کودک/ ناخن جویدن در کودکان؛ عوارض و راههای درمان آن
برترين ها/ جويدن ناخن معمولا از دوران کودکي شروع مي شود و در دوران نوجواني به طور قابل ملاحظه اي افزايش مي يابد و با بالا رفتن سن کاهش مي يابد، گرچه ممکن است اين عادت تا بزرگسالي هم ادامه يابد. آمارها نشان داده است که ناخن جويدن در نوجوانان با افزايش قابل توجه رفتارهاي بدون تمرکز و بروز مشکلاتي در مراحل گذر در زندگي فردي و احساس بي ثباتي مرتبط است. چگونه ناخن جويدن کودکان را ترک دهيم؟ براساس راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني، عنوان شده است که جويدن ناخن در مجموعه اختلالات وسواسي-اجباري دسته بندي شده و با آن مرتبط است. بر طبق طبقه بندي بين المللي بيماري ها مي توان گفت که جويدن ناخن که همراه با “ديگر اختلالات رفتاري و احساسي بوده و شروع آن معمولا در دوران کودکي و نوجواني اتفاق مي افتد، طبقه بندي مي شود”، مانند مکيدن انگشت شست، و انگشت در بيني کردن. چرا کودکان ناخن مي جوند؟ جويدن ناخن يک عادت نامناسب است و علت دقيق آن قابل بحث است. يکي از دلايل ناخن جويدن مي تواند ريشه در فاکتورهاي فاميلي داشته باشد، هرچند اين علت که آيا فاکتورهاي خانوادگي مربوط به تقليد رفتار ناخن جويدن در سايراعضاي خانواده و يا ريشه هاي ژنتيکي، تاثير دارد يا خير، هنوز ناشناخته است. عوامل روان شناختي اصلي که با اين رفتار مرتبط هستند شامل، استرس، نگراني، اضطراب و خلق و خوي غير متمرکز است. در واقع مي توان گفت عادت ناخن جويدن در کودکان مکانيزمي است براي مقابله با شرايط استرس زا و از طرف ديگرهم عدم فعاليت مناسب (فعاليت کم، خستگي) ، گرسنگي و يا پايين بودن اعتماد به نفس ممکن است باعث ناخن جويدن در کودکان شود. تصور مي شود که ناخن جويدن در کودکان يک رفتار خودکار و غيرعادي است. محققان معتقدند که در برخي کودکان عادت ناخن جويدن با اختلالات روانپزشکي همراه است و حداقل يک اختلال مرتبط با روانپزشکي در بيش از دو سوم کودکاني که به کلينيک روانپزشکي مراجعه مي کنند وجود دارد. جالب اين که بيشتر از نيمي از والدين اين کودکان، حداقل يک بيماري روانپزشکي داشتند، به ويژه اختلال افسردگي حاد. بيماري هاي رواني که اغلب در رابطه با ناخن جويدن کودکان و نوجواناني که به درمانگاه بهداشت و ارجاع داده مي شوند، شامل: اختلال کمبود توجه، بيش فعالي، اختلال اضطراب جدايي، اختلال تومور، اختلال وسواس فکري، عقب ماندگي ذهني، اختلال افسردگي حاد، اختلال اضطراب عمومي و اختلال هراس گزارش شده است. بيش از يک چهارم کودکان و نوجوانان به يکي از اين اختلالات دچار بودند. در نهايت، رفتارهاي کليشه اي مانند لرزيدن لب، کوبيدن سر، برداشتن پوست و کشيدن مو در بيش از 60٪ کودکان مبتلا به ناخن جويدن هم مشاهده شده است. عوارض ناخن خوردن در اغلب موارد، عوارض ناخن جويدن بيشتر به صورت نامناسب شدن شکل ظاهري انگشتان بوده و منحصرا در حوزه زيبايي جاي مي گيرد. با اين حال، در برخي موارد شدت ناخن جويدن، بر کيفيت زندگي بيمار تاثير مي گذارد. به طور اجتماعي ناخن جويدن عادت ناخوشايندي است که مي تواند باعث تحقير، سرکوب هاي احساسي و آسيب هاي اجتماعي شود. علاوه بر اثرات روحي رواني و سلامتي، ناخن جويدن به طور کلي از نظر ديگران نوعي رفتار ناخوشايند در نظر گرفته مي شود. از طرفي برخي افراد، به جويدن ناخن کفايت نکرده و ناخن را قورت مي دهند و مي خورند. اين کار مي تواند پيامد هاي بسيار بدي براي فرد داشته باشد. در واقع، ناخن خوردن مي تواند باعث کوتاه شدن پايه ناخن و يا حتي درد هاي شديد معده و يا خونريزي معده شود. علاوه بر اين، ناخن خوردن مي تواند منجر به پارونيشيا، عفونت هاي باکتريايي ثانويه و ويروس هرپس سيمپلکس از ضايعات تبخال دهاني شود. ساير اثرات فيزيکي ناخن خوردن مربوط به دهان و دستگاه گوارش است. بثورات پوستي، ناراحتي سيستم گوارش، مشکلات دندان و ترک هاي کوچک در ناخن ها از عوارض اين عادت نامناسب است. همچنين ناخن جويدن ممکن است باعث آبسه شده و به لثه آسيب برساند. يکي ديگر از عوارض ناخن جويدن اين است که ممکن است عفونت ها و باکتري ها را از راه ناخن به دهان و در نتيجه بدن منتقل کند. ناخن خوردن، همچنين مي تواند به اختلالات تمپورومنديبولار منجر شود. اين عادت نادرست مي تواند خطر ابتلا به عفونت پوسيدگي گوارشي را هم در دستگاه گوارش افزايش دهد .اين اختلال بيشتر در کودکان مشاهده مي شود. راهکارهايي براي درمان ناخن جويدن کودک به طور کلي، ناخن جويدن يک وضعيت حاد و نگران کننده نيست و اين عادت اغلب به مرور زمان از بين رفته و خود به خود حل مي شود ؛ بنابراين ممکن است در موارد خفيف، درمان خاصي لازم نباشد زيرا در موارد خفيف، ناخن جويدن منجر به عواقب جسمي يا اجتماعي مهمي نمي شود. با اين وجود، ناخن جويدن در صورتي که با ساير اختلالات همراه باشد، نياز به مراقبت هاي ويژه دارد. براي درمان اين عادت ، ابتدا سابقه پزشکي کودک (از جمله جنبه هاي روان شناختي) و معاينه کامل پزشکي صورت مي گيرد. اضطراب منتشره هدف ازروش هاي درماني، مديريت مواردي براي از بين بردن استرس کودک و ارائه پشتيباني، انگيزه و کمک به نگراني هاي کودک است. کليد موفقيت اين است که کودک يا نوجوان انگيزه لازم براي ترک اين عادت را داشته باشد. در درمان غير دارويي معمولا مداخلات رفتاري دروسوسه ناخن جويدن در نظر گرفته مي شود.با اين حال، تغيير عادت، زيربناي درمان رفتاري بوده و اجزاي اصلي تغيير عادت عبارتند از آموزش، آگاهي، آرام سازي، پاسخ رقابتي و جايگزيني. چگونه ناخن جويدن کودکان را ترک دهيم؟ روش هاي معمول ديگر هم شامل اعمال ماده بد طعم بر روي ناخن، مجازات و يا يادآوري کودکان براي متوقف کردن ناخن جويدن است که ممکن است موثر باشد ؛ اما اين روش احتمال دارد که اضطراب را افزايش دهد. مشغول کردن کودک و يا ترغيب آن ها به انجام کارهاي دستي مانند نواختن موسيقي، تمرين و فعاليت هاي ورزشي يا استفاده از توپ هاي کوچک مخصوص مي تواند موثر باشد. داروي جلوگيري از خوردن ناخن براي ترک عادت ناخن خوردن، علاوه بر درمان هاي رفتاري و غير دارويي، از درمان هاي دارويي هم استفاده مي شود. در اين ميان، مهار کننده هاي بازجذب سروتونين مي توانند در مديريت ناخن خوردن موثر باشند. اين مهارکننده ها به ويژه در موارد شديد موثر هستند. اين داروي مهارکننده عوارض بدي نداشته و به خوبي در بيماران استفاده مي شود. در گزارش هاي موردي، ليتيوم در کمک به بيماران افسرده و کودکاني که عادت به ناخن خوردن دارند ، براي غلبه براين عادت مزمن اثربخش است. داروي کلسترول خون داروهاي ديگري که ممکن است در درمان ناخن جويدن استفاده شوند شامل N-acetylcysteine است که داراي اثرات آنتي اکسيداني است و براي پيشگيري از اضطراب بيمار مفيد است. اما بايد اضافه کرد که اثربخشي اين دارو تقريبا کوتاه مدت است. در مورد بروز اين عادت در کودکان بايد اضافه کرد که کودکان از بزرگسالان آسيب پذير تر و حساس تر بوده و در هرنوع اختلال و درمان، بايد تمام موارد تحت نظر پزشک صورت يافته و جوانب احتياط کاملا رعايت شود. درمان مداوم براي جلوگيري از پيامدهاي منفي اين عادت نادرست در کودکان به صورت پيگيري منظم و توجه به تمام رفتارهاي فردي کودک است.