برای داشتن کودکانی با هوش هیجانی بالا چکار باید کرد؟
باشگاه خبرنگاران/ هوش هيجاني، بهترين پيشگوي دستاوردهاي آينده کودک است بيش از ضريب هوشي به موفقيت کودکان کمک ميکند. اغلب از والدين شنيده ميشود: «ميخواهم بدانم هوش هيجاني چيست و چگونه آن را در فرزندم تقويت کنم، گاهي احساس ميکنم وقتي فرزندم بين همکلاسيهايش قرارميگيرد از آنها ضعيفتر است يا نسبت به آنها حساستر و روابط ضعيفتري دارد.»، يا گفته مي شود: «چگونه به او کمک کنم». به توانايي افراد در شناخت و کنترل احساسات شخصي خود و ديگران و همچنين استفاده از اين توانايي براي تصميم گيري بهتر، تفکر خلاقانه، انگيزه بخشيدن به خود و ديگران، لذت بردن از سلامتي و روابط بهتر و زندگي شادتر، «هوش هيجاني» ميگويند. هوش هيجاني، بهترين پيشگوي دست آوردهاي آينده کودک است، همچنين بسياري از مردم بر اين باورند که هوش هيجاني، بيشتر از ضريب هوشي و مهارت هاي فني، به موفقيت کودکان کمک مي کند. شکوفه اويار حسيني مشاور خانواده اظهار کرد: دانش آموزي که شاگرد اول است احتمال دارد بهره هوشي بالايي داشته باشد، اما اين به آن معنا نيست که هوش هيجاني او بالا باشد؛ افرادي که هوش هيجاني بالايي دارند در روابط بين فردي خود موفقتر عمل ميکنند. اين مشاور خانواده بيان کرد: گام اول براي اين که هوش هيجاني را در فرزندانمان و حتي خودمان ارتقا دهيم شناخت هيجانات مختلفي از قبيل خشم، غم، ترس، شادماني، شرم و غيره است، سپس بايد براي ابراز آنها راههاي منطقي پيدا کنيم؛ از خود بپرسيد الان دقيقا چه احساسي دارم؟ آيا رنجيده ام، آيا حسوديام شده؟ آيا عصبانيام؟ زماني که احساس خود را شناسايي کنيم و راهي مناسب براي ابراز آن بيابيم در نهايت به کنترل و ابراز هيجان ميرسيم. هوش هيجاني شامل چه بخشهايي است؟ اويار حسيني با اشاره به اينکه هوش هيجاني (عاطفي) يا هوش اجتماعي شامل ۴ مهارت است، گفت: اين مهارت ها شامل خود ( Self)، ديگران (Others)، آگاهي (Awareness) و اقدام ( Action) است که با ترکيب اين ها, مؤلفههاي بنيادي هوش هيجاني (عاطفي) به دست ميآيد. وي ادامه داد: خودآگاهي شامل خود ارزيابي، اعتماد به نفس، خودگرداني شامل خويشتن داري و قابل اعتماد بودن، وجدان سازگاري، انگيزه پيشرفت و ابتکار، آگاهي اجتماعي شامل همدلي، آگاهي سازماني و انگيزه خدمت، مهارت هاي اجتماعي شامل توان تاثيرگذاري، رهبري، مديريت تعارض ايجاد رابطه و کار گروهي است. براي داشتن کودکاني با هوش هيجاني بالا چکار بايد کرد؟ اين مشاور خانواده تشريح کرد: متخصصان بر اهميت بهره هوش هيجاني و نقش آن در کمک به کودکان براي افزايش سطح اعتماد به نفس و مسئوليت پذيري و نهايتا تبديل شدن به بزرگسالاني که بتوانند با مهارت با ديگر افراد جامعه ارتباط برقرار کنند تاکيد دارند اما شما به عنوان والدين براي ارتقاي هوش هيجاني اقداماتي را بايد انجام دهيد. اويار حسيني تصريح کرد: با حفظ آرامش خودتان يک الگوي مناسب براي کودک باشيد، همچنين شما ميخواهيد بدانيد که در برابر ابراز احساسات کودک خودتان چگونه واکنش نشان ميدهيد؛ بسيار مهم است که در زمان عصبانيت جملات و حرفهاي نامناسب، تند و زننده به کار نبريد. از انتقاد بيش از حد کودک بپرهيزيد وي ادامه داد: بهتر است به جاي گفتن اينکه «تو من رو ديوونه ميکني» بگوييد «وقتي اين کار را ميکني من عصباني مي شوم»؛ در اين صورت کودک شما مي فهمد که مشکل به رفتار او بر ميگردد نه به خود او، از انتقاد بيش از حد خودداري کنيد زيرا موجب مي شود که کودک اعتماد به نفس خود را از دست دهد. آرامش يکي از اصليترين نياز کودک اين مشاور خانواده افزود: آرامش را به کودک بياموزيد، به او ياد دهيد که چگونه خودش را تسکين دهد و آرام کند؛ کودک، معناي آرامش بخشيدن را از والدين ميآموزد و ياد ميگيرد که چگونه نيازهاي خود را کنترل کند و در زندگي، چگونه خود را در برابر مشکلات آرام نگه دارد. اويار حسيني گفت: کودکي که بهره هوش عاطفي او بالاتر باشد قادر است ارتباط بهتري با احساسات خود برقرار و در هنگام اوج هيجانهاي عاطفي خود را آرامتر کند؛ ديگران را بهتر درک کرده و با آنها بهتر ارتباط برقرار ميکند و ايجاد روابط دوستانه محکمتر براي او آسان تر است. وي تشريح کرد: بازي «شايد…» را جدي بگيريد، بازي «شايد…» يکي ديگر از بازيهايي است که به کودک کمک ميکند احساسات گوناگون را درک کند؛ وقتي که در خيابان هستيد و کسي را غمگين ميبينيد، اين بازي را شروع کنيد، اجازه دهيد هر کس، دليل ناراحتي او را حدس بزند «شايد او دير به محل کار خود رسيده است»، «شايد با کسي بحث کرده است». هيجانات کودک را بشناسيد اين مشاور خانواده گفت: از هيجانات کودکان مطلع باشيد، هيجانات را به عنوان فرصتي براي ايجاد صميميت در نظر بگيريد، با همدلي و صادقانه به احساسات کودکان گوش کنيد، به کودکان کمک کنيد تا هيجانات خود را به نحو صحيح بيان کنند. اويار حسيني با تاکيد بر اينکه نبايد کودکان را تحقير کرد، ادامه داد: به کودک اجازه دهيد احساساتش را بيان کند، به جاي ناديده گرفتن يا تحقير کردن احساسات فرزندتان، به او اجازه دهيد آنها را بيان کند براي مثال، به او نگوييد زخمي به اين کوچکي که درد ندارد با او طوري رفتار کنيد که بتواند احساساتش را برايتان بازگو کند. وي اظهار کرد: ناديده گرفتن خشم و ناراحتي کودک، باعث نميشود دردهايش را فراموش کند، بلکه او احساساتش را درون خود ميريزد؛ اين احساسات، نابود نميشوند و دنبال راهي براي بروز آن ميگردند و ممکن است خود را به صورت کابوس نشان دهند. نحوه حل مشکلات عاطفي را بشناسيد اين مشاور خانواده گفت: از مشکلات عاطفي براي آموزش نحوه حل مشکلات استفاده کنيد؛ هنگامي که کودک با شما با کودک ديگري مشکل پيدا مي کند محدوديتهاي او را به وضوح برايش توضيح دهيد سپس او را به سمت پيدا کردن راه حل مناسب راهنمايي کنيد مثلا شما مي توانيد بگوييد «مي دانم از اينکه خواهرت ساختماني را که با آجرهاي اسباب بازي ساخته بود خراب کرد عصباني هستي، اما نبايد او را بزني، پس وقتي عصباني ميشوي چه کار ديگري مي تواني بکني؟». وي يادآوري کرد: موقعيت سازي کنيد، از او بپرسيد «تو، چه کار ميکردي اگر…؟» شما مي توانيد هنگامي که در ماشين و پشت ترافيک هستيد يا هنگام صرف شام دور ميز، اين بازي را با کودکان انجام دهيد؛ سوال هاي مختلف، به او کمک ميکنند تا در مورد راههاي مختلف واکنش نشان دهد و در موقعيتهاي مختلف، فکر کند براي مثال، از او بپرسيد «اگر من، تو را به خاطر کاري که نکردي، سرزنش کنم، چه کار مي کني؟