آیا باید روزانه ۱۰ هزار قدم پیادهروی کرد؟
زوميت/ مقدار پيشفرض تعداد قدمها در بسياري از اپليکيشنهاي تناسب اندام برابر با ۱۰ هزار قدم تنظيم شده؛ اما چه حقيقتي پشت اين عدد نهفته است؟ بسياري از افراد با ساعتهاي هوشمند، قدمسنجها يا اپليکيشنهاي تلفن همراه به رديابي و شمارش قدمهاي خود ميپردازند و وقتي به هدف روزانهي ۱۰ هزار قدم ميرسند، هيجانزده ميشوند و احساس رضايت ميکنند. براي مثال، پسازآنکه کاربر به هدف رسيد صفحهي اپليکيشن پيام تبريک باشکوهي را بهنمايش ميگذارد. اپليکيشنها معمولا ضربان قلب را هم ثبت کرده و کاربر را به چالش دعوت ميکنند که برنامهي پيادهروي روزانه ۱۰ هزار قدم را تا يک هفته اجرا کند؛ اما بهندرت اين اتفاق رخ ميدهد. هنوز بر سر دقت قدمشمارها اختلاف وجود دارد؛ زيرا دقت اندازهگيري اين برنامهها معمولا چندان زياد نيست. اگر کاربر با حداکثر سرعت بدود، امتياز او با حرکت عادي يکسان خواهد بود؛ درحاليکه تأثير هرکدام متفاوت است. بااينحال، اپليکيشنها راهنماي خوبي براي ميزان فعاليت هستند. با شمردن قدمها، بزرگي هدف اهميت پيدا ميکند. اغلب دستگاههاي رديابي حرکتي روي هدف پيشفرض ۱۰ هزار قدم تنظيم ميشوند (عدد مشهوري که همه سعي ميکنند به آن برسند). شايد فکر کنيد اين عدد پس از سالها پژوهش از ميان اعدادي مثل ۸۰۰۰ يا ۱۲۰۰۰ قدم بهعنوان انتخاب ايدهآل براي سلامت طولانيمدت انتخاب شده است؛ اما هيچ پژوهش بزرگي پشت اين عدد وجود ندارد. براساس مقايسهي تعداد قدمها (۱۰ هزار با ۵۰۰۰ قدم)، هرچقدر تعداد قدمها بيشتر باشد، نتيجه بهتر است تاريخچهي عدد سحرآميز ۱۰ هزار به کمپين بازاريابي شرکتي بازميگردد که در فاصلهي کمي قبل از بازيهاي المپيک ۱۹۶۴ توکيو راهاندازي شد. اين شرکت فروش قدم سنجي به نام Manpo Kei را آغاز کرد که در آن man بهمعني ۱۰ هزار، po بهمعني قدم و kei بهمعني متر است. اين ابزار بسيار موفق بود و از آن زمان عدد ۱۰ هزار رايج شد. از همان زمان بود که مقايسهي تعداد قدمها و تأثير آنها بر سلامتي آغاز شد و پژوهشگرها به اين نتيجه رسيدند هرچقدر تعداد قدمها بيشتر باشد، نتيجهي بهتري به دست خواهد آمد؛ اما زمان زيادي از بررسي اعداد بين ۵۰۰۰ و ۱۰ هزار قدم نميگذارد و هنوز اين بررسيها روي جمعيت بزرگسال آزموده نشدهاند. پژوهش جديد مين لي، استاد پزشکي دانشکدهي پزشکي هاروارد و تيم او متمرکز بر گروهي شامل بيش از ۱۶ هزار زن بين ۷۰ تا ۸۰ سال است. در بررسي ياد شده، تعداد قدمهاي روزانه همراهبا احتمال مرگومير شرکتکنندهها به هر دليلي بررسي شد. زنان شرکتکننده به مدت يک هفته در ساعتهاي بيداري خود از دستگاهي براي اندازهگيري حرکت استفاده کردند. پژوهشگرها با رديابي زنان در مدتزمان ميانگين چهار سال و سه ماه متوجه مرگ ۵۰۴ نفر از آنها شدند؛ اما بازماندگان چند قدم برداشته بودند؟ آيا تعداد قدمهاي آنها برابر با عدد سحرآميز ۱۰ هزار قدم در روز بود؟ تعداد ميانگين قدمهاي بازماندگان تنها ۵۵۰۰ قدم در روز بود. البته افزايش قدمها هم در نظر گرفته شدند. زناني که بيش از۴۰۰۰ قدم در روز برميدارند سرزندهتر از زناني بودند که تنها ۲۷۰۰ قدم در روز برميداشتند. چنين اختلافي ميتواند بر طول عمر افراد تأثيرگذار باشد. براساس اين منطق، ممکن است تصور کنيد تعداد قدم بيشتر بهتر است. براي بازهي قدمها اين مسئله صدق ميکند؛ اما تنها تا ۷۵۰۰ قدم در روز کافي است و بيشتر از آن تغييري ايجاد نخواهد شد. تعداد قدم بيشتر از ۷۵۰۰ حتي تأثيري بر اميد به زندگي هم نخواهد گذاشت. طي يک بررسي روي زنان بين ۷۰ تا ۸۰ سال، تأثير پيادهروي بيش از ۷۵۰۰ قدم خنثي است يکي از معايب پژوهش يادشده اين است که تأثير تعداد قدمها بر بيماري مرگ شرکتکنندهها مشخص نيست. پژوهشگرها تنها زناني را در نظر گرفتند که براي راه رفتن بيرون خانه مشکلي ندارند و از آنها خواستند سلامت خود را رتبهبندي کنند، البته شايد شرکتکنندگاني هم وجود داشته باشند که قادر به پيادهروي هستند؛ اما نميتوانند مسافت زيادي را طي کنند. اين گروه به دليل مشکلات سلامتي، کمتر پيادهروي کردند، بنابراين تعداد قدمهاي آنها تأثيري بر سلامتشان ندارد. بررسي روي گروه سني ۷۰ تا ۸۰ سال نشان ميدهد ۷۵۰۰ قدم روزانه ميتواند براي سلامتي کافي باشد، اگرچه ممکن است قدمهاي اضافه، مقاومت بدن در برابر شرايط خاص را افزايش دهد. تعداد قدمها ميتوانند شاخصي براي فعاليت زنان در زندگي روزمره هم باشند و به طول عمر آنها کمک کند. به همين دليل، بهسختي ميتوان به مزاياي دقيق قدمهاي اضافه براي سلامت بدن پي برد. حال اين سؤال مطرح ميشود که ازنظر روانشناسي چند قدم کافي است. به نظر ميرسد طيکردن ۱۰ هزار قدم در روز هدفي دور از دسترس و دشوار باشد. از طرفي نرسيدن به اين هدف ميتواند منجر به دلسردي شخص شود. براساس يک بررسي روي نوجوانان بريتانيايي ۱۳ و ۱۴ ساله، شرکتکنندگان در ابتدا از رسيدن به اين هدف لذت ميبردند؛ اما خيلي زود متوجه شدند حفظ استمرار چنين هدفي کار دشواري است و از ناعادلانه بودن آن شکايت کردند. کلاوديا هاموند، نويسندهي اين مقاله، با انجام آزمايش روانشناسي روي خود، تعداد قدمها را به ۹۰۰۰ در روز کاهش داد. او ميگويد: در ابتدا هدف پيشفرض اپليکيشن خود را به ۹۰۰۰ قدم تغيير دادم و سپس خود را گول زدم که بدون تلفن همراه ۱۰۰۰ قدم ديگر را طي ميکنم، اما درواقع ميخواستم خود را تشويق به انجام اين کار کنم. ازنظر روانشناسي هميشه بهتر است از اهداف سادهتر شروع کرد و سپس بهمرور درجهي سختي آن را افزايش داد. در پيادهروي بدون نگراني لذت بيشتري وجود دارد اما حتي شمردن تعداد قدمها ميتواند باعث از بين رفتن لذت پيادهروي شود. براساس بررسي جوردن اتکين، روانشناس دانشگاه دوک ايالاتمتحده، افرادي که معمولا تعداد قدمهايشان را ميشمارند، از اين کار کمتر لذت ميبرند و معتقدند پيادهروي برايشان مانند کار کردن شده است. پس از ارزيابي سطح خوشحالي آنها کمتر از افرادي بود که به تعداد قدمها توجهي نداشتند. شمردن تعداد قدمها ميتواند حتي براي متناسبترين افراد هم مضر باشد؛ زيرا بهجاي تمرکز روي تناسب خود تلاش ميکنند صرفا به هدف ۱۰ هزار قدم در روز برسند. با تمام اين اوصاف چه نتيجهاي ميتوان گرفت؟ اگر شمردن به شما انگيزه ميدهد اين کار را انجام دهيد؛ اما به خاطر داشته باشيد ۱۰ هزار قدم هيچ سود خاصي براي شما ندارد. بلکه بايد هدف متناسب با بدن خود را تنظيم کنيد که ممکن است بيشتر يا کمتر از اين تعداد باشد.