چه طور از ابتلای کودکمان به بیماریهای مدرسهای جلوگیری کنیم؟
برترين ها/ فرا رسيدن ماه مهر، بازگشايي مدارس و شيوع بيماريهاي مختلف در بين دانش آموزان ما را بر آن داشت تا در گفتوگويي با دکتر اکبر کوشانفر، متخصص کودکان و استاد دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي توصيههاي ضروري را در مورد انواع بيماريهايي که احتمال شيوعشان در ميان کودکان در دوران مدرسه زياد است، براي شما ارائه دهيم. پيشگيري از سرماخوردگي سرماخوردگي بسيار واگيردار است، يعني از طريق تماس، سرفه و ترشحات منتقل ميشود. در هر سرفه کودک، ميليونها ويروس در هوا پخش ميشود و در ميلههاي راهرو يا شيرهاي دستشويي پراکنده ميشود و به اين ترتيب انتقال صورت ميگيرد. به همين دليل به والدين توصيه ميشود، چنانچه کوچکترين علائمي از سرماخوردگي از قبيل آبريزش، سرفه يا تب در کودکشان ديدند، بهمدت يک هفته در منزل به کودک استراحت دهند. کودکي که مبتلا به بيماري ويروسي است در خانواده هم ممکن است اعضاي خانواده را مبتلا کند. در اين حالت بهتر است کودک با استراحت تحت درمان قرار گيرد ورژيم غذايي ساده و خوب داشته باشد تا بهبود پيدا کند. ممکن است علائم سرماخوردگي خفيف باشد ولي با اين حال ويروس پراکنده ميشود. معمولا وقتي اين کودکان با ساير همکلاسيهايشان تماس داشته باشند و عطسه و سرفه کنند، کودکان ديگر را مبتلا ميکنند بنابراين براي پيشگيري بايد کودکان سرماخورده جدا شوند. براي ايجاد مقاومت در کودکان نيز 2 راه وجود دارد يکي اينکه کودک از نظر رشد، طبيعي باشد و وزن و قد کاملا مناسب داشته باشد و بدنش قوي باشد. از نظر تغذيه هم بايد بهگونهاي باشد که غذاهايي که ارزش تغذيهاي بالا دارند و محتوي پروتئين و کالري و ويتامين مناسب هستند، مصرف کنند. به اين ترتيب چون بدنشان مقاوم است در برابر اين بيماري علائم خفيفتري خواهند داشت. کودکم آبلهمرغان نگيرد آبله مرغان بهدليل آنکه در ايران واکسن آن وجود ندارد کودکان زيادي را مبتلا ميکند. اين بيماري اغلب در مهدکودکها و مدارس مشاهده ميشود و بيشتر کودکان از همکلاسيهايشان اين بيماري را ميگيرند. علائم آبله مرغان کاملا واضح است و خانوادهها تقريبابه راحتي ميتوانند آن را تشخيص دهند. در مورد آبله مرغان، کودک حتما بايد با فردي که به اين بيماري مبتلاست تماس داشته باشد. اين بيماري با علائم سرماخوردگي مانند تب خفيف شروع ميشود و بعد دانههايي روي بدن ظاهر ميشود. اين دانهها ريز و قرمز و در برخي موارد آبکي است که در حدود نيم ميليمتر درشت شده و ميترکد. ابتدا اين دانهها اطراف گردن و صورت و بعد روي سر و سپس به تمام بدن منتشر ميشود. دوره کمون اين بيماري 01 روز است و اين دانهها حدود يک هفته تا 01 روز طول ميکشد تا ترميم پيدا کند. در اينگونه مواقع هم کودکان بايد کاملا از سايرين جدا باشند و رژيم غذايي مناسب داشته باشند تا بهبود پيدا کرده و دوباره درس را شروع کنند. آبله مرغان معمولا نيازي به آنتيبيوتيک ندارد و فقط نياز به داروهاي ضدخارش دارد. اگر کودکان بهداشت پوست را رعايت کنند، جاي اين دانهها هم نميماند. اگر کودکان با فردي که آبلهمرغان دارد تماس نداشته باشند به اين بيماري مبتلا نميشوند. مواظب اوريون باشيد بيشتر کودکان بهخصوص کودکان 4 ساله، 2 نوبت واکسن (امامآر) را دريافت ميکنند. واکسن (امامآر) شامل سرخک، سرخجه و اوريون است و هر کودکي که 2 نوبت اين واکسن را در يکسالگي و 18 ماهگي دريافت کرده باشد، ابتلا به اوريون در مورد او بعيد بهنظر ميرسد، مگر اينکه تودههايي در اطراف گردن وجود داشته باشد و به اشتباه اوريون تشخيص داده شود. بنابراين والدين نبايد نگران ابتلاي فرزندشان به اين بيماري باشند چون واکسنهايش را زدهاند. اما ويروس اوريون از طريق قطرات بزاق و ترشحات فرد بيمار وارد بدن ميشود. علائم بيماري اوريون بهصورت تب، ضعف، درد عظلاني و بياشتهايي شروع ميشود و بعد از 48 ساعت