چه زمانی پیوند کبد ضروری است؟

ايسنا/ دکتر سيد مويد علويان نقش کبد در بدن را نقشي حياتي دانست و گفت: وظيفه اوليه کبد تصفيه هر چيزي است که ما مي‌خوريم. کبد در مراقبت از عفونت‌ها کمک مي‌کند و ميکروب‌ها و ساير مواد سمي را از خون خارج کرده و به حفظ سلامت کمک مي‌کند. همچنين مسئوليت ذخيره انرژي براي به حرکت در آوردن عضلات و کنترل قندخون و تنظيم کلسترول و نيز مسئوليت کنترل چندين هورمون و آنزيم ديگر بر عهده کبد است. وي در خصوص بيماري خودايمني افزود: سلول‌هاي دستگاه ايمني ممکن است گاهي به دلايل مختلف نتوانند برخي از مواد و اجزاي بدن را از مواد خارجي و بيگانه تشخيص دهند و از اين رو نسبت به بافت‌هاي خودي حساس شده و بر ضد آنها پادزهر و يا آنتي بادي ترشح مي کنند. در نتيجه دستگاه ايمني به اشتباه حمله به خود بدن را آغاز مي‌کند؛ چنين وضعيتي را بيماري خود ايمني مي‌ناميم. دلايل ابتلا به هپاتيت خودايمني علويان هپاتيت اتوايميون را وضعيتي دانست که در آن دستگاه ايمني بدن به اشتباه نسبت به بافت کبد حساس شده و به آن حمله مي‌کند و باعث التهاب و تخريب آن مي‌شود و گفت: اين نوع از هپاتيت برخلاف هپاتيت‌هاي B و C در اثر عوامل عفوني و ويروسي به وجود نمي‌آيد و قابل سرايت نيست. شيوع اين بيماري در ايران مشخص نيست، ولي در نقاط مختلف جهان از هر ۱۰ هزار نفر بين يک تا پنج نفر به اين بيماري مبتلا هستند. مانند بسياري ديگر از بيماري‌هاي خود ايمني شيوع هپاتيت اتوايميون در زنان بيشتر است و زنان سه تا چهار بار بيشتر از مردان به اين بيماري مبتلا مي‌شوند. وي علت ابتلا به هپاتيت اتوايميون را نامشخص عنوان کرد و گفت: فرضيات مختلفي در مورد آن وجود دارد. با اين حال اکنون ثابت شده است که داشتن استعداد ژنتيکي و وجود يک عامل محرک که فعال کننده اين استعداد بالقوه باشد، براي شروع بيماري الزامي است. هر چند که فاصله زماني ميان مواجهه با محرک و شروع بيماري مي‌تواند طولاني باشد و شايد استمرار بيماري نيازي به تداوم وجود عامل محرک نداشته باشد. گزارش‌هاي زيادي از ارتباط ميان شروع هپاتيت اتوايميون و مصرف انواع داروهاي شيميايي و حتي گياهي وجود دارد. هرچند که بسياري از اين ارتباط‌ها ممکن است تنها يک همزماني اتفاقي باشد. علائم ابتلا به هپاتيت خودايمني اين متخصص گوارش و کبد شايع ترين علامت هپاتيت خود ايمني را خستگي زودرس معرفي کرد و افزود: در برخي موارد اين بيماري با علائمي نظير کم اشتهايي، کاهش وزن، احساس ناراحتي در قسمت فوقاني شکم، زردي، خارش خفيف، دردهاي عضلاني و مفصلي همراه باشد. بايد دانست که هرچند توجه به علائم باليني اهميت خاصي دارد اما هيچ کدام از اين علائم به تنهايي نمي‌تواند دليلي بر ابتلا به هپاتيت اتوايميون باشد و براي تشخيص اين بيماري به آزمايش‌هاي خاصي نياز است. غير از اين حدود ۳۰ درصد از بيماران علامت خاصي ندارند و به صورت اتفاقي و به دنبال انجام آزمايشات دوره‌اي بيماري‌شان مشخص مي‌شود. چه زماني پيوند کبد ضروري است؟ علويان در خصوص روند پيشرفت بيماري اتوايميون تصريح کرد: روند طبيعي اين بيماري به نسبت ساير بيماري‌هاي کبدي معمولاً سريع‌تر است و بافت کبد با سرعت بيشتري در اين بيماري دچار تخريب مي‌شود. اگر بيمار مبتلا به اين بيماري به سرعت تحت درمان قرار نگيرد، در مدت کوتاهي بيماري‌اش به سوي نارسايي کبد يا سيروز پيشرفت مي‌کند و اگر در اين مرحله نيز مداخلات پزشکي انجام نشود، حيات بيمار در معرض تهديد جدي قرار خواهد گرفت. به همين دليل با توجه به ماهيت نوساني اين بيماري، بسيار مهم است که همه بيماراني که مشکوک به ابتلا به هپاتيت اتوايميون هستند، به طور دقيق تحت نظر پزشک معالج باشند. وي پيوند کبد را براي بيماراني که بدن‌شان به دارو پاسخ مناسبي نمي‌دهد، اقدامي موثر خواند و اظهار کرد: درصد بسيار کمي از بيماران که قبل از شروع درمان مشخص شده بيماري‌شان پيشرفته است و به سيروز مبتلا هستند، ممکن است به درمان‌هاي دارويي پاسخ مناسب ندهند و علي‌رغم اين درمان‌ها بيماري‌شان پيشرفت کند؛ در چنين بيماراني پيوند کبد يک اقدام درماني و بسيار موثر است. مصرف مکمل‌هاي بدنسازي را متوقف کنيد وي با اشاره به اينکه نياز نيست اين بيماران رژيم غذايي خاصي داشته باشند، گفت: بيماران مبتلا به اين بيماري بايد مانند هر فرد ديگري از يک رژيم غذايي سالم شامل مصرف ميوه و سبزي فراوان و به حداقل رساندن مصرف چربي‌ها، شيريني‌ها، نان، برنج، غذاهاي سرخ شده و فست‌فودها و ... پيروي کنند. همچنين استفاده از مکمل‌هاي غذايي بدنسازي نيز بايد متوقف شود. علويان در پايان در خصوص مصرف بعضي از داروهاي گياهي افزود: برخي خوراکي‌ها مانند آب زرشک، آب انار، عرق کاسني و ... ممکن است در کاهش التهاب کبد موثر باشند، اما شواهد علمي کافي براي استفاده از اين داروها وجود ندارد. البته استفاده از ساير درمان‌هاي گياهي و سنتي نظير حجامت به هيچ وجه به بيماران توصيه نمي‌شود و بهتر است از درمان‌هاي دارويي غافل نشوند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد