داروهای لازم در سفر و جعبه کمک های اولیه
سلامت نيوز/ انجمن کنترل و پيشگيري بيماريها (CDC) به مسافران پيشنهاد ميکند در جعبه کمکهاي اوليه خود داروهايي که پزشک تجويز کرده است را به همراه داروهاي بدون نسخه (OTC) داشته باشد. يکي از تفريحات سالم و لذت بخش در زندگي مردم مسافرت و گشت و گذار در جهان پيرامون جهت بازديد از مناظر ديدني و مکانهاي گردشگري و توريستي است. سفر در واقع بخش مفرح و خاطره انگيز زندگي مردم را تشکيل ميدهد و براي ايجاد حس لذت و شادماني بايد به مسائلي که سلامت سفر را تضمين و تأمين ميکنند توجه ويژه داشت که يکي از اين موارد سلامت جسماني و روحي مسافران در طول سفر است. به دليل اينکه در هنگام سفر تمام شرايط ايجاد شده اعم از دسترسي به غذا و مواد مغذي، آب و نوشيدنيها و مکانهاي مناسب رفاهي مانند سرويس بهداشتي و محل اسکان و ... ممکن است کاملاً در کنترل مسافران نباشد و يا از سلامت آنها اطلاع کامل نداشته باشند توجه به نکات بهداشتي و پيشگيري کننده از ايجاد مخاطرات سلامتي بسيار حائز اهميت است. يکي از وسايل لازم و ضروري در مسافرتها وجود جعبه کمکهاي اوليه ميباشد که دسترسي به خدمات اوليه درماني و پزشکي را در موارد اورژانسي فراهم ميکند. در بسياري از موارد ايجاد سانحه و بيماريهاي اورژانسي وجود جعبه کمکهاي اوليه حتي قبل از رسيدن اورژانسهاي جادهاي و متوليان امداد رساني توانسته جان افراد را نجات دهد يا از پيشرفت عوارض حوادث يا بيماريها جلوگيري کند. داروها و ترکيبات داراي اثر درماني يکي از مهمترين و کاربرديترين اجزاي جعبه کمکهاي اوليه هستند که در موارد متعددي مورد مصرف قرار ميگيرند. انجمن کنترل و پيشگيري بيماريها (CDC) به مسافران پيشنهاد ميکند در جعبه کمکهاي اوليه خود داروهايي که پزشک تجويز کرده است را به همراه داروهاي بدون نسخه (OTC) داشته باشد. احتياج به داروها و مواد بهداشتي و درماني مورد نياز براي مسافرتها بر اساس منطقه مورد مسافرت، ميزان حساسيت و توان جسمي مسافران، بازه زماني و مدت مسافرت، استفاده از مکانهاي عمومي يا شخصي و دسترسي به آب و غذاي سالم ممکن است متفاوت باشد. به طور کلي و با در نظر گرفتن احتمال ايجاد بيماريهاي معمول مسافرتي در جعبه کمکهاي اوليه بايد داروهايي که در زير به آنها اشاره ميکنيم موجود باشد. داروهاي ضد تهوع و سرگيجه به دليل حساسيت افراد به مسافرت با وسايل نقليه و حرکت در جادهها، ممکن است تهوع و سرگيجه ايجاد شود که همراه داشتن تعداي از داروهاي شيميايي مانند داروي ديمن هيدرينات و ترکيبات گياهي مانند زنجبيل و ليمو به شکل پودرهاي گياهي براي مصرف به شکل دمنوش مفيد است. در مواردي که تهوع و سرگيجه اجتناب ناپذير است ميتوان از نسخ پزشک و داروهاي همچون اندانسترون و متوکلوپراميد و... هم استفاده کرد. داروهاي ضد درد و مسکن اين داروها در کنترل درد و التهاب مؤثر هستند و در زمان مسافرت به علت احتمال ايجاد آسيب و حوادث، سردردها، کمر درد ناشي از مسافرت طولاني و ... ميتوان از آنها استفاده کرد. از اين گروه داروهاي مانند استامينوفن، ايبوپروفن، آسپرين، آ.ث.آ، ديکلوفناک و ... را ميتوان همراه داشت. توصيه ميشود شکل دارويي ژلها و پمادهاي موضعي ضد درد هم در جعبه کمکهاي اوليه موجود باشد تا در صورت عدم نياز به مصرف خوراکي داروهاي مسکن بتوان از شکل موضعي آنها (مانند پماد منتول ساليسيلات، ديکلوفناک، پيروکسيکام و پمادهاي گياهي حاوي رزماري) جهت کاهش عوارض اين داروها استفاده کرد. داروهاي ضد حساسيت و آلرژيها (آنتي هيستامينها) اين داروها در موارد ايجاد حساسيتهاي فصلي و با تغييرات آب و هوا به دليل مسافرت کاربرد دارند. در برخي از فصول سال مانند بهار گرده افشاني گلها و وجود ترکيبات آلرژن و حساسيت زا در محيط نياز به استفاده از داروهايي مانند کلروفنيرآمين، کلماستين، آنتي هيستامين دکونژنستانت، ديفن هيدرامين، فکسوفنادين و ... وجود دارد. در برخي از مناطق جغرافيايي به دليل احتمال خطر گزش حشرات (بخصوص گزش پشه) همراه داشتن داروهاي بي حس کننده مانند ليدوکايين و بنزوکايين و يا لوسيونهاي دافع حشرات که به صورت لوسيون قبل از گزش و بعد از گزش حشرات در داروخانهها موجود ميباشند ضروري است. لوسيون کالامين اثرات ضد خارش و گزش مناسبي را در اين موارد ايجاد ميکند. داروهاي الکتروليتي و تأمين کننده آب بدن از اين مورد تنها به پودرهاي ORS اشاره ميکنيم که جهت تأمين مايعات و الکتروليتهاي از دست رفته در اسهالها کاربرد دارد. کاهش آب بدن (dehydration) زماني اتفاق ميافتد که مقدار زيادي آب و مواد معدني (الکتروليتها) از بدن به علت اسهال، همراه يا بدون استفراغ دفع شوند. کاهش آب بدن در بين بيماران بالغ با اسهال حاد که مقدار زيادي مدفوع دارند شايع است، به خصوص زماني که دريافت مايعات به علت بيحالي کاهش يافته و يا همراه با استفراغ و حالت تهوع است. بيماران با کاهش آب بدن ملايم ممکن است فقط تشنگي و خشکي دهان را تجربه ميکنند. کاهش آب بدن متوسط تا شديد همراه با کاهش فشار در حالت ايستادن همراه با غش (ضعف کردن در حال ايستادن به خاطر کاهش حجم خون، که موجب افتادن فشار خون در زمان ايستادن ميگردد)، کاهش حجم ادرار، ضعف شديد، شوک، نارسايي کليه، پريشاني، اسيدوز (مقدار زياد اسيد در خون) و بيهوشي است. الکتروليتها (املاح) در زماني که اسهال طولاني و شديد است از دست ميروند و کمبود الکتروليتها اتفاق ميافتد. شايعترين کمبودهاي الکتروليتي با سديم و پتاسيم اتفاق مي افتد و ميزان کلر و بيکربنات نيز ممکن است غير طبيعي شود که با مصرف پودرهاي ORS تا حدودي درمان ميشود ولي در اولين فرصت ممکن بايد به اورژانس و پزشک مراجعه شود. داروهاي ضد اسهال و يبوست معمولاً در تمام مسافرتها يبوست يا اسهال جز مشکلات اصلي مسافران است. به دليل استفاده کمتر از مايعات و نوشيدنيها، کمبود مصرف فيبرها در رژيم غذايي مورد مصرف در مسافرتها و استفاده از فست فود ها و غذاهاي رستوراني بيشتر مسافران دچار عارضه يبوست ميشوند که درمان آن توسط داروهاي شيميايي مانند بيزاکوديل يا گليسرين (شياف) يا داروهاي گياهي مانند ترکيبات برگ سنا و فلوس يا ترکيبات روغنها مانند روغن کرچک و روغن زيتون و پارافين خوراکي قابل درمان است. از طرفي بيماري اسهال هم کمتر از يبوست گريبانگير مسافران نيست و به دليل عدم رعايت مسائل بهداشتي در برخي از رستورانها يا مکانهاي عمومي و يا عدم دسترسي به آب سالم و بهداشتي جهت کاهش عوارض اسهال که به آن اشاره شد، نياز به داروهاي ضد اسهال مانند لوپراميد و داروهاي گياهي مانند ترکيبات پونه، به، گل انار، دارچين و... وجود دارد. در مورد اسهال مسافران بايد توجه داشت که در اولين فرصت بايد به پزشک مراجعه گردد زيرا بسياري از اسهالها با منشأ عفوني ممکن است باعث ايجاد خطر جدي و تهديد کننده سلامتي براي فرد شود. داروهاي ضد عفوني کننده پوستي و ضد باکتري و قارچ اين داروها در مسافرت به مناطقي که عوامل ايجاد کننده عفونتها و مشکلات پوستي در محيط وجود دارند مورد نياز ميباشند. الکل، پويدون آيودين، پماد تتراسايکلين از جمله اين ترکيبات هستند. در جعبه کمکهاي اوليه وجود پماد سوختگي حاوي روغن ماهي (Burn) و پماد سيلورسولفاديازين و پماد زينک اکسايد جهت سوختگيهاي احتمالي در اثر آتش يا ظروف داغ و مايعات داغ و همچنين وجود پمادهاي گياهي ضد آفتاب سوختگي حاوي گياهان گل هميشه بهار و ويتامين E و بابونه و آلوئه ورا ضروري به نظر ميرسد. داروهاي ضد اسيد معده و ريفلاکس داروهاي ضد اسيد معده (ترش کردن) هم کاربرد زيادي در مسافرتها دارند زيرا عملکرد دستگاه گوارش در طول مسافرت ممکن است دچار اختلال شود و برگشت محتويات معده به داخل مري و نيز دردهاي معده نياز به استفاده از يک خنثي کننده يا کاهش دهنده اسيد معده را ايجاد کنند. از اين داروها ميتوان به ترکيبات منيزيم هيدروکسايد، آلومينيم هيدروکسايد، رانيتيدين و فاموتيدين اشاره کرد. محلولهاي شستشو چشمي و شستشوي زخمها به دليل حساسيت چشم و سيستم بينايي و نياز فوري به شستشوي چشم با محلولهاي استريل چشمي (Ophthalmic Bath Solution) وجود اين ترکيبات در جعبه کمکهاي اوليه ميتواند از آسيب به چشم جلوگيري کند. سرم شستشو هم براي شستن زخمها و پارگيهاي سطحي پوست کاربرد دارد که ممکن است تا قبل از درمان پزشکي و اورژانسي مورد نياز باشد. در مورد افرادي که به دلايل مختلف و بيماريهاي خاص داروي خاصي را مصرف ميکنند بايد مقدار داروي مصرفي را به اندازه مدت زماني که در مسافرت به سر ميبرند به همراه خود داشته باشند زيرا در برخي از مناطق دسترسي به تمام داروهاي موجود در کشور امکان پذير نيست و بيماران ممکن است با کمبود دارو و تشديد بيماري مواجه شوند. لذا توجه به وضعيت بيماران در مسافرت از اهميت ويژهاي برخوردار است و بايد از مشورت پزشک و داروساز جهت آگاهي از شرايط مناسب حمل و نگهداري داروها در سفر، بهره برد. *دکتراي عمومي داروسازي و متخصص تغذيه و رژيم درماني/دکتر وديعه بيگي خوزاني؛ دکتراي داروسازي همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar