شفاخونه/ درمان سریع سرفه با شکر تیغال و طرز تهیه آن
الو دکتر/ استفاده از گياهان دارويي علاوه بر کارآمد بودن، باعث نزديکي هر چه بيشتر انسان با طبيعت مي شود. در اين مطلب براي شما از درمان سرفه به کمک طب سنتي صحبت کرده ايم. يکي از «مانهاي» بسيار مفيد شکر تيغال است. «مان» به معني فرآوردههايي از گياهاني است که توسط گياه يا حشرهاي که روي آن فعاليت ميکند، ترشح ميشود. اين فرآوردهها اکثرا به صورت قطعاتي به اشکال مختلف يا به شکل جامد شيرين مزه و محلول در آب هستند که عمده ترکيبات آنها را انواع قندها تشکيل ميدهند. در خصوص شکر تيغال و خواص آن زهرا عبداللهي محقق طب سنتي و تغذيه سالم و عضو انجمن علمي بازار گياهان دارويي توضيحات لازم را ميدهد. شکر تيغال چيست؟ مادهاي شيرين است که در ايران شکرتيغال و در کتب طب سنتي نيز شکرتيغال ذکرميشود. اين ماده در اثر نيش حشرهاي به برگ وشاخههاي گياهي توليد ميشود. به اين ترتيب که پس ازاينکه حشره برگ و شاخهها را نيش ميزند، پيله خود را نيز روي آن تشکيل ميدهد و پس از رشد لارو در داخل پيله، طي دوره زندگي به صورت حشره درآمده پيله را سوراخ کرده از آن خارج ميشود؛ پيله باقيمانده را شکرتيغال مينامند. گياهي که ميزبان اين حشره است، به فارسي خارشکر مينامند که نوعي از آن پرورشي است و گلهاي آبي کروي زيبايي دارد و در باغها کاشته ميشود. خارشکرها به طور کلي گياهان خارداري هستند که گلهاي آنها به طور تجمع به شکل گلوله کروي شکل در انتهاي ساقه ديده ميشود. گياه خارشکر مولد شکر تيغال در اطراف تهران، دامنههاي البرز، دماوند، شيراز ، نائين، گلپايگان، تبريز در دامنههاي کوه پرو، تفرش وکرمان ديده ميشود. در اروپا و آسيا و آفريقا نيز انواع گياهان خارشکر انتشار دارند. پيله حشره که پس از نيش زدن حشره روي گياه تشکيل ميشود، سفيد مايل به زرد و جنس آن از گل سفيد و شکل تخم مرغي و درازي آن حدود دو سانتي متر است. پس از اينکه حشره پيلهاي مانند پيله کرم ابريشم ايجاد کرد، در داخل آن محبوس ميشود. در برخي از موارد دوره زندگي حشره تمام شده و ازصورت لارو (کرم ) به صورت حشره درميآيد، پيله را سوراخ ميکند و خارج ميشود. در اغلب شکرتيغالها حشره درداخل آن نيست، ولي در بعضي موارد شکرتيغالها حشره در داخل آن است.زماني که شکرتيغال که همان پيله يا غلاف حشره است، تازه باشد کمي شيرين است، ولي وقتي که کهنه باشد، شيريني آن خيلي کم ميشود و طعم نشاستهاي پيدا ميکند.معمولا لارو حشره را که مولد اين پيله است، شيراز تيغال و پيله را شکرتيغال مينامند. خواص شکر تيغال شکرتيغال از نظر طبيعت طبق نظر حکماي طب سنتي داراي حرارت و برودت معتدل و رطوبت آن کمي بيشتر و يا کمي لزجي است. اين ماده از زمان ابوعلي سينا شناخته شده بود و براي سرفه و دستگاه تنفسي به عنوان دارويي خيلي نافع تجويز ميشده است. ملين سينه و خشونت سينه را رفع ميکند، سوزش مري را تسکين ميدهد و براي سرفه و صاف کردن صدا و رفع خشکي گلو و معده نافع است. اسراف در خوردن آن به هم خوردگي حال و آشفتگي ايجاد ميکند، از اين نظر بايد با شکر و ترنجبين خورده شود. مقدار مصرف آن تا20 گرم است که ميتوانيد دو تا چهار عدد آن را داخل آب جوش ريخته تا حل شود.دکتر شليمر در يادداشتهايش مينويسد با اينکه شکرتيغال شيريني ندارد و طعمي نشاستهاي دارد، يکي از موثرترين داروهاي سينه است، به ويژه براي تسکين سرفههاي شديد و سرکش که ناشي از تحريک برونشها باشد، آرامش بخش است. پس در يک نگاه کلي ميتوان خواص شکرتيغال را اينگونه تعريف کرد. خلطآور، برطرفکننده سوزش مري، ملين، ضد سرفههاي شديد و سرکش ناشي از تحريک برونشها، صافکننده صدا و براي خشکي گلو نيز مفيد است.