري تيروئيد، کبد يا کليه مبتلا هستند، و نيز افرادي که ام اس،علت تلخي دهان چيست ؟يا سکته دارند، مشکلات طعم دهان محتمل تر است. سوء هاضمه در نتيجه بيماري رفلاکس مري معده نيز ميتواند طعم شيرين يا اسيدي در دهان ايجاد کند. پيري يا سوء تغذيه طعم شيرين و شور اغلب با تغذيه نامناسب يا پيري، کاهش مي يابد. سندرم سوزش دهان اين وضعيت که به نامهاي گلاسودينيا ( glossodynia)، گلاسوپيروز ( glossopyrosis)، استومودينيا (stomodynia) و ديسستزي دهان نيز شناخته ميشود، با حس مداوم سوزش در لبها، زبان يا جاي ديگري در دهان مشخص ميشود. اين وضعيت ميتواند با طعم تلخ يا فلزي نامطلوب در دهان يا کاهش چشايي همراه باشد. جراحي جراحي هايي که در دهان، بيني و حلق انجام ميشود، ميتوانند به عصبهاي جوانه هاي چشايي يا غدد بزاق آسيب وارد کنند. اختلالات چشايي نادر هستند اما برخي افراد به صورت ارثي ممکن است ناتواني بويايي يا چشايي بوها و طعمهاي خاصي را تجربه کنند. ضعف چشايي (Hypogeusia) به کاهش چشايي و اختلال چشايي (dysgeusia) يک طعم غير طبيعي اشاره دارد. احتمال اين که اختلالات بويايي مسئول مشکلات چشايي مزمن باشند، بيشتر است. سوزش سر دل يا رفلاکس معده طعم تلخ در دهان مي تواند به علت برگشت اسيد معده به مري که باعث سوزش سردل يا رفلاکس اسيد مي شود، ايجاد شود. دريچه اتصال بين مري و معده به طور معمول بايد بسته باشد تا اسيد نتواند از معده خارج شود اما زماني که اين دريچه ضعيف شود يا آسيب ببيند، اسيدهاي خارج شده يک احساس سوزش در معده و قفسه سينه ايجاد مي کنند و باعث به وجود آمدن طعم و مزه ترش و يا تلخ در دهان مي شوند. کمبود ويتامين اگر مرتبا در دهانتان احساس تلخي و يا ترشي داريد ممکن است به کمبود ويتامين مبتلا شده باشيد. ويتامين ها و مواد مغذي مورد نياز براي بدن، براي عملکرد درست اندام ها، از جمله طعم، مزه و بو ضروري هستند. دکتر کالين مي گويد که “روي براي حواس چشايي و بويايي مورد نياز است.” به همين خاطر قبل از مصرف مکمل روي، پزشک ميزان روي بدن را چک مي کند زيرا افزايش روي در بدن نيز مي تواند يک طعم و مزه تلخ در دهان ايجاد کند. محققان دانشکده پزشکي هاروارد مي گويند که کمبود ويتامين B12 مي تواند باعث از دست دادن طعم غذاهاي شود. سيگار کشيدن يکي از راه هايي که سيگار کشيدن به وسيله آن به سلامتيتان آسيب مي زند تغيير مزه دهان است. دليل آن که سيگار مي تواند مزه تلخ در دهان ايجاد کند اين است که سيگار حاوي مواد شيميايي سمي است که به جوانه هاي چشايي آسيب مي زنند. در مطالعه اي که در مجله Chemosensory Perception منتشر شده نشان داده شد که در افراد سيگاري، جوانه هاي چشايي که تشخيص طعم تلخ موثرند، بيشتر تحت تاثير قرار دارند. معمولا، اگر سيگار ترک شود جوانه هاي چشايي رشد کرده، بيشتر مي شوند و احساس مزه و طعم بهبود مي يابد. با اين حال افرادي که طولاني مدت سيگاري بودند ممکن است پس از ترک سيگار هرگز جوانه هاي چشاييشان باز نگردد. رعايت بهداشت دهان و دندان عادات خوب بهداشت دهان و دندان مانع از تجمع باکتري ها شده و طعم بد را در دهان از بين مي برد. دندانپزشکان توصيه مي کنند روزي دو بار و ترجيحا بعد از هر وعده غذايي براي جلوگيري از ايجاد طعم و مزه بد در دهان، دندان ها را مسواک بزنيد. هر بار مسواک زدن بايد ۲ الي ۳ دقيقه طول بکشد. اين زمان باعث مي شود در مورد از بين رفتن باکتري ها، مانده هاي غذا و پلاک ها اطمينان حاصل کنيد. جوش شيرين جوش شيرين مي تواند به خنثي کردن باکتري ها که باعث ايجاد مزه تلخ در دهان پس از غذا خوردن مي شوند کمک کند. جوش شيرين (بي کربنات سديم) به طور طبيعي قليايي است و مي تواند به کاهش اسيد مضر در دهان کمک کنند. محققان موسسه The National Cancer توصيه مي کنند دهان خود را براي رفع مزه تلخ و بد آن با محلول جوش شيرين بشوييد. براي اين کار نصف قاشق چاي خوري نمک، يک چهارم قاشق چاي خوري جوش شيرين و يک فنجان آب گرم را با هم مخلوط کنيد و آن را در دهان بچرخانيد. اگر طعم تلخ در دهان با سوزش سر دل ايجاد مي شود، براي کاهش سطح اسيد در معده مي توانيد از جوش شيرين استفاده کنيد. جوش شيرين يک درمان موثر و طبيعي براي سوزش سر دل است. ۱/۲ قاشق چايخوري جوش شيرين را در يک ليوان آب حل کنيد. بعد از هر وعده غذايي براي رهايي از ناراحتي ناشي از سوزش سر دل اين محلول را بنوشيد. مسواک زدن روي زبان مسواک زدن زبان کمک مي کند تا باکتري ها و مخمرها که در آن ها جمع شده و طعم ايجاد شده آن ها با ذائقه شما تداخل دارند، از بين بروند. براي تميز کردن زبان خود از باکتري ها، به آرامي سطح زبان را از عقب به جلو مسواک بزنيد. اين کار را حداقل يک بار در روز پس از مسواک زدن دهان انجام دهيد. خوردن ميوه هاي از خانواده مرکبات خوردن ميوه هاي خانواده مرکبات مي توانند احساس تلخي دهان را از بين ببرند. اين امر به ويژه زماني که به دليل پيري، آسيب، بارداري و درمان سرطان طعم تلخ و تند در دهان داريد، با تقويت و تحريک جوانه ها چشايي مي توانند منجر به بهبود اين اختلال شوند. ميوه هايي مانند ليمو، پرتقال و گريپ فروت همچنين مي توانند ميزان بزاق را بيشتر کرده و تجربه مزه تلخ در دهان را کم کنند. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد