برای مشاهده نسخه قدیمی وب سایت کلیک کنید
logo
برگزیده
سلامت

چگونگی تشکیل سنگ کلیه

منبع
آخرين خبر
بروزرسانی
چگونگی تشکیل سنگ کلیه
آخرين خبر/ تحقيقات انجام شده بر روي مگس ميوه نشان مي دهد که در برخي موارد ماده معدني روي، هسته اصلي سنگ کليه است. توليد سنگ کليه در مگس ميوه شباهت زيادي به انسان دارد. سنگ کليه زماني توليد مي شود که تعادل آب، نمک و مواد معدني در ادرار از بين برود. چگونگي تغيير اين تعادل نيز مهمترين عامل در تعيين جنس سنگ است. منشا بيشتر سنگ هاي کليه علاوه بر روي، کلسيم است. نمک و ديگر مواد معدني ساختاري بلوري شکل دارند و همين موضوع نيز به شکل گيري سنگ کليه کمک مي کند. علاوه بر کم آبي بدن، بيماري هاي التهابي روده، نقرس، پرکاري غدد پاراتيروئيد و عفونت ادراري نيز مي تواند منجر به توليد سنگ در کليه شود. انواع مختلف سنگ هاي کليه عبارتند از : – سنگ هاي کلسيمي، متداول ترين نوع سنگ کليه از نوع کلسيمي است که معمولا به شکل اگزالات کلسيم هستند. اگزالات ماده اي است که به صورت طبيعي در انواع مواد غذايي يافت مي شود. ميزان اگزالات در بعضي ميوه ها و سبزيجات و آجيل و شکلات بيشتر است. کبد نيز قادر به توليد اگزالات است. نوع تغذيه، مقادير بالاي ويتامين D، عمل جراحي باي پس روده و اختلال در سوخت و ساز بدن مي تواند منجر به افزايش کلسيم و اگزالات در ادرار شود. سنگ هاي کلسيمي در برخي موارد به صورت کلسيم فسفات رسوب مي کنند. -سنگ هاي Struvite، اين سنگ ها در پاسخ کليه به عفونت هاي ادراري ساخته مي شوند. رشد اين سنگ ها معمولا بدون هيچ عارضه جانبي و بسيار سريع است. – سنگ هاي اسيد اوريک، اين سنگ در افرادي توليد مي شود که کمتر آب مي نوشند و ميزان پروتئين موجود در غذاي آنان بيشتر است، همچنين اين نوع سنگ در افراد مبتلا به نقرس نيز ديده مي شود. عوامل ژنتيکي نيز در بروز سنگ اسيد اوريک موثر هستند. -سنگ هاي سيستين، منشا اين نوع سنگ معمولا ژنتيکي است و معمولا به دليل دفع بيش از حد اسيد آمينه در کليه ها رخ مي دهد. با توجه به گرماي جهاني، تعداد بيماران مبتلا به سنگ کليه طي سه دهه اخير افزايش چشمگيري داشته است. هيدراته کردن بدن( آبرساني) يکي از مهمترين روش هاي جلوگيري از بروز سنگ کليه است. مطالعات محققان ارولوژيست بيمارستان کودکان فيلادلفيا نشان مي دهد که احتمال بروز سنگ کليه در روزهاي گرم تابستان بيشتر است زيرا افزايش دما منجر به کم آبي بدن و رسوب مواد معدني از جمله کلسيم در کليه ها مي شود. به گزارش انجمن ملي کليه آمريکا، شيوع سنگ کليه در آمريکا رو به افزايش است و در حال حاضر حدود 19 درصد مردان و 9 درصد زنان به اين عارضه دردناک مبتلا هستند.
مهمترين علت تشکيل سنگ کليه چيست؟ تعريق زياد با فعاليت فيزيکي در آب و هواي گرم و ننوشيدن مايعات کافي باعث تغليظ ادرار و رسوب کريستال هاي موجود در ادرار و تشکيل سنگ مي شود. متخصص جراحي کليه و مجاري ادرار و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني فسا ضمن بيان اين مطلب گفت: به صورت طبيعي محصولات زايد فرايندهاي شيميايي بدن از طريق ادرار دفع مي شوند. دکتر سيد محسن حسامي با بيان اينکه فرايندهاي زايد در ادرار مانند کلسيم، اگزالات، اسيد اوريک و فسفات در مواردي داخل کليه رسوب کرده و تبديل به سنگ مي شوند، اظهارداشت: مکانيزم تشکيل سنگ مانند تشکيل مواد است (با اضافه کردن شکر داخل آب وقتي که کريستالهاي (بلور) شکر به حد فوق اشباع برسند رسوب داده و نبات تشکيل مي شود). عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي فسا اظهار داشت: تعريق زياد با فعاليت فيزيکي درآّب و هواي گرم و ننوشيدن مايعات کافي باعث تغليظ ادرار و رسوب کريستال هاي موجود در ادرار و تشکيل سنگ مي شود. به گفته وي کمبود ترکيبات شيميايي داخل ادرار مانند سيترات و منيزيم که به صورت طبيعي از به هم چسبيدن کريستالها جلوگيري مي کنند باعث تشکيل سنگ مي شود. دکتر حسامي با اشاره به اينکه فرايند تشکيل سنگ چند سال طول مي کشد اظهار داشت: سنگهاي کليه در اکثر موارد کوچک بوده و با جداشدن از کليه وارد حالب (ميزناي ) مي شود. دراين حالت است که بيمار با سابقه ي دفع سنگ و يا بدون سابقه ي قبلي دچار درد ناگهاني پهلو همراه با تهوع و نفخ شکم مي شود. وي بيان کرد: سنگهاي ريز کمتر از پنج ميلي متر در اکثر موارد (با تجويز دارو و دستورات داده شده توسط متخصص کليه و مجاري ادرار ) دفع مي شود سنگهاي بزرگتر از هفت ميلي متر عمدتا داخل کليه و ميزناي باقي مانده و باعث صدمه به بافت کليه (ودر صورت عدم تشخيص به موقع و يا عدم پي گيري بيمار ) و يا از کار افتادن کليه مي شود. وي در خصوص عامل ايجاد کننده سنگهاي کليه گفت: در صورت وجود غلظت هاي بالا از موادغير قابل حل در ادرار و ننوشيدن مايعات کافي و تغليظ ادرار خطر تشکيل سنگ افزايش مي يابد. بيماري هاي کليوي، دفع زياد اگزالات موجود در (آجيل، مرکبات، گوجه فرنگي و توت فرنگي) و سيستين موجود در (تخم مرغ) باعث تشکيل سنگ از طفوليت مي شود و براساس آنکه کدام فرآورده زائد داخل ادرار به صورت کريستال (بلور) درآيد انواع متفاوتي از سنگ کليه وجود دارد. دکتر حسامي با بيان اينکه اکثر سنگ هاي کليه از نمک هاي اگزالات کلسيم ساخته شده اند، گفت: درصورت پرکاري غده پاراتيروئيد (که هورمون توليد شده توسط آن باعث جذب کلسيم از روده ها مي گردد و براي عملکرد طبيعي استخوان ها لازم است )، ميزان کلسيم خون افزايش يافته و دفع آن از طريق کليه ها باعث ايجاد سنگ هاي متعدد محتوي کلسيم در هر دو کليه مي شود . وي با اشاره به اينکه درصد کمي از سنگها حاوي اسيد اوريک (که در نتيجه ي سوخت و ساز مواد پروتئيني مانند گوشت قرمز، دل، جگر، قلوه و کله پاچه مي شوند، هستند، اظهارداشت: عفونت هاي طولاني مدت ادرار و فرايندهاي قليايي شدن ادرار باعث تشکيل سنگهاي بزرگ کليه (سنگ شاخ گوزني )مي شود که متاسفانه به علت بزرگي سنگ وخارج نشدن آن از کليه و رد شدن ادرار از کنار آن بدون علائم بوده و زماني تشخيص داده مي شود که باعث صدمه جبران ناپذير و در مواردي از بين رفتن بافت کليه مي شود. توصيه‌ هاي ۱۴ گانه جلوگيري از ابتلا به سنگ کليه : ۱- متبلايان بايد دريافت مايعات را به بيش از ۳ تا ۴ ليتر در شبانه روز افزايش دهند. اين کار موجب افزايش حجم ادرار و کاهش غلظت مواد تشکيل دهنده سنگ مي ‌شود. افرادي که کليه ‌هاي سنگ ‌ساز دارند بايد حداقل ۲ ليتر در طي روز مايعات مصرف کنند. ۲- هرگز خود را به مرحله احساس تشنگي نرسانيد زيرا بروز اين حس نشان از حداقل ۲ درصد کاهش آب بدن است. ۳- در مورد سنگ‌ هاي کلسيمي، از غذاهاي غني از کلسيم و ويتامينD پرهيز شده و در محدوده توصيه شده(۲ ليوان شير يا ماست، يا ۳۰ گرم پنير) دريافت شود. ۴- در مورد سنگ ‌هاي فسفات کلسيم و سنگ ‌هاي فسفات آمونيوم و منيزيم، بايد PH ادرار را اسيدي کرد. ۵- در مورد سنگ ‌هاي اگزالات کلسيمي بايد از مصرف غذاهاي غني از اگزالات خودداري شود (آلبالو، آلو، کشمش، تمشک، ريواس، جوانه گندم، گوجه فرنگي، چغندر، کرفس، بادمجان، تره فرنگي، جعفري، اسفناج، شکلات، بادام زميني، فلفل سبز،‌هويج، قهوه فوري و چاي) . ۶- در مورد سنگ ‌هاي سيستئيني هم PH ادرار بايد قليايي شود. ۷- در مورد سنگ‌ هاي اسيد اوريکي، پورين رژيم غذايي را بايد کاهش داد و PH ادرار را هم قليايي کرد. ۸- کاهش مصرف پروتئين حيواني نيز لازم است. اين پروتئين‌ها مقدار کلسيم، اگزالات و اسيد اوريک را افزايش مي ‌دهند. ۹- در افرادي که مستعد تشکيل سنگ هستند، دفع ادراري کلسيم کاهش مي ‌يابد. رژيم غذايي حاوي چربي و نمک زياد و ميزان کم فيبر خطر تشکيل سنگ ‌هاي کليوي را بالا مي ‌برد. پس اين افراد بايد فيبر غذاي شان را افزايش دهند. ۱۰- کاهش دريافت کافئين نيز توصيه ديگري به اين بيماران است. دريافت زياد مواد غذايي کافئين دار، دفع ادراري کلسيم را افزايش داده و شانس تشکيل سنگ را بيشتر مي‌ کند.  ۱۱- از آنجايي که ويتامين C نيز مي ‌تواند به اگزالات تبديل شود به نظر مي‌ رسد که دريافت بالاي ويتامين C احتمال تشکيل سنگ کليه را افزايش مي ‌دهد. با وجود اين، معمولاً ميزان اگزالات ادرار افزايش نمي يابد مگر اين که دوز ويتامين C دريافتي از ۶ گرم در روز تجاوز کند که اين امر هم در افراد معدودي ديده شده است. در افراد مستعد تشکيل سنگ که مقادير بالاي ويتامين C دريافت مي ‌کنند، مکمل هاي با ويتامين B6 و منيزيم مي‌ تواند خطر افزايش اگزالات در ادرار را کاهش دهد. ۱۲- جالب است بدانيد که ويتامين B6 براي شکستن اگزالات مورد نياز است و در افرادي که ميزان اگزالات ادرار آن ها بالاست، احتمال تشکيل سنگ را کم مي‌ کند. از منابع غذايي اين ماده مغذي مي‌ توان به موز، سيب زميني، عدس و اسفناج اشاره کرد. ۱۳- غذاهايي که PH ادرار را اسيدي مي‌ کنند عبارتند از انواع گوشت قرمز و سفيد، پنير، تخم مرغ، نان و غلات، ذرت و عدس، آلو، گوجه، آب آلو و گوجه. اما غذاهايي که PH ادرار را قليايي مي ‌کنند شامل شير و فرآورده‌هاي آن به جز پنير، تمام سبزي ‌ها به غير از ذرت و عدس و تمام ميوه‌ها به استثناي آلو و گوجه سبز هستند. کره، عسل، روغن، شکر، چاي، قهوه و خامه نيز جزو غذاهاي خنثي به حساب مي ‌آيند. ۱۴- ماءالشعير نيز مي ‌تواند براي کساني که سنگ ‌هايي از جنس اگزالات کلسيم دارند، مفيد واقع شود. البته بايد چند روزي پشت سر هم مصرف شود. اگر اثر نکرد، ديگر ادامه مصرفش فايده‌اي ندارد چون تأثير ماءالشعير کوتاه مدت است. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar
اخبار بیشتر درباره
اخبار بیشتر درباره