دکتر سلام/ نکاتی درباره پیشگیری از بیماری مهلک قرن
بيتوته/ پزشکاني که به تغذيه درماني به عنوان يک درمان مهم و اضافي براي درمان سرطان نگاه ميکنند، رژيم غذايي کم چرب، کم قند، کم نمک و عمدتاً گياهخواري را براي بيماران سرطاني توصيه ميکنند. سير ابتلا به سرطان درجوامع صنعتي در حال سرعت گرفتن است. درباره علل ايجاد و رشد سرطان، دانش محققان روز به روز پيشرفت ميکند و همواره در پي جستوجوي راههاي نوين و مناسبي براي پيشگيري، تشخيص، درمان و توليد داروهايي با بهترين بازدهي و کمترين عوارض درماني، کنترل و همچنين سعي در کاهش هزينههاي درماني آن هستند. دانشمندان علوم پزشکي در جستوجوي راههايي هستند که کيفيت زندگي جوامع بشري مخصوصاً مبتلايان به سرطان در طول دوره و زمان ابتلا و حتي پس از آن، بهبود ببخشند. تغييرات سلول طي رشد، تغييراتي سازشي و برگشت پذير است. اما سرطان از تکثير غير طبيعي سلولهاي بدن ناشي ميشود. سلول هاي سرطاني از تقسيم نامتقارن و بدون کنترل سلولهاي بدن ايجاد و اين سلول هاي سرطاني خودکار شروع به رشد کرده و کنترل تقسيم سلولي از بين ميرود و به طورکلي از چرخه متعادل سلولي خارج ميشود. علت دقيق اين رخداد هنوز مشخص نشده است. اما مشخص است که جهش ژنهاي کنترلکننده چرخه سلولي، موجب پيدايش سرطان ميشود. علت ايجاد سرطان به طور کلي براي پيدايش سرطان يک جهش کفايت نميکند، چندين جهش و عوامل محيطي براي ايجاد سرطان لازم است. به همين دليل، معمولاً سرطان بيشتر در افراد مسن مشاهده ميشود. دانشمندان احتمال ميدهند عوامل مختلفي در ايجاد اين بيماري مهلک قرن دخيل باشد. درهسته سلول اشکال آسيبزا و مضرمواد مانند مواد راديواکتيو، مواد شيميايي که آثار سرطان زايي اين موادشيميايي مانند مواد شيميايي موجود در دود اتومبيلها، کارخانهها و... و همچنين استنشاق هواي آلوده، باعث ناپايداري ژنتيکي و جهش سلولي ميشود. امروز نگراني در مورد بسياري از سرطان زاهاي شيميايي وجود دارد خصوصاً توتون و دود سيگار و به طور کلي، ترکيبات و افزودنيهاي غذايي يا تابش بيش از حد اشعههاي مضر نور خورشيد مانند پرتوهاي فرابنفش، اشعه ايکس (که متأسفانه نقاط ابهام زيادي در مورد وسعت آثار پرتوها خصوصاً پرتوتابي در سطح کم بر خطر سرطان زايي آنها وجود دارد)، راديکالهاي آزاد (ويروسها)، الگوي غلط سبک زندگي مانند استفاده از مواد غذايي مضر مثل سوسيس و کالباس و به طور کلي فست فودها بروز اين بيماري را افزايش ميدهد. قرار گرفتن در معرض گازهاي سمي نيز به عنوان عامل زمينه ساز سرطان شناخته شده است. بسياري از موادغذايي ناسالم از ديگر عوامل زمينه ساز سرطان به شمار ميروند و ثابت شده مواد غذايي حاوي نيترات، سرطانزا هستند در حالي که بيشترين نيترات در سبزيجات وجود دارد. همچنين فلزات سنگين مانند آرسنيک، سرب و جيوه نيز در بروز سرطان مهم هستند. مصرف سيگار ازديگر عوامل بروز سرطان است. در دود سيگار 50 ماده سرطانزا شناسايي شده است که يکي از عوامل مهم در بروز سرطانهاي دهان، ريه، دستگاه گوارش، مثانه و... به شمار ميرود، بنابراين بخشي از عوامل بروز سرطان را ما انسانها ميتوانيم ايجاد نکنيم. آمارها نشان ميدهد که سرطان ميتواند به نوعي بيش از يک سوم جمعيت را گرفتار کند و مسئول بيش از 20درصد تمام موارد مرگ و مير است. در کشورهاي پيشرفته، سرطان عامل بيش از 10درصد کل هزينههاي مراقبتهاي پزشکي است. سرطان در صورت درمان نشدن همواره کشنده است. تشخيص و درمان زودرس آن اهميت حياتي دارد و شناسايي افراد در معرض خطر سرطان از طريق تستهاي غربالگري يکي از اهداف مهم درمان سرطان است. خطر سرطان در بين جمعيتهاي مختلف و در داخل يک جمعيت در محيطهاي متفاوت تنوع قابل ملاحظهاي نشان ميدهد. راه هاي درمان بيماري مسأله ديگر در زمينه سرطان هزينههاي تحميل شده بر جامعه و خانواده است. براي درمان سرطان از راههاي مرسوم اقدام ميشود. معالجه معمولي: داروي شيمي درماني يک داروي شيميايي است که جزو سلاحهاي شيميايي جنگ جهاني اول بوده و در حال حاضر در مورد 75درصد بيماران سرطاني به کار گرفته ميشود. تابش درماني: تقريباً 60درصد بيماران سرطاني تحت درمان اشعه قرار ميگيرند. اين روش با تکنيک از بين بردن و تخريب محلي بافتهاي ناخواسته به وسيله اشعه انجام ميشود. اشعه درماني ميتواند از خارج يا داخل به مقدار دلخواه به وسيله دستگاه مخصوص و رايانه انجام پذيرد. جراحي: عمل جراحي نخستين وسيله معالجه براي 67%بيماران سرطاني است. با بريدن و برداشتن غده، پزشکان احساس ميکنند که بهترين شانس را براي موفقيت در درمان دارند، اما متأسفانه تعدادي از غدهها آنچنان به اعضاي ظريف بدن مانند کبد و مغز پيچ خوردهاند که بريدن و جدا کردن آنها ممکن نيست. روشهاي درماني ديگري هم وجود دارد. درمان فيزيکي که شامل استفاده از داروهاي گياهي طبي، رژيم غذايي، واکنشهاي بيوشيمي، شيمي درمانيهاي بيولوژيکي، بهبود بخشي بر سوخت و ساز بدن، معالجه سلولي و اکسيژن درماني است و روش غيرفيزيکي که شامل معالجات مربوط به دفاعهاي روحي و عصبي، هدايت خيالات و تصورات، معالجات تمدد اعصاب و رهايي بخش، ايمان درماني و روشهاي ديگري که ذهن و روح بدن را به کمک ميطلبد. روشهاي ديگري نيز هست مانند کم کردن چربي بدن، استفاده از مواد فيبري مانند گندم، جو، برنج، ذرت، حبوبات، مصرف سبزيها و ميوههاي تازه، تصحيح کردن مصرف نمک و پتاسيم و استفاده از قدرت فوقالعاده مواد ضد سرطان و آنتي اکسيدان ها. يکي از درخشانترين وجوه سرطان آن است که انواع زيادي از سرطانها قابل پيشگيري به نظر ميرسند. بسياري از متخصصان معتقدند که حداقل 50درصد سرطانها را با تغيير در رژيم غذايي ميتوان برگشت داد اما از آنجايي که تغيير در رژيم غذايي کار سادهاي نيست ميتوان رژيم غذايي را با افزودن برخي مکملها بهبود بخشيد. تغذيه اثر خود را روي مراحل پيش سرطاني اعمال ميکند که به نام مراحل آغازين معروفند. اين مراحل شامل تغييرات قابل پيشگيري و حتي قابل برگشت در ماده ژنتيکي سلول هستندکه اغلب در نتيجه آسيب ناشي از واکنشهاي شيميايي در بدن است، با اين حال به محض اينکه تغييرات ژنتيکي کامل شد و سلول سرطاني شروع به تکثير کرد، تغذيه ديگر به عنوان عامل درماني مستقل محسوب نميشود. وقتـي صحـبت از سـرطان ميشود همه مواد دارويي، غذايي و ويتامينها ميتوانند روي پيشرفت يا کنترل سرطان نقش مثبت يا منفي داشته باشند. تغيير سبک زندگي به دليل تغيير الگوي زندگي، استرس و آلودگيهاي ايجاد شده ناشي از زندگي ماشيني، امراض گوناگوني مانند سرطان، ديابت و... در زندگي بشر مشاهده ميشود. استفاده از مواد غذايي و آنتي اکسيدانها در اين زمينه ميتواند صدمات ناشي از اين عوامل را به حداقل کاهش دهد. آنتي اکسيدانها مانند ويتامينهاي E،C، A، بتاکاروتن و... که با مصرف به اندازه و کافي سبزيها، ميوهها و مواد غذايي طبيعي ميتوان آنها را تأمين کرد و اين مواد ميتواند ايجاد سرطان را از طريق پاکسازي بدن از مواد سرطانزا منتفي کند. موادي مانند: ليکوپن: يک عضو از کارتنوييدها و يک رنگدانه طبيعي است. ليکوپن عامل رنگ قرمز در بسياري از ميوهها و مخصوصاً گوجه فرنگي است. ثابت شده است ليکوپن يکي از آنتي اکسيدانهاي قوي است و سلولهاي بدن را در برابر راديکالهاي آزاد محافظت ميکند. گوجه فرنگي، گريپ فروت قرمز، پرتقال قرمز، هندوانه، خرمالو و زردآلو منابع خوبي از ليکوپن هستند. معمولاً در هر صد گرم گوجه فرنگي خام بسته به ميزان رسيده بودن آن 3-9ميلي گرم ليکوپن يافت ميشود، افرادي که هفت عدد يا بيش از آن در هفته گوجه فرنگي مصرف ميکنند 60 درصد کمتر از افراد ديگر به سرطانهاي روده، معده، مري وکليه مبتلا ميشوند. ميوهها و سبزيها از مواد ضد سرطان هستند و هر چه رنگدانه آنها بيشتر باشد داراي قدرت مبارزه بيشتري در برابر سرطان هستند. ويتامين C: خانواده کلمها شامل کلم چيني وکلم بروکلي حاوي 93درصد ويتامينC است. مرکبات مانند پرتقال، ليمو شيرين و... حاوي مقادير فراواني از اين ويتامين هستند. کيوي حاوي 80ميلي گرم ويتامين C و مواد فيتو شيميايي است که در جلوگيري از سرطان مؤثر است. آناناس حاوي 20ميلي گرم و سيب زميني حاوي 25 ميلي گرم از اين ويتامين است. مواد غذايي غني از ويتامينC در پيشگيري از سرطانهاي مري، دهان و لوزالمعده نقش محافظتي دارد. همچنين اثر محافظتي اين ويتامين در برابر سرطانهاي گردن، رحم، راست روده و سينه نيز وجود دارد. ابتلا به سرطان ريه در کساني که مطالعات نشان ميدهد مصرف روزانه حداقل140 ميلي گرم ويتامين C معادل دو پرتقال بزرگ مصرف ميکنند، نصف کساني است که 90 ميليگرم ويتامين C در روز به دست ميآورند و اين نشان ميدهد ويتامين C يک آنتي اکسيدان قوي است چون ويتامينC همراه خود مواد مغذي خاص ديگري دارد که توانايي خنثي کردن راديکالهاي آزاد را دارند. (راديکالهاي آزاد مولکولهاي مضري در بدن هستند که طي واکنشهاي شيميايياي که اکسيژن در آن نقش دارد، توليد ميشوند. ) ويتامينC به حفظ دستگاه ايمني سالم کمک ميکند که اين، به نوبه خود عامل مقابلهکننده مهم، اساسي و قوي براي مبارزه با سرطان است. همچنين اين ويتامين موجب فعال کردن ويتامين E نيز ميشود. ويتامين E: يکي ديگر از مواد ضد سرطان است. بر اساس اعمال محافظتي اين ويتامين در برابر برخي از سرطانها، تعداد روزافزوني از پژوهشگران معتقدند که اين ويتامين ممکن است به عنوان يک عامل در برنامه پيشگيري از سرطان گنجانده شود. ويتامينE موجب تقويت دستگاه ايمني ميشود تا اين سيستم به سلولهاي سرطاني حمله کند و توليد نيتروزآمينها را مهار کند. بسياري از پزشکان مصرف 400 تا 600 واحد ويتامينE را در روز توصيه ميکنند. چنين مقادير زيادي را نميتوان فقط از طريق رژيم غذايي به دست آورد. ميتوان اين ويتامين را در جوانه گندم، تخمه و روغن آفتابگردان، آجيل، اسفناج، کلم بروکلي، برگ شلغم، گوجه فرنگي و برگ خردل جستوجو کرد. ويتامين E ميتواند سلولها را از آسيبي که منجر به سرطان ميشود محافظت کند. ويتامين E آثار محافظتي در برابر سرطانهاي روده بزرگ، دهان و سينه دارد. بتا کاروتن: ميوهها و سبزيها مبارزان اصلي با سرطان هستند. يکي از مواد مهم و شاخص در ميوهها و سبزيها بتاکاروتن است. بتاکاروتن يک رنگدانه زرد در برخي ميوهها و صيفيها است و خطر سرطان سينه را در زنان يائسه کاهش ميدهد. اين ماده در کلم پيچ، گل کلم، کلم بروکلي و کلم برگ وجود دارد و ميزان نوعي استروژن را که در ايجاد سرطان سينه نقش دارد تجزيه و بياثر ميکند. همچنين ساير ترکيبات مفيد موجود در سبزيها ممکن است توليد آنزيمهاي مهارکننده سرطان را افزايش دهد و اخيراً روشن شده است مصرف دراز مدت رژيم غذايي که داراي بتاکاروتن باشد مانند هويج و ساير سبزيجات، خطر ابتلا به سرطان سينه پس از يائسگي را کاهش ميدهد. بتاکاروتن فقط يکي از ترکيبات ضد سرطان به نام کارتنوييد است، کارتنوييدها که در ميوه ها و سبزيها بوفور يافت ميشود جزو آنتي کسيدانهاي قوي است. بتاکاروتن در بدن به ويتامين A تبديل ميشود و اين ويتامين يک تنظيمکننده رشد و تمايز سلولي است و به سلولها کمک ميکند تا به اشکال بالغ خود تبديل شوند و اين فعل و انفعالات به پيشگيري از سرطاني شدن سلولها کمک ميکند. بهترين بتاکاروتن مورد نياز بدن را ميتوان با مصرف پرتقال با رنگ قرمز، صيفيهاي زرد و سبزيهاي با رنگ سبز پررنگ، اسفناج، هويج، کلم برگ، سيب زميني و طالبي به دست آورد. امروزه اکثر پژوهشها در مورد تغذيه و سرطان به سمت پيشگيري از ايجاد اين بيماري جهتگيري شده است. با اين حال، برخي از پزشکان معتقدند تغذيه عالي ميتواند به بيماران سرطاني کمک کند. پزشکاني که به تغذيه درماني به عنوان يک درمان مهم و اضافي براي درمان سرطان نگاه ميکنند، رژيم غذايي کم چرب، کم قند، کم نمک و عمدتاً گياهخواري را براي بيماران سرطاني توصيه ميکنند. اميد است با مطالعات و تحقيقات گستردهاي که در اين زمينه صورت ميگيرد تأثيرات درماني شگرفي در درمان اين بيماري پيش روي پزشکان قرار گيرد و اميد به بهبودي کامل براي بيماران افزايش يابد. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar