عوامل ایجاد کبد چرب را بشناسید
باشگاه خبرنگاران/ ژاله علياصل ممقاني، متخصص طب سنتي درباره وظيفه کبد اظهار کرد: کبد بزرگترين عضو بدن با وزني حدود ۱.۵ کيلوگرم بوده که وظيفه اصلي آن فيلتراسيون و ذخيره کردن خون و متابوليسم کربوهيدراتها، پروتئينها، چربيها، هورمونها و مواد شيميايي خارجي، ساخت صفرا و فاکتورهاي انعقادي و ذخيره ويتامينهاي A ، D ، B۱۲ و آهن است. او کبد چرب را يکي از شايعترين اختلالات در جامعه امروزي دانست و بيان کرد: کبد چرب به ۲ نوع الکلي و غير الکلي تقسيمبندي ميشود که کبد چرب الکلي در بين مصرفکنندگان الکل مشاهده ميشود، کبد چرب غير الکلي شيوع جهاني ۶ تا ۳۵ درصد (ميانگين ۲۰ درصد) دارد، کبد چرب غير الکلي با افزايش وزن و ابتلا به بيماري ديابت افزايش پيدا ميکند، ۷۰ درصد از مبتلايان به ديابت نوع ۲ از اين بيماري رنج ميبرند و بيش از دو سوم مبتلايان به کبد چرب به چاقي دچار هستند. اين متخصص طب سنتي افزود: کبد چرب غير الکلي از شايعترين بيماريهاي مزمن کبد در دهه اخير در بين کودکان است، بيماري کبد چرب غير الکلي ميتواند به سيروز کبدي پيشرفت کند به طوري که در طول ۱۰ سال، ۱۰ تا ۳۰ درصد از مبتلايان به کبد چرب به سيروز کبدي دچار ميشوند و ۲۸ درصد از افراد دچار سيروز کبدي به سمت کارسينومهپاتوسلولار (HCC) (شايعترين نوع سرطان کبد) ميروند، کبد چرب غيرالکلي به وجود قطرههاي چربي در بيش از ۵ درصد هپاتوسيتها (سلولهاي اصلي بافت کبد) گفته ميشود، کبد چرب غير الکلي يک التهاب کبدي است که بر اثر تجمع بيش از اندازه چربي در بافت کبد ايجاد ميشود. عوامل موثر در ابتلا به کبد چرب علي اصل ممقاني تأکيد کرد: از عوامل موثر در ابتلا به بيماري کبد چرب ميتوان به چاقي، ديابت، چربي خون بالا، فاکتورهاي ژنتيکي و محيطي و ميکروبهاي دستگاه گوارش اشاره کرد، اين بيماري در بيشتر افراد مبتلا بدون علامت است، ولي علائمي مانند خستگي، احساس ضعف و درد مبهم در ربع فوقاني راست شکم (ناحيه کبد) ميتواند در برخي بيماران مشاهده شود، شايعترين علامت بيماري افزايش آنزيمهاي کبدي است که به طور اتفاقي در آزمايشات معمول شناسايي ميشود، از روشهاي تشخيصي اين بيماري ميتوان به تصويربرداري از کبد که شامل سونوگرافي، سيتياسکن، MRI و فيبرو اسکن است، اشاره کرد. او تصريح کرد: در طب سنتي کبد يکي از اعضاي مهم بدن بوده که هضم دوم غذا (تبديل کيلوس معده به کيموس) يکي از وظايف مهم کبد است، کبد در تغذيه و رشد و نمو بدن تأثيري چشمگير دارد، هر گونه تغيير در عملکرد کبد، تغييراتي را در بدن موجب ميشود. مزاج طبيعي کبد اين متخصص طب سنتي اظهار کرد: مزاج طبيعي کبد گرم و تَر است، در کبد چرب تغيير و انحراف در مزاج صحي (مزاج در حال صحت و سلامت بدن ) اتفاق ميافتد و اغلب مزاج کبد از اعتدال صحي خود به سمت سردي منحرف ميشود. علي اصل ممقاني بيان کرد: از عوامل زمينهساز کبد چرب در طب سنتي ميتوان به بر هم خوري (روي هم خوردن غذاها) به نحوي که يک نوع غذا هضم نشده سپس نوع بعدي غذا روي آن ميل ميشود، مصرف زياد شيريني و نوشابه، خوردن غذاهاي بسيار گرم و نوشيدن آب سرد بلافاصله پس از مصرف اين غذاها، خوردن انواع کبابها به ويژه اگر خام يا سوخته باشند، اشاره کرد، نوشيدن آب سرد بلافاصله پس از مصرف غذا، استحمام و ورزش در سردي شديد کبد موثر هستند. او افزود: افراد براي پيشگيري از دچار شدن به بيماري کبد چرب غير الکلي، بايد از مصرف غذاهاي لزج مانند نان فطير، برنج، انواع رشتهها، کلهپاچه گوسفند، گوشتهاي غليظ مانند گوشت گاو، سالاد الويه، سس مايونز، موز، حليم، نشاسته و انواع فستفودها خودداري کنند، از ديگر رفتارهاي مضر در ابتلا به کبد چرب ميتوان به تشنگي کشيدن طولاني مدت، نوشيدن آب وسط خواب و انجام حرکات شديد ورزشي با معده پُر اشاره کرد، درمان کبد چرب غير الکلي شامل اصلاح مزاج و تقويت کبد است. اين متخصص طب سنتي تأکيد کرد: افراد براي پيشگيري از ابتلا به کبد چرب بايد غذا را خوب بجوند، آرام و آهسته غذا بخورند، قبل از اينکه کامل سير شوند از سر سفره کنار بروند، چند نوع غذا را باهم در يک وعده نخورند و بين وعده شام تا زمان خواب آنها ۲ تا سه ساعت فاصله باشد، هنگام غذا و يک ساعت قبل و پس از آن از نوشيدن مايعات مانند آب، دوغ و نوشابه و مواد غذايي مانند ماست و سالاد خودداري کنند، در صورت احساس تشنگي آب بنوشند و هنگام نوشيدن آب آن را جُرعهجُرعه ميل کنند، آب يخ ننوشند ولي نوشيدن آب خُنک ضرري ندارد. علي اصل ممقاني درباره راههاي ديگر پيشگيري از ابتلا به کبد چرب گفت: براي پيشگيري از ابتلا به اين عارضه پيادهروي روزانه ۳۰ تا ۴۵ دقيقه پيشنهاد ميشود، ورزش کردن نبايد بلافاصله پس از غذا خوردن باشد بنابراين بايد افراد ۲ تا سه ساعت پس از مصرف غذا و در ساعتهايي که دماي هوا مناسب است، صبح زود يا عصرها ورزش کنند، در هنگام ورزش کردن افراد نبايد احساس خستگي کنند بنابراين اشخاص به محض احساس خستگي بايد ورزش کردن را قطع کنند، اشخاصي که تاکنون ورزش نکردهاند بايد از زمان کم مانند ۱۰ تا ۱۵ دقيقه ورزش کردن را آغاز کنند و به تدريج زمان آن را افزايش دهند، بهتر است ورزش در طبيعت مانند داخل پارکها انجام شود تا اثربخشي بهتر داشته باشد. او يادآوري کرد: از غذاهاي مفيد براي درمان کبد چرب ميتوان به مصرف نخودآب با زيره و دارچين همراه با گوشتهاي لطيف پرندگان مانند کبک، بلدرچين و جوجه اشاره کرد، از ادويههاي مفيد براي کبد ميتوان دارچين، ميخک، زيره و زعفران را نام برد، نوشيدنيهاي مناسب براي کبد چرب شامل شربت سکنجبين و عسل است، عرق يا دمنوش بادرنجبويه و کاسني هم به درمان کبد چرب کمک ميکند، از ديگر خوراکيهاي مفيد براي درمان کبد چرب ميتوان به مويز، انجير، فندق، پسته، بادام خام، انار و رب انار ملس، خربزه شيرين، ميوه بِه پخته شده يا مرباي بِه اشاره کرد.