يکي ديگر از شايعترين علتهاي درد زانو در جوانان ايراني بيماري کندرومالاسي کشکک (Chondromalacia patella) است؛ سن شايع اين بيماري در دوران جواني بين ۲۰ تا ۳۰ سالگي است و معمولا درد در جلو زانو وجود دارد که اين بيماري در واقع از ساييده شدن غضروف کشکک توسط استخوان ران به وجود ميآيد.
يکي از علتهاي ساييده شدن غضروف، حرکت نامتعادل کشکک در مفصل زانو است. بنابراين رفتار نامناسب با زانو در حين فعاليتهاي بدني و حتي استفاده زياد از آن در سنين جواني و پرتحرکي يا ورزشي، ضربه و يا ضعف عضلات ران باعث ساييده شدن غضروف ميشود در نتيجه فرد احساس درد در زانو خواهد داشت.
افرادي که بيشترين مراجعه را به مراکز درماني دارند، گاهي دچار انحراف کشکک نيز هستند که اين عارضه را ميتوان با جراحي درمان کرد به اين صورت که کشکک آزاد ميشود و در جاي مناسب قرار ميگيرد، اين مشکلات در افرادي که دچار شلي ليگاماني يا نرمي مفصلي هستند، شايعتر است.
برخي افراد اغلب در پاهاي خود صدا احساس ميکنند، اگر اين صدا همراه با درد نباشد براي فرد مشکلي ايجاد نخواهد کرد، اما اگر همراه با درد باشد براي فرد مشکلساز خواهد بود و بايد به پزشک مراجعه کند.
در افرادي که شلي ليگاماني دارند لبه پشت استخوان ساق بيشتر درگير ميشود لذا افراد بايد تلاش کنند وزن خود را هنگام ايستادن به عقب نيندازند و به حالت ايستادن و راه رفتن خود دقت کنند که هميشه در مسير مستقيم وزن منتقل شود.
در برخي افراد جوان تروماهاي کوچک و مستمر نيز شايع است، اين بيماري بيشتر در اثر تردميلهاي بدون ضربه گير و در سرعتهاي بالا و دوچرخه سواري در فرد ايجاد ميشود. پزشکان توصيه ميکنند که ورزشکاران به طرز استفاده از وسيلههاي ورزشي توجه کنند اگر از وسيلههاي ورزشي براي تناسب اندام استفاده ميکنيد بايد قبل از شروع ورزش اندام خود را گرم و بعد شروع به ورزش کنيد.
همچنين يکي ديگر از علتهاي زانو درد که به ( juvenile idiopathic arthritis) مشهور است علل ناشناخته دارد، همچنين روماتيسم نيز بايد در بعضي افراد بررسي شود و تحت درمان قرار گيرد.
علايم بارز و رايج درد زانو
نشانههاي زير را ميتوان جزو بارزترين علل درد زانو دانست:
قرمزي و احساس داغي زانو
ناتواني در دراز کردن زانو
سخت راه رفتن به دليل ناپايداري زانو
لنگ زدن به دليل تحمل درد و ناراحتي
قفل شدن زانو (ناتواني در خم کردن زانو)
تورم و خشکي
صدا دادن زانو
حساسيت به لمس کردن زانو
شايعترين علتهاي زانو درد و درمان خانگي آنها
زانو درد
انواع مختلف زانو درد
آرتروز زانو (ساييدگي زانو): به علت از بين رفتن غضروف مفصل ايجاد ميشود و در حالات شديد مينيسک هم از بين ميرود. علائم آن به صورت درد زانو و محدوديت حرکت و تورم زانو است.
ازگود اشلاتر: اين بيماري اغلب در نوجوانان ورزشکار و به علت مستقيم شدن مکرر زانو ايجاد ميشود. در اين بيماري برجستگي زير کشکک دردناک و متورم ميشود.
کندرومالاسي کشکک (نرمي غضروف کشکک): در افرادي که زياد ميدوند و در خانمها بيشتر مشاهده ميشود. در اين بيماري استخوان کشکک به درستي در جاي خود قرار نميگيرد و در اثر حرکات مکرر در جلوي زانو غضروف آن آسيب ميبيند. علائم کندرومالاسي، درد زانو به خصوص بعد از نشستن به مدت طولاني است. حرکات زانو ممکن است با صدا همراه باشد.
روماتيسم: مفاصل از محلهاي عمده درگيري در روماتيسم است. مفصل زانو هم ممکن است درگير شود. علامت عمده درگيري روماتيسمي زانو، درد و تورم آن است. در مراحل پيشرفته، مفصل زانو تغيير شکل ميدهد.
بوريست زانو: در اطراف مفصل زانو کيسههايي وجود دارد که به آنها بورس ميگويند. اين کيسهها به علل متفاوتي مانند عفونت يا وارد شدن ضربه ميتوانند ملتهب و دردناک شوند. به اين عارضه بورسيت ميگويند. علائم بورسيتهاي زانو معمولا بصورت درد زانو و تورم موضعي در قسمتي از زانو است.
عفونت مفصل زانو: بسيار مهم است و بايد اورژانسي درمان شود. علائم عفونت زانو بصورت درد و تورم زانو و تب است. درمان آن در اکثر اوقات عمل جراحي و استفاده از آنتي بيوتيک است. گاهي عفونت زانو مزمن ميشود. در اين صورت ممکن است موجب آسيب استخوانهاي اطراف مفصل هم بشود.
