دلیل چاقی کودکان چیست؟
ايسنا/ اضافه وزن و چاقي يکي از مشکلات بهداشتي - تغذيهاي در جهان و ايران بوده و تعداد افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقي هم در کشورهاي توسعه يافته و هم در کشورهاي در حال توسعه از جمله کشور ما در حال افزايش است. مشکل چاقي با سرعت بيشتري در کودکان و نوجوانان ديده ميشود. البته علل چاقي در کودکان در چند دسته تقسيمبندي ميشود: - عوامل مربوط به ژنتيک و ارث؛ خطر ابتلا به اضافه وزن و چاقي در کودکاني که والدين چاق دارند يا از مادران ديابتي متولد ميشوند، بيشتر از ساير کودکان است. کودکاني که يکي از والدينشان چاق است حتي با حفظ وزن ايده آل در معرض اضافه وزن و چاقي دوران نوجواني و جواني هستند. - عوامل مربوط به محيط و شيوه زندگي شامل رفتارهاي غذايي نامناسب مانند عادت به مصرف غذاهاي پرکالري، غذاهاي آماده و رستوراني، تنقلات کم ارزش و غذاهاي پرچرب زمينه ساز ابتلا به اضافه وزن و چاقي هستند. - در دسترس بودن غذاهاي پرکالري در محيط کودک مانند خانه، مهد کودک، مدرسه و محلهاي بازي و تفريح، سبب تشويق کودک به مصرف اين مواد و در نتيجه اضافه وزن و چاقي ميشود. - بيتحرکي کودکان؛ کاهش فعاليت بدني (استفاده بيش از حد از کامپيوتر، تماشاي تلويزيون به مدت طولاني و ...) و کاهش فرصتهاي بازي در خارج از منزل موجب ميشود تا بخشي از انرژي دريافتي از مواد غذايي در بدن به صورت چربي تجمع پيدا کرده و سبب اضافه وزن و چاقي شود. بايد توجه کرد کودکاني که پنج ساعت در روز تلويزيون تماشا ميکنند، پنج برابر بيشتر از ساير کودکان به اضافه وزن و چاقي مبتلا ميشوند. مشکلات ناشي از اضافه وزن و چاقي در کودکان عبارتند از: - افزايش ميزان ابتلا به بيماريهاي متعدد شامل بيماريهاي قلب و عروق، ديابت، پرفشاري خون، افزايش چربيهاي خون، بيماريهاي کبدي و بيماريهاي تنفسي. - عوارض اجتماعي شامل اضطراب، افسردگي، اعتماد به نفس پايين و موفقيتهاي تحصيلي کمتر. - بروز اضافه وزن و چاقي در بزرگسالي. متاسفانه کودکان چاقِ امروز، بزرگسالان چاق آينده خواهند بود. بايد توجه کرد که خانواده نقش مهمي در شکلگيري عادات کودک در زمينه غذا، فعاليت بدني و کنترل وزن به عهده دارد. والدين تصميم گيرندگان نهايي در انتخاب غذاي خانواده هستند و عادات غذايي هر فرد از کودکي شکل ميگيرد که اين عادات متاثر از رفتارهاي تغذيهاي خانواده است. در صورتي که کودک شما مبتلا به اضافه وزن و چاقي است با همکاري متخصص تغذيه و به کارگيري توصيههاي علمي ميتوانيد عادات غذايي او را اصلاح کرده و با ايجاد زمينه براي افزايش تحرک و فعاليت بدني، کودک خود را به سوي کاهش و کنترل وزن هدايت کنيد. به خاطر داشته باشيد لازمه موفقيت کودک در کاهش وزن تغيير و اصلاح الگوي تغذيهاي و فعاليت بدني خود شما هستيد. چند توصيه تغذيهاي:- تغذيه کودک در شش ماه اول زندگي فقط با شير مادر و تداوم آن تا دو سالگي - مصرف روزانه صبحانه به عنوان يکي از سه وعده اصلي غذايي - مصرف روزانه حداقل دو ميان وعده غذايي مناسب - صرف غذا به همراه خانواده - خودداري از دادن غذا يا تنقلات به کودک هنگام تماشاي تلويزيون - خودداري از وادار کردن کودک به اتمام غذا - ندادن شکلات و شيريني به عنوان پاداش به کودک - محدود کردن مصرف غذاهاي آماده - محدود کردن مصرف غذاهاي چرب، سرخ شده و تنقلات پرکالري و پرچرب مانند سيب زميني سرخ شده، چيپس، پفک، شکلات، کيکهاي خامهاي و شکلاتي، بستني، شيرکاکائو و ... - نوشيدن آب يا دوغ کم نمک به جاي نوشابه - مصرف لبنيات کم چرب براي کودکان بزرگتر از دو سال - محدود کردن مصرف کره، سرشير، خامه و سس مايونز - مصرف ميوه يا آبميوه تازه و طبيعي به جاي آبميوه آماده و شربت - استفاده روزانه از سبزيهاي تازه يا پخته و ميوه تازه در برنامه غذايي کودک - مصرف غذاهاي فيبردار مانند نان سبوس دار (نان سنگک)، بيسکوئيت سبوس دار، خشکبار و ميوههاي خشک، ميوهها و سبزيهاي خام - محدود کردن مصرف آجيل و مغزها به جاي تنقلات بي ارزش - محدود کردن غذا خوردن در خارج از منزل - اصلاح عادات غذايي والدين چند توصيه در خصوص فعاليت بدني: - افزايش فعاليت بدني روزانه کودک - انجام فعاليت بدني روزانه به مدت ۶۰ دقيقه - تشويق کودک به پياده رفتن به مدرسه و استفاده از پله به جاي آسانسور - تشويق کودک به انجام ورزشهايي مانند دوچرخه سواري، دويدن و شنا - استفاده از مشارکت کودک در انجام کارهاي روزمره منزل مانند نظافت خانه - تشويق کودک به بازي با ساير کودکان - محدود کردن سرگرميهاي غير فعال مانند تماشاي تلويزيون يا بازيهاي کامپيوتري به کمتر از دو ساعت در روز بنابر اعلام دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت، بايد توجه کرد که انجام فعاليت بدني در کودکان موجب افزايش قدرت بدني و تقويت عضلات، کاهش استرس، افزايش اعتماد به نفس، حفظ وزن ايدهآل، کاهش يبوست و کاهش خطر ابتلا به ديابت، پرفشاري خون و بيماري قلبي – عروقي ميشود.