قاتل خاموشی که سلاحش بالابردن قند خونتان است
باشگاه خبرنگاران/ ديابت به گروهي از بيماريها اشاره دارد که بر نحوه استفاده بدن از قند خون (گلوکز) تأثير ميگذارد. گلوکز براي سلامتي بسيار حياتي است، زيرا منبع اصلي انرژي براي سلولهايي است که عضلات و بافتهاي شما را تشکيل ميدهند. همچنين منبع اصلي سوخت و ساز بدن گلوکز است. علت اصلي ديابت بر حسب نوع آن متفاوت است. مهم نيست که چه نوع ديابت داريد، همه انواع اين بيماري ميتواند منجر به وجود قند اضافي در خون شما شود. مقدار بالاي قند در خون ميتواند منجر به مشکلات جدي سلامتي شود. انواع ديابت حالات مزمن ديابت شامل ديابت نوع ۱ و ديابت نوع ۲ است. همچنين ديابت برگشت پذير به شرايطي گفته ميشود که ميزان قند خون بالاتر از حد طبيعي باشد، اما به اندازه کافي زياد نيست که به عنوان ديابت تلقي شود. نوع ديگر ديابت حاملگي است که در دوران بارداري رخ ميدهد، اما ممکن است بعد از تولد فرزند برطرف شود. علائم ديابت علائم ديابت بستگي به ميزان قند خون شما دارد. برخي از افراد، به ويژه مبتلايان به ديابت نوع ۲، ممکن است در ابتدا علائم را تجربه نکنند، اما در ديابت نوع ۱، علائم به سرعت ظاهر ميشود و شديدتر از نوع دوم است. برخي از علائم و نشانههاي ديابت نوع ۱ و نوع ۲ شامل عطش، تکرر ادرار، گرسنگي شديد، کاهش وزن بي علت، وجود کتونها در ادرار (کتونها محصول جانبي تجزيه عضلات و چربيها هستند که در صورت عدم انسولين کافي در دسترس اتفاق ميافتد)، خستگي، تحريک پذيري، تاري ديد، زخمهاي دائمي، عفونتهاي مکرر مانند لثهها يا عفونتهاي پوستي است. ديابت نوع ۱ ميتواند در هر سني ايجاد شود، اگرچه اغلب در دوران کودکي يا بزرگسالي ظاهر ميشود. نوع شايع ديابت نوع ۲ در هر سني ممکن است ايجاد شود، اگرچه در افراد مسنتر از ۴۰ سال شيوع دارد. علل ديابت براي درک علل ايجاد ديابت، ابتدا بايد درک کنيد که چگونه گلوکز به طور معمول در بدن پردازش ميشود. انسولين چگونه در بدن عمل ميکند؟ انسولين هورموني است که از غدهاي در پشت و زير معده (لوزالمعده) ايجاد ميشود. لوزالمعده انسولين را در جريان خون ترشح و اين هورمون در خون گردش ميکند و قند را قادر ميسازد تا وارد سلولهاي شما شود. انسولين مقدار قند موجود در جريان خون را کاهش ميدهد و با کاهش سطح قند خون، ترشح انسولين از لوزالمعده انجام ميشود. نقش گلوکز گلوکز يا همان قند منبع انرژي سلولهايي است که عضلات و ساير بافتها را تشکيل ميدهند. گلوکز از دو منبع اصلي تأمين ميشود که شامل غذا و کبد شماست. قند به کمک انسولين وارد سلولهاي خوني ميشود و کبد گلوکز را به صورت گليکوژن ذخيره ميکند. هنگامي که سطح گلوکز پايين باشد، مانند زماني که براي مدت زماني چيزي نخورديد، کبد گليکوژن ذخيره شده درون کبد را تجزيه ميکند تا سطح گلوکز شما در حد طبيعي باشد. علل ايجاد ديابت نوع ۱ علت دقيق ديابت نوع ۱ مشخص نيست. آنچه مشخص است اين است که سيستم ايمني بدن شما که به طور معمول با باکتريها يا ويروسهاي مضر مبارزه ميکند، به سلولهاي توليد کننده انسولين در لوزالمعده حمله کرده و آنها را از بين ميبرد، اين باعث ميشود انسولين کمي داشته باشيد و به جاي انتقال قند به سلولهاي شما، اين ماده در جريان خون باقي بماند. تصور ميشود که نوع اول اين بيماري ناشي از ترکيبي از حساسيت ژنتيکي و عوامل محيطي است، اما اين موضوع هنوز نامشخص است. همچنين اعتقاد بر اين نيست که اضافه وزن عامل ديابت نوع ۱ است. علل پيش ديابت و ديابت نوع ۲ در در ديابت نوع ۲ و پيش ديابت که ميتواند به ديابت نوع ۲ منجر شود، سلولها نسبت به عملکرد انسولين مقاوم ميشوند و لوزالمعده قادر به ساخت انسولين کافي براي غلبه بر اين مقاومت نيست. در اين صورت به جاي اينکه قند به سلولهاي موجود در جايي که به انرژي نياز دارد منتقل شود، در جريان خون باقي ميماند. دليل دقيق اين اتفاق نامشخص است، اگرچه اعتقاد بر اين است که عوامل ژنتيکي و محيطي در ايجاد ديابت نوع ۲ نقش دارند. در اين نوع هم داشتن اضافه وزن بالا با ابتلا به آن ارتباط دارد، اما همه افراد مبتلا به اضافه وزن، به ديابت نوع ۲ مبتلا نميشوند. علل ديابت حاملگي در دوران بارداري، جفت براي پايداري بارداري هورمون ايجاد ميکند. اين هورمونها سلولهاي مادر را در برابر انسولين مقاومتر ميکنند. به طور معمول، لوزالمعده با توليد انسولين اضافي و کافي براي غلبه بر اين مقاومت پاسخ ميدهد، اما گاهي اوقات لوزالمعده نميتواند به کار خود ادامه دهد. هنگامي که اين اتفاق ميافتد، گلوکز بسيار کمي وارد سلولهاي مادر باردار ميشود و بيش از حد در خون او باقي ميماند و منجر به ديابت حاملگي ميشود. پيشگيري از ديابت تغيير سبک زندگي ميتواند يک قدم بزرگ به سمت پيشگيري از ديابت باشد و هيچوقت براي شروع دير نيست. اين نکات را در نظر داشته باشيد. وقتي صحبت از ديابت نوع ۲ ميشود که متداولترين نوع ديابت است، پيشگيري بهترين راهکار است. همچنين اگر در معرض خطر بالايي از ابتلا به ديابت هستيد، مثلاً اگر اضافه وزن زيادي داريد يا سابقه خانوادگي ديابت داريد، خيلي مهم است که پيشگيري از ديابت را به اولويت زندگيتان تبديل کنيد. پيشگيري از ديابت درست مثل سالم غذا خوردن، بالا بردن فعاليت بدني و کم کردن اضافه وزن، جزء اصول اوليه است و هيچوقت براي شروع دير نيست. با ايجاد چند تغيير کوچک در سبک زندگيتان ميتوانيد از بروز مشکلات جدي ديابت مثل تخريب اعصاب، کليهها و قلب، جلوگيري کنيد. فعاليت بدني بيشتري داشته باشيد فعاليت بدني روزمره فوايد بسيار زيادي دارد. ورزش کمک ميکند تا وزنتان را پايين بياوريد، قندخونتان را پايين بياوريد، حساسيت شما به انسولين را بالا ميبردکه کمک ميکند قندخونتان در يک محدوده طبيعي بماند. تحقيقات نشان ميدهد که هم ورزشهاي هوازي و هم قدرتي ميتواند به کنترل ديابت کمک کند، اما بهترين نتيجه از برنامه تناسباندامي حاصل ميشود که از هر دوي اين تمرينات استفاده ميکند. فيبر فراوان بخوريد فيبر کمکهاي زيادي به شما ميکند با بالا بردن کنترل قندخونتان، احتمال بروز ديابت را کاهش ميدهد، احتمال بروز بيماريهاي قلبي را کاهش ميدهد، با کمک به احساس سيري، به کاهش وزن کمک ميکند، موادغذايي سرشار از فيبر شامل ميوهها، سبزيجات، حبوبات، غلات کامل، آجيل و دانهها ميشود. تا ميتوانيد غلات کامل مصرف کنيد بااينکه دليل آن چندان مشخص نيست، اما غلات کامل ميتوانند احتمال بروز ديابت را پايين آورده و به حفظ سطح قندخون کمک کنند. سعي کنيد حداقل نيمي از غلات مصرفيتان کامل باشد. بسياري موادغذايي که از غلات کامل درست ميشوند شامل نانهاي مختلف، پاستا هستند. اضافهوزنتان را کم کنيد اگر اضافهوزن داريد، پيشگيري از ديابت ميتواند به کم کردن وزنتان بستگي داشته باشد. هر يک کيلويي که کم ميکنيد، سلامتيتان را بهبود ميبخشد. در يک تحقيق مشخص شد که افراديکه اضافهوزن دارند، با کم کردن هر يک کيلو از وزن بدنشان، خطر ابتلا به ديابت را ۱۶ درصد در خود کاهش دادند. هچنين آنهايي که وزن نسبتاً کمي پايين آورده - حداقل ۵ تا ۱۰ درصد از وزن اوليه خود- و به طور مرتب ورزش کردند، تا ۶۰ درصد احتمال ابتلا به ديابت را در خود کاهش دادند. از رژيمهاي غذايي جديد پرهيز کرده و انتخابهاي سالمتري داشته باشيد رژيمهاي کمکربوهيدرات، رژيم شاخص گليسمي و ساير رژيمهاي جديد شايد در ابتدا به شما کمک کند وزنتان را پايين بياوريد، اما تاثير آنها در پيشگيري از ديابت شناخته شده نيست و اثر طولانيمدتي نيز نخواهند داشت؛ و با خارج کردن يا محدود کردن يک گروه غذايي خاص از برنامه روزانه، رسيدن موادمغذي لازم را به بدنتان محدود ميکنيد. درعوض اين، براي داشتن يک برنامهغذايي سالم که به کاهشوزنتان کمک کند، بيشتر بر حجم وعدههاي غذايي و سالم بودن موادي که ميخوريد تمرکز کنيد. چه زماني به پزشک مراجعه کنيد اگر شک داريد مبتلا به ديابت هستيد و متوجه علائم احتمالي ديابت شديد، به پزشک خود مراجعه کنيد. اين بيماري هرچه زودتر تشخيص داده شود، زودتر درمان آن ميتواند شروع شود. اگر قبلاً به ديابت مبتلا شده ايد، پس از تشخيص بيماري، تا زماني که قند خون شما تثبيت نشود، به پيگيريهاي پزشکي نياز داريد.