۷ تمرين ورزشي ساده براي تقويت زانوها
قبل از شروع ورزش بايد حتما نرمش کنيد تا به پاها و زانوهاي شما آسيبي وارد نشود. براي اين منظور به مدت ۵ دقيقه دوچرخه بزنيد و سپس ورزشهايي که در زير آموزش دادهايم را تمرين کنيد.
۱- پاها را بلند کرده و صاف نگه داريد
روي کمر دراز بکشيد.
پاها را صاف روي زمين بگذاريد. سپس يکي از زانوها را خم کنيد در حاليکه پاي ديگر صاف روي زمين است.
سپس پاي خم شده را صاف بالا ببريد به طوري که پاي روي زمين خم نشود.
اين کار را سه تا ۱۰ بار براي هر کدام از پاها تکرار کنيد.
اين تمرين سخت به تقويت زانوها کمک شاياني ميکند.
۲- بلند کردن ران و پهلو از زمين
روي کمر دراز بکشيد.
زانوها را خم کنيد در حاليکه دستها به موازات بدن روي زمين قرار دارند.
ران و پهلوهاي خود را از زمين بلند کنيد. حواستان باشد که دستها بايد همچنين کف زمين باشند و کف پاهايتان هم کامل کاملا روي زمين قرار داشته باشند.
به مدت چند ثانيه در اين وضعيت باقي بمانيد. اين کار را ۳ تا ۱۰ بار تکرار کنيد.
اين تمرين براي تقويت زردپي پشت زانوها بسيار مفيد است البته براي ران و کپل نيز تمرين مناسبي است. اين تمرين سبب ميشود تا حرکات زانو بازسازي شود و از آسيبديدگيهاي بعدي پيشگيري شود.
۳- نشست و برخاست
صاف بايستيد.
پاي راست را جلو بگذاريد. زانوي پاي راست را خم کنيد. زانوي پاي چپ را را روي زمين بگذاريد. دو وزنه يک اندازه در هر دو دست بگيريد تا تعادل بدن حفظ شود.
در حالتي که کمر خود را صاف نگه داشتهايد، بلند شده و بايستيد تا به حالت اول باز گرديد. در تمام مراحل بالا تنه بايد کاملا صاف باشد.
اين کار را با پاي چپ تکرار کنيد.
هر پا را در سه دوره ۱۰ تايي تکرار کنيد.
اگر خيلي اهل ورزش نيستيد، اين حرکات را بدون وزنه انجام دهيد.
اين تمرين براي تقويت ماهيچهاي ران و کپل بسيار مفيد است. ماهيچههاي سرين را هم تقويت ميکند.
۴- اسکات ديوار
پشت به ديوار بايستيد.
دستها را صاف به جلو بگيريد.
در حالي که کمرتان به ديوار چسبيده و صاف و بدون قوز است، زانوهاي خود را خم کنيد و حالت نشسته به خود بگيريد.
تا جايي که به زانوها فشار نيايد خم شويد.
اين حالت را به مدت ۵ تا ۱۰ دقيقه حفظ کنيد.
اين تمرين سبب تحريک بخش داخلي و بيرون ران ميشود و زانوها را تقويت ميکند.
۵- بلند کردن ساق پا
صاف بايستيد.
پاشنهها را تا حد امکان بلند کنيد. سپس روي زمين بگذاريد.
سه دوره ۱۰ تايي اين حرکت را انجام دهيد.
اين تمرين سبب تقويت زردپي پشت زانو و ماهيچههاي چهارسر (در جلو ران) ميشود.
درمان خانگي زانو درد
۱- کمپرس سرد
چند تکه يخ را روي يک حوله نازک قرار دهيد. حوله را تا کنيد تا يخها بيرون نريزند. کمپرس را به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقيقه روي قسمت آسيب ديده زانو بگذاريد. اين کار را دو تا سه بار در طول روز (تا زماني که درد آرام شود) تکرار کنيد.
۲- دمنوش زنجبيل
يک تکه کوچک زنجبيل تازه را رنده کنيد. آن را درون قوري آب جوش بريزيد و اجازه دهيد به مدت ۱۰ دقيقه بجوشد. در صورت تمايل ميتوانيد مقداري عسل و آبليمو را به آن اضافه کنيد و بنوشيد. اين دمنوش را ۲ تا ۳ بار در طول روز استفاده کنيد. همچنين مي توانيد روغن زنجبيل را دو تا سه بار در طول روز روي زانوها ماساژ دهيد.
۳- دمنوش زردچوبه
نصف قاشق چايخوري زنجبيل رنده شده و پودر زردچوبه را در يک فنجان آب درون شيرجوش بريزيد. اجازه دهيد به مدت ۱۰ دقيقه بجوشد. يک قاشق غذاخوري عسل به آن اضافه کنيد و اين دمنوش را دو بار در روز بنوشيد. همچنين ميتوانيد يک قاشق چايخوري پودر زردچوبه را در يک ليوان شير داغ بريزيد و با کمي عسل بنوشيد.
۴- مصرف کلسيم
در بسياري از موارد درد مفصل به علت کمبود کلسيم است. با کاهش پيدا کردن ميزان کلسيم، استخوان ضعيف ميشود. بنابراين لازم است برنامه غذايي مملو از کلسيم و ديگر مواد مغذي لازم اتخاذ کنيد.