راههای پیشگیری از سرطان گوارش
باشگاه خبرنگاران/ بيماريهاي دستگاه گوارش به همه بيماريهايي که مربوط به دستگاه گوارش باشد گفته ميشود و شامل مشکلات بخش فوقاني مانند ازوفاژيت، اولسر پپتيک معده و دوازدهه، بيماري روده مانند سندرم روده تحريک پذير و بيماريهاي التهابي روده و بيماري غدد گوارش مانند کبد، لوزالمعده، کيسه صفرا و مجراي صفراوي ميشود. زخم معده در واقع يک واژه عمومي براي کليه زخمهاي بوجود آمده در ناحيه معده و بخش ابتدايي روده است که بهتر است براي آن، واژه زخمهاي معدهاي، رودهاي يا زخم پپتيک به کار برده شود؛ از شايعترين علائم بروز زخم دستگاه گوارشي، ميتوان به سوزش در نواحي بين بالاي ناف تا زير قفسه سينه در شدتهاي مختلف اشاره کرد. ترانه محمدي متخصص گوارش و کبد اظهار کرد: سرطان گوارش نشانههايي شبيه ساير بيماريهاي دستگاه گوارش دارد؛ ﺳـﺮﻃﺎنﻫـﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮرﺗﺎﻟﯿﺘﯽ و ﺑﺮوز ﺑـﺎﻻ در ﺑـﯿﻦ ﺳـﺎﯾﺮ ﺳﺮﻃﺎنﻫﺎ از اﻫﻤﯿﺖي ﺧﺎﺻ ﺑﺮﺧﻮردار است و در اين بين ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺷﯿﻮه زﻧﺪﮔﯽ و ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ از ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ راﺑﻄـﻪ مستقيم با بروز انواع سرطانها به ويژه ﺳﺮﻃﺎن دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش دارند. اين متخصص گوارش و کبد بيان کرد: ﺳﺮﻃﺎنﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮﻗﺎني دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش، ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺮﻃﺎنﻫﺎي ﻣﻌﺪه و ﻣﺮي، ﮔﺮوه ﻣﺘﻔﺎوتي از ﺳﺮﻃﺎنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژيک و زﻳﺴﺖﺷﻨﺎختي ﻳﻜﺴﺎني ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ميﺷﻮﻧﺪ؛ ﺷﻴﻮع اﻳﻦ ﺳﺮﻃﺎنﻫﺎ در آﺳﻴﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻏﺮبي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﺄﺛﺮ از سبک زﻧﺪگي و ﻳﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ژنتيکي اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎﺷﺪ. محمدي ادامه داد: اﮔﺮﭼﻪ در دﻫﻪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮوز ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻌﺪه ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ، اما اﻳﻦ ﺳﺮﻃﺎن ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوﻣﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﺮﻃﺎن در ﺟﻬﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ميﺷﻮد؛ در اﻳﺮان ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻌﺪه پس از ﺳﺮﻃﺎن رﻳﻪ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ميرود. وي درباره سرطان روده بزرگ،گفت: سرطان کولورکتال، سرطاني است که روده بزرگ (کولون) و يا رکتوم را درگير ميکند؛ کلمه کولورکتال، کوچک شده کولون و رکتوم است، ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮرﻛﺘﺎل، ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻧﻮع ﺳﺮﻃﺎن ﻛﺸﻨﺪه در ﺟﻬﺎن اﺳﺖ و ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺣﺪود يک ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺮﻃﺎن ﺷﺪه و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ در اﺛﺮ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺮﻃﺎن ميﻣﻴﺮﻧﺪ. سرطان گوارش چقدر شايع است؟ اين متخصص گوارش و کبد درباره ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز اﻳﻦ ﺳﺮﻃﺎن در اﻳﺮان، اظهار کرد: سرطان روده بزرگ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻏﺮبي ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ، ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ ﭘﻨﺠﻤﻴﻦ و ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺳﺮﻃﺎن ﻣﺘﺪاول ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدان و زﻧﺎن است؛ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز و ﺑﻘﺎي ﺑﻴﻤﺎران، ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﺨﻴصي ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮرﻛﺘﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﺑﻞ اﺻﻼح و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞاﺻﻼح يعني ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮدر سبک زﻧﺪگي ﺗﻘﺴﻴﻢ ميﺷﻮﻧﺪ. محمدي تشريح کرد: ﻋﻮاﻣﻞ ﻗﺎﺑﻞاﺻﻼح ﺷﺎﻣﻞ چاقي، رژﻳﻢﻫﺎي ﻏﺬايي در ﺑﺮدارﻧﺪه ﮔﻮﺷﺖ ﻗﺮﻣﺰ، ﻣﺼﺮف ﻛﻢ ﻣﻴﻮه و ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت، ﻣﺼﺮف زﻳﺎد اﻟﻜﻞ، ﻣﺼﺮف دﺧﺎﻧﻴﺎت، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻴﺰيکي ﻛﻢ و ﺗﻔﺎوتﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﺟﺘﻤﺎعي اﺳﺖ؛ ﻋﻮاﻣﻞﺧﻄﺮ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺻﻼح اﻳﻦ ﺳﺮﻃﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻦ ﺑﺎﻻي ۶۵ ﺳﺎل، ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﺎميلي ﺳﺮﻃﺎن، ﺑﻴﻤﺎري اﻟﺘﻬﺎبي روده، پوليپهاي آدنوماتوي فاميلي، سرطان فاميلي غير پوليپي روده بزرگ هستند. عوامل خطر بروز سرطان کولورکتال چيست؟ وي درباره عوامل خطر بروز سرطان کولورکتال، گفت: ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﮋاد، ﻣﻜﺎن ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎيي و سبک و ﻋﻮاﻣﻞ باليني و ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژيکي ﻧﻈﻴﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻮده ﺑﺪني، وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺎﻫﻞ، درﺟﻪ ﺗﻮﻣﻮر، اﻧﺪازه ﺗﻮﻣﻮر، ﻣﻴﺰان وﺳﻌﺖ ﻧﻔﻮذ دﻳﻮاره روده، ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز دور، ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﻏﺪد لنفي و ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژيک ﺗﻮﻣﻮر ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎي ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮرﻛﺘﺎل ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ. اين متخصص گوارش و کبد با تاکيد بر اينکه ﻋﻼئم ﺳﺭطاﻥ ﻛﻭﻟﻭﻥ بستگي ﺑﻪ ناحيه ابتلاي ﺭﻭﺩه ﺩﺍﺭﺩ، گفت: ﻋﻼﺋﻡ ﺳﺭﻁﺎﻥ رکتوم ﺑﺎ ﻋﻼئم سرطان کولون راست کاملا متفاوت است، سرطان در قسمت چپ کولون علائم پر سر و صداتري نسبت به قسمت راست دارد، به طور کلي علائمي که در اين سرطان ايجاد ميشود مختص اين بيماري نيست و ممکن است در ساير بيماريهاي کولون نيز مشاهده شود. علائم سرطان کولون چيست؟ محمدي درباره ديگر علائم سرطان کولون، گفت: از علائم اين سرطان ميتوان به تغيير در اجابت مزاج، کاهش قطر مدفوع، احساس تخليه ناکامل روده، تغيير رنگ مدفوع، درد شکم، کاهش وزن و لاغري، کم خوني و خستگي و علائم غير رودهاي اشاره کرد؛ خوشبختانه در بسياري از موارد سرطان کولون از ابتدا با علائم درد همراه است و به همين علت به آن توجه ميشود. وي افزود: چنانچه بيماري در قسمت چپ شکم باشد ممکن است با احساس نفخ يا پري، دل پيچه و پيچش شروع شود و به تدريج با رشد تومور و ايجاد تنگي در کولون و علائمي شبيه انسداد روده ايجاد شود، اما در قسمت راست، اين بيماري تا زمان استقرار کامل، اغلب درد ندارد و ممکن است با علائم ديگري مانند بياشتهايي، کم خوني و دفع خون سياه همراه باشد. علل بروز سرطان روده بزرگ اين متخصص گوارش و کبد بيان کرد: هر چند علت دقيق بروز سرطان روده هنوز مشخص نيست، اما پزشکان چند عامل را مشخص کردهاند که خطر ابتلاي فرد به اين سرطان را افزايش ميدهند، اين عوامل عبارتند از، رسيدن به سن ۵۰ سالگي يا بيشتر، ابتلا به پوليپهاي غيرسرطاني روده و راست روده در جداره داخلي اين عضو، سابقه خانوادگي ابتلا به اين سرطان، وجود فاکتورهاي غيرطبيعي ژنتيکي، کشيدن سيگار، نوشيدن مشروبات الکلي، داشتن رژيم غذايي پرچرب و کم فيبر، برخي ويروسها، بيماريهاي حاد شکمي مثل ورم مخاط روده بزرگ و سندرم کرون. چگونه از سرطان گوارش پيشگيري کنيم؟ محمدي درباره عوامل پيشگيري از بروز سرطان روده بزرگ، گفت: تحرک و ورزش، تعديل وزن و جلوگيري از چاقي، مصرف آسپيرين و داروهاي ضد التهابي NSAID، استفاده رژيم غذايي پرفيبر از قبيل سبزيجات و ميوه جات و سبوس گندم، مصرف کافي اسيد فوليک و متيونين، مصرف کافي کلسيم، کاهش مصرف چربي از ۴۰ درصد کالري روزانه به ۳۰ درصد در روز از جمله عوامل مهم در پيشگيري از اين سرطان است.