اطراف گونهها و زير بناگوش کودک تودههاي برشتهاي بروز مييابد. مهمترين علامت اوريون برشته شدن غدد پاروتيد است که در زاويه فک تحتاني قرار دارد و ممکن است يکطرفه يا دو طرفه باشد. بعد از گذشت 7 تا 10 روز اين تورم کمتر شده و تب هم فروکش ميکند و علائم برطرف ميشود. وقتي کودک دلدرد ميگيرد يکي ديگر از بيماريهايي که بچهها در دوران مدرسه بيشتر احتمال ابتلا دارند، اسهال، استفراغ و عفونتهاي دستگاه گوارش است که ميتواند ويروسي يا ميکروبي باشد. معمولا بيماريهاي دستگاه گوارش با علت ويروسي با تب، استفراغ و پس از گذشت 48 ساعت همراه با اسهال خواهد بود. گاهي اوقات باکتريهايي مثل سالمونلا و شيگلا هم هستند که در ميان کودکان واگير دارند و در کودکان ايجاد اسهال و استفراغ ميکنند. اين کودکان حتما بايد يک هفته استراحت کنند و به مدرسه نروند و در منزل تحت درمان باشند. زماني که کودک دچار استفراغ است، بايد به او سرم خوراکي يا دوغ داده شود و بعد از 48 ساعت که استفراغ برطرف شد تغذيه براساس مايع درماني و در بزرگترها کته با ماست و سينه مرغ و هويج باشد تا اين دوره يک هفتهاي طي شود. در اينگونه مواقع حتما به کودکان توصيه ميشود از غذاهاي نامناسب در مدارس استفاده نکنند و ميانوعدههايي با ارزش غذايي مناسب به همراه خود ببرند و فستفودهايي مانند سوسيس و کالباس، چيپس و نوشابههاي قندي اصلا استفاده نکنند. غذاهايي مانند نان و پنير و گردو، تخممرغ يا شيرهاي آماده و ميوهها ميتوانند موارد مناسبي براي استفاده در ميانوعدهها باشند. براي پيشگيري از اين بيماري مهمترين نکته رعايت مصرف غذاهاي مناسب و پرهيز از خوردن غذاهايي است که دور از يخچال نگهداري شدهاند. نکته ديگر دوري از فرد مبتلا است. اگر کودکي مبتلا به اسهال و استفراغ باشد در اثر تماس اين بيماري را منتقل ميکند، بنابراين براي پيشگيري بايد از فرد مبتلا دور بود. ردپاي شپش در مدارس شپش سر که در فصل مدارس در دختران بسيار شايع است، بهصورت دانههاي ريزي در مو بروز پيدا ميکند و بعد از يک هفته تبديل به شپش ميشود. علت اين بيماري نيز واگير بودن آن است. افرادي که در تابستان به شهرستانها ميروند ممکن است در آنجا مبتلا شده باشند و وقتي به مهدکودکيا مدرسه ميروند، آن را منتقل کنند. از آنجا که دختران موي بلند دارند و ممکن است زير مقنعه بهداشت لازم را رعايت نکنند اين بيماري در آنها بيشتر ديده ميشود. رعايت بهداشت موها، کوتاه کردن مو و شامپوهاي مخصوص در طولاني مدت به درمان اين بيماري کمک ميکند. بهترين راه پيشگيري از اين بيماري، رعايت بهداشت و تماس نداشتن با فرد مبتلاست. خارش موي سر علامت مشخصه ابتلا به اين بيماري است و مادران بايد توجه داشته باشند، بهداشت لازم را رعايت کنند و هفتهاي يک بار کودک را حمام کنند، موهايش را شانه بزنند و آن را کاملا تميز کرده و بازديد کنند تا اگر مبتلا شده بود درمانهاي لازم را انجام دهند. توصيههاي سلامتي بهطور کلي کودکان بايد تغذيه سالم داشته باشند و واکسيناسيون کامل انجام دهند. در مورد تغذيه سالم بايد توجه داشت که غذاهاي طبيعي را والدين بايد در نظر بگيرند. در دوران مدرسه والدين بايد توجه داشته باشند که کودکشان حتما صبحانه خورده به مدرسه برود. شير، عسل، تخممرغ، نان و پنير و گردو حتما بايد در وعده صبحانه مصرف شود تا سلامتشان حفظ شود. توصيه ميشود، خانوادهها فستفودهايي که ارزش غذايي ندارند، کم يا اصلا مصرف نکنند. همچنين تنقلاتي مانند چيپس و پفک براي کودکان خريداري نشود. خوشبختانه در مدارس فروش اين تنقلات ممنوع است. جايگزين مناسب تنقلات براي کودکان گردو، پسته و بادام است که ارزش غذايي بالايي دارند. ميتوان آنها را بهصورت طبيعي يا پودر شده در غذاها استفاده شود. آجيل منبع بسيار خوب آهن، روي و سلنيوم است که براي بدن لازم است و ميتواند تغذيه کودکان را تکميل کند. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد