تناسب اندام/ بالاخره چاقم یا لاغر؟!
جام جم/ مقابل آينه که ميايستد تصويري متفاوت از خود ميبيند. وحشتزده است و ديگر نميداند چه کاري براي لاغر شدن و خوشاندام ماندن انجام بدهد. احساس درماندگي تمام ذهن و وجودش را فراگرفته و گوشهايش در برابر هشدارها بسته است. هر روز خانواده، دوستان و همکارانش ميگويند چرا هر روز لاغر و لاغرتر ميشوي! اما، پس چرا خود اين احساس را ندارد؟ دکتر فرشاد شيباني، روانشناس باليني مشکل اصلي اين فرد يا افراد مشابه را ابتلاي آنان به اختلالي به نام بياشتهايي عصبي يا آنورکسيا نروزا عنوان ميکند و به بررسي دلايل بروز اين اختلال رواني در فرآيند تغذيه افراد ميپردازد. نوجواني، سرآغاز شروع اختلال 14 تا 18 سالگي زندگي رنگ متفاوتتري دارد. خروج از دوران کودکي و ورود به دوره جديدي از شناخت، حساسيتها و در کل شکلگيري هويت فردي و اجتماعي موجب شده نوجواني، پرفراز و نشيبترين دوران زندگي نام گيرد. فرقي نميکند دختر باشي يا پسر. خوشتيپي و خوشاندامي براي هر دو مهم است. در صورتي که حد تعادل تحقق اين رويکرد طبيعي رعايت نشود، سلامت جسم و روان فرد را ميتواند با مشکلات جدي مواجه کند. تمايل به لاغري با هدف حفظ تناسب اندام به معناي بياشتهايي فرد نسبت به غذا نيست. بلکه امتناع عامدانه فرد نسبت به خوردن غذاست. فرد به واسطه تصوير ذهني که ازچاق بودنش نسبت به همسالان خود دارد، غذا نميخورد تا بتواند به تناسب اندام مورد نظر برسد. تداوم اين گرسنه ماندنها باعث ميشود وزن به کمتر از 85 درصد وزن استاندارد مناسب براي فرد برسد. عوارض بياشتهايي عصبي اختلال بياشتهايي عصبي ميان دختران شايعتر است. قطع قاعدگي همراه با اختلال افسردگي و وسواس نيز از نتايج ابتلا به اين بيماري است. البته بايد توجه داشت در صورتي که فردي به مدت سه ماه استانداردهاي تغذيه را رعايت نکند و با کاهش وزن شديد مواجه شود، در آن صورت متخصصان مشکل فرد را اختلال بي اشتهايي عصبي تلقي ميکنند. ممکن است خانمي به مدت يکي دو هفته تغييراتي در ميزان مصرف مواد غذايي خود ايجاد کند، اما اين تغيير کوتاهمدت باشد و در يک بازه زماني حداقل سه ماهه قرار نگيرد که اختلال ناميده نميشود. خستگي و کوفتگي بدن، ناخن و موهاي شکننده، ريزش مو، پوست خشک، کاهش تحمل فرد در برابرسرما، نامنظم شدن ضربان قلب، کاهش فشارخون، کمآبي و بروز مشکلات استخواني همچون پوکي استخوان عوارض ديگري است که مبتلايان به اين اختلال در صورتي که بموقع براي درمان اقدام نکنند، با آنها مواجه خواهند شد. علائم و عوامل بروز اختلال فرهنگ خانوادگي و اجتماعي نسبت به مقوله لاغري و چاقي و در مجموع زيبايي و تناسب اندام بخصوص بين خانمها در بروز اين اختلال بسيار مهم است. مشکلي که متاسفانه اين روزها بسياري از ما با آن مواجه هستيم. برخي خانمها به منظور دريافت تائيد از سوي اطرافيان بدون توجه به عوارض و آسيبها، از هر روشي استفاده ميکنند تا خود را لاغر کنند يا لاغر بمانند. از سوي ديگر با توجه به نقش، مهم ژنها در بروز اختلالات و بيماريها، اين شائبه وجود دارد که ژنها هم ميتوانند در ابتلاي فرد به اين اختلال موثر باشند اما تحقيقات هنوز اين مسأله را تائيد نکرده است. بياشتهايي عصبي به دو شکل وجود دارد؛ يک نوع آن کاهش وزن از طريق مصرف کم مواد غذايي يا انجام ورزشهاي سنگين به شکل افراطي است. در نوع دوم بر خلاف گروه قبلي، فرد اتفاقا غذا را با اشتها و حجم زياد هم مصرف ميکند، اما بهدليل ترس شديدي که از چاقي دارد، از طريق ايجاد حالت تهوع و استفراغهاي عمدي يا از طريق مصرف داروهاي مسهل يا مدر وزن خود را پايين نگه ميدارد. ارتباط عزت نفس و بياشتهايي عصبي مقايسه ناسالم، هميشه مخرب است. برخي والدين در بروز اين آسيب مسئول هستند؛ چرا که اصرار و سختگيريهاي آنها به کمال طلبي و تناسب اندام نوجوان در مقايسه با فرد ديگري باعث ميشود نوجوان دچاراسترس و فشارهاي روحي شود و عزت نفس او بشدت کاهش يابد. در واقع والدين و اطرافيان به فرد اين نگرش را القا ميکنند که اگر خوشاندام و لاغر نباشد، ارزشمند، دوستداشتني و قابل پذيرش نيست. در صورتي که متخصصان همواره خطاب به والدين تأکيد دارند با امتناع از مقايسه فرزندشان و ابراز محبت در هر شرايطي، به کودک و نوجوان خود اعلام کنند تحت هر شرايطي ارزشمند، دوست داشتني و مورد تأئيد است و اينچنين از عزت نفس فرزند خود مراقبت کنند و مانع هدايت او به سمت ابتلا به انواع اختلالات رواني از جمله بياشتهايي عصبي شوند. تاثير بياشتهايي عصبي در بارداري اگر اختلال بياشتهايي عصبي در دختران نوجوان درمان نشود و آنان وارد ساير مراحل زندگي خود همچون بارداري شوند، ديگر حتي فرزندشان از عوارض اين اختلال در امان نخواهد بود.با توجه به اينکه وزن زنان باردار به طور متوسط 10 تا 15 کيلو در زمان بارداري افزايش مييابد، اين افزايش وزن براي مبتلايان به اين اختلال يک کابوس تلقي ميشود. غافل از آنکه توجه به اين کابوس، نتيجهاي جز تولد نوزادي کموزن، نارس با ضريب هوشي پايين و چه بسا سقط جنين نخواهد داشت. مادران مبتلا به اين اختلال حتما بايد تحت مراقبت ويژه باشند. راهکار مواجهه با اختلال بياشتهايي اگر پدر و مادري هستيد که شرح حال توصيف شده را در فرزندتان شاهد هستيد، پيشنهاد ميکنيم حتما به يک روان شناس باليني يا يک روانپزشک مراجعه کنيد و از خوددرماني اجتناب کنيد. شايد بپرسيد چرا؟ به گفته متخصصان، اغلب افراد مبتلا به اختلال بياشتهايي عصبي، با مشکل افسردگي و وسواس نيز مواجه هستند، بنابراين درمان اختلال بياشتهايي حتما بايد همراه با درمان ساير اختلالات باشد. مراجعه به روانشناس به فرد کمک ميکند نسبت به باورهاي غلط و عملکرد خود شناخت پيدا کند و با انجام تمرينهاي رفتاري در مسير بهبود اختلال خود حرکت کند. